
Wanneer astronomen de kleinste details willen zien, worden ze doorgaans geconfronteerd met een fundamentele beperking: de grootte van hun telescoop. Grotere telescopen vangen meer licht op, maar onthullen ook meer details en produceren dus scherpere beelden. Daarom koppelen astronomen vaak meerdere telescopen aan elkaar om arrays te creëren die kilometers groot zijn, met behulp van een techniek die interferometrie wordt genoemd.

Hoe kan kunstmatige intelligentie (AI) astronomen helpen bij het identificeren van hemellichamen aan de nachtelijke hemel? Dit is wat een recent onderzoek, gepubliceerd in Nature Astronomy, hoopt te beantwoorden. Een internationaal team van onderzoekers onderzocht de mogelijkheden van AI voor het uitvoeren van astrofysische onderzoeken naar hemelse gebeurtenissen, waaronder zwarte gaten die sterren opslokken of zelfs exploderende sterren zelf.

Een gigantische radiotelescoop op de Krim, die in het verleden werd gebruikt om missies naar Mars en Venus te ondersteunen en contact te leggen met buitenaardse beschavingen, is vernietigd door een drone-aanval. De Oekraïense strijdkrachten hebben de 70 meter hoge antenne-schotel neergehaald om te voorkomen dat Russische troepen deze zouden gebruiken om aanvallen op hun grondgebied te leiden.

De Thirty Meter Telescope (TMT), een groot internationaal project dat al lang op de planning stond voor bouw in Hawaï, krijgt mogelijk een nieuwe thuisbasis. In mei 2025 kondigde de regering van de Amerikaanse president Donald Trump plannen aan om verdere steun voor de telescoop stop te zetten als onderdeel van haar voorstellen om de financiering voor de Amerikaanse National Science Foundation (NSF), die het ontwerp van de telescoop heeft ondersteund, te halveren.

Een belangrijke poging om de oorsprong van de kosmos te bestuderen is geveld door aardse budgettaire en logistieke realiteiten. Op 9 juli annuleerde de Amerikaanse regering CMB-S4, een plan om het nagloeien van de oerknal, de kosmische microgolfachtergrond (CMB), te onderzoeken op bewijs dat het pasgeboren universum een exponentiële groeispurt onderging die kosmische inflatie wordt genoemd. Het project had al te kampen met infrastructuurproblemen op een van de geplande locaties, de Zuidpool, en het botste met de door het Witte Huis voorgestelde bezuinigingen op de budgetten van de sponsors, de National Science Foundation (NSF) en het Office of Science van het Department of Energy (DOE).

Het NSF-DOE Vera C. Rubin Observatory, een belangrijke nieuwe wetenschappelijke faciliteit die gezamenlijk wordt gefinancierd door de U.S. National Science Foundation en het Office of Science van het U.S. Department of Energy, heeft vandaag zijn eerste beelden vrijgegeven tijdens een evenement in Washington, D.C. De beelden tonen kosmische fenomenen die op een ongekende schaal zijn vastgelegd. In iets meer dan 10 uur aan testwaarnemingen heeft NSF-DOE Rubin Observatory al miljoenen sterrenstelsels en melkwegsterren en duizenden asteroïden vastgelegd.

Op 22 juni wordt de 350e verjaardag gevierd van de Royal Observatory Greenwich, de thuisbasis van de historische nulmeridiaan die door velen wordt beschouwd als de geboorteplaats van de moderne astronomie. Om dit te vieren blikken we terug op hoe de beroemde locatie het epicentrum werd van astronomisch onderzoek, tijdmeting en navigatie, en laten we zien hoe het doel zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld.

Om te vieren dat de NASA/ESA Hubble ruimtetelescoop 35 jaar in een baan om de aarde draait, is vandaag een reeks foto's vrijgegeven die onlangs door Hubble zijn gemaakt. Dit gaat van de planeet Mars tot beelden van de geboorte en dood van sterren en een prachtig naburig sterrenstelsel. Na meer dan drie decennia ons heelal onder de loep te hebben genomen, blijft Hubble een begrip als de meest erkende telescoop in de wetenschappelijke geschiedenis.

Een klein internationaal team van astronomen met daarbij Silvia Toonen (UvA) en Gijs Nelemans (RU, KU Leuven en SRON) heeft twee witte dwergsterren ontdekt die om elkaar heen draaien en zullen samensmelten en ontploffen tot een supernova type Ia. Deze missende schakel van de sterrenkunde werd al lang voorspeld en is nu eindelijk gevonden. De onderzoekers publiceren hun bevindingen vandaag in Nature Astronomy.

Op 19 maart 2025 heeft de Euclid-missie van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA haar eerste reeks onderzoeksgegevens vrijgegeven, waaronder een voorproefje van de zogeheten 'deep fields'. Hier staan honderdduizenden sterrenstelsels in verschillende vormen en groottes centraal en laten ze een glimp zien van hun grootschalige organisatie in het kosmische web.

Lancering van het Amerikaanse ruimteveer Discovery (STS-95) met aan boord vijf astronauten waaronder de toen 77-jarige John Glenn en de eerste Spaanse ruimteveerder Pedro Duque. Tijdens deze ruimtevlucht werden ondermeer tal van medische experimenten uitgevoerd op John Glenn en werd de atmosfeer van de Zon bestudeerd met behulp van het Spartan 201-5 instrument. Door deze ruimtemissie werd John Glenn de oudste mens die ooit de ruimte inging. Foto: NASA
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.