In januari 2025 kwamen 120 Starlink-satellieten van SpaceX opnieuw de atmosfeer van de aarde binnen. De toenemende frequentie van dergelijke incidenten leidt tot bezorgdheid onder wetenschappers en milieuactivisten over de impact van deze satellieten op de vervuiling van de atmosfeer. SpaceX, geleid door Elon Musk, ontwikkelde het Starlink satellietnetwerk om “goedkope internettoegang” te bieden aan afgelegen locaties. Het aantal satellieten in een baan om de aarde neemt echter toe naarmate de constellatie zich uitbreidt. De 120 Starlink-satellieten die opnieuw de atmosfeer van de aarde binnenkwamen, veranderden in spectaculaire vuurballen toen ze opbrandden.
Waarom keren er Starlink-satellieten terug in de atmosfeer?
Vier tot vijf van deze satellieten verbrandden dagelijks in januari, merkte sterrenkundige Jonathan McDowell op. SpaceX vervangt oudere satellieten door nieuwere en de levensduur van ongeveer 500 van de eerste generatie Starlink-satellieten is al voorbij. Bijna 7.000 satellieten worden beheerd door SpaceX en nu is het bedrijf van plan om zijn satellietnetwerk elke vijf jaar te vernieuwen. Nu er opnieuw satellieten worden gelanceerd, is luchtvervuiling een grote zorg. Er zweven waarschijnlijk ongeveer 50.000 stukken ruimteafval ter grootte van een softbal of groter in de buurt van de aarde. Als we kijken naar objecten tussen een centimeter en een halve millimeter, dan gaat het waarschijnlijk om miljoenen. De objecten in een baan om de aarde vergaan op natuurlijke wijze, veel daarvan op ongecontroleerde wijze.
Wetenschappers waarschuwen voor milieurisico's
Het uiteenvallen van deze satellieten leidt tot het vrijkomen van metaaldampen in de atmosfeer. In 2023 werden brokstukken van satellieten aangetroffen in aerosolen op 60.000 voet boven Alaska. Wetenschappers vrezen dat aluminiumoxiden die vrijkomen bij het opnieuw binnenkomen de ozonlaag kunnen aantasten. Uit onderzoek blijkt dat deze oxiden van 2016 tot 2022 verachtvoudigd zijn. Wetenschappers hebben al gewaarschuwd dat dit de atmosferische chemie op onvoorspelbare manieren kan veranderen. Ondanks de zorgen zegt SpaceX dat zijn satellieten volledig opbranden en geen brokstukken achterlaten. Wetenschappers zeggen dat het ruimtepuin niet beperkt is tot Starlink-satellieten. Studies suggereren dat er jaarlijks een kans van 26 procent is dat raketonderdelen vallen. Hoewel dit risico klein is, zouden brokstukken het vliegverkeer kunnen verstoren en luchtvaartmaatschappijen met extra kosten kunnen worden geconfronteerd door ongecontroleerde binnenkomsten. Ondanks alle bezorgdheid zegt SpaceX dat hun satellieten uiteindelijk volledig verbranden en geen brokstukken achterlaten.
Probleem voor de luchtvaart
Het waarborgen van de veiligheid van de luchtvaart in de context van een mogelijke inslag van ruimteafval werd niet overwogen tot de ramp met het ruimteveer Columbia in 2003, waarbij het ruimtevaartuig uit elkaar brak toen het opnieuw de atmosfeer binnenkwam. Vliegtuigen vlogen door dat puin nadat het ruimteveer uit elkaar was gevallen. Na de feiten, toen er een post-analyse was, realiseerden ze zich dat dit eigenlijk een groot veiligheidsprobleem was voor de vliegtuigen tijdens de vlucht. De luchtvaartindustrie houdt meer rekening met ruimteschroot bij het nemen van beslissingen om het luchtruim te sluiten. In 2022 sloten Spanje en Frankrijk een deel van het luchtruim toen een raket van 20 ton op het punt stond de atmosfeer weer binnen te komen, aldus de krant. De raket belandde uiteindelijk in de Stille Oceaan, aldus de onderzoekers. Door de sluiting liepen 645 vliegtuigen ongeveer 30 minuten vertraging op en werden sommige vliegtuigen die al in de lucht waren omgeleid.
Levensduur van vijf jaar
Over het algemeen lanceert SpaceX satellieten in batches van 20 of meer. Deze satellieten zijn ontworpen om ongeveer vijf jaar in een lage baan om de aarde te blijven voordat ze worden gedesorbeerd en mogen opbranden in de atmosfeer van de aarde. Zodra het leven van een Starlink-satelliet voorbij is, gebruikt hij elektrische stuwraketten om de hoogte te verlagen tot ongeveer 250 kilometer. Op dit punt vertraagt de luchtweerstand hem verder tot hij uit de ruimte valt, aldus McDowell. Dit proces duurt een week.
Bron: Business Standard/abc News
