China's onbemand ruimtevaartuig Chang'e 6 is terug op weg naar de aarde om bodemstalen van de achterkant kant van de maan af te leveren. De Chang'e 6 heeft waarschijnlijk rond 21 juni zijn raketmotoren tot ontbranding gebracht voor een zogeheten 'trans-Aarde' injectie waardoor de reis naar terug naar onze planeet werd ingezet. Het ruimtevaartuig is nu bezig met de laatste etappe van zijn complexe reis van 53 dagen waarbij het ruimtevaartuig op de maan is geland, bodemstalen heeft genomen, terug van de maan is opgestegen en nu terug op weg naar de aarde is. Een speciale terugkeercapsule met aan boord de bodemstalen zal van het ruimtevaartuig worden losgekoppeld kort voor de terugkeer in de atmosfeer en landing op aarde die voorzien is voor 25 juni 2024.
De China National Space Administration (CNSA) heeft nog geen update gegeven over manoeuvres om het ruimtevaartuig uit zijn baan om de maan naar huis te brengen maar waarnemingen van optische en radioamateurs laten echter zien dat Chang'e 6 op weg is naar de aarde. Waarnemingen en gegevens gedeeld door astronoom Bill Gray en anderen en radiotracking door individuen en groepen, waaronder Scott Tilley en AMSAT-DL, leveren bewijs van de activiteiten van Chang'e 6. Bij terugkeer op aarde zal de terugkeercapsule naar verwachting neerkomen bij Siziwang Banner, Binnen-Mongolië tijdens een half uur durend venster dat om 1:41 uur 's nachts (0541 UTC) opent op 25 juni 2024. Deze informatie is gebaseerd op berichten over de sluiting van het luchtruim. De CNSA heeft vooraf niet openlijk tijdstippen van missiegebeurtenissen gepubliceerd. Het terughalen van de bijzondere bodemstalen zal uitgebreid onderzoek mogelijk maken naar de samenstelling en evolutie van de achterkant van de maan. Het verzamelde materiaal kan inzicht geven in waarom de nabije en verre kant zo verschillend zijn en aanwijzingen geven over de geschiedenis van het vroege zonnestelsel.
Mijlpalen van de Chang'e 6 missie
Chang'e 6 werd op 3 mei 2024 gelanceerd met een Long March 5 raket vanuit Wenchang en bereikte iets minder dan vijf dagen later een baan om de maan. De Chang'e 6 maanlander landde succesvol in de Apollo krater in het uitgestrekte Zuidpool-Aitken bekken op 1 juni 2024. De opstijgmodule van de missie steeg ongeveer 49 uur later op met tot 2.000 gram materiaal verzameld door een schep en boor. De opstijgmodule koppelde op 6 juni 2024 aan de Chang'e 6 dienstmodule die zich al de tijd in een baan om de maan bevond. De container met daarin de bodemstalen van de missie werd na het aanmeren autonoom overgebracht naar de terugkeercapsule. De Queqiao-2 relaissatelliet vergemakkelijkte de missieoperaties aan de achterkant van de maan. De speciale communicatiesatelliet, dat voor Chang'e 6 werd gelanceerd, maakt communicatie mogelijk met de achterkant van de maan die, vanwege de zwaartekracht van de aarde die de rotatie van de maan vertraagt, nooit naar de aarde is gericht. NASA Administrator Bill Nelson feliciteerde China met de voortgang van de missie na het opstijgen van de opstijgmodule met aan boord de bodemstalen van de maan. Josef Aschbacher, hoofd van het Europees ruimteagentschap ESA, heeft eveneens zijn felicitaties overgebracht aan de CNSA. Hij wees ook op het succes van de samenwerking tussen China en ESA bij de Chang'e 6 missie. Dit omvat de succesvolle verzameling van gegevens door het NILS-instrument (Negative Ions on Lunar Surface) en de ondersteuning van het ESA-grondstation voor de eerste fasen van de missie en de terugkeer naar de aarde. De samenwerking tussen ESA en China op het gebied van de maan zou echter wel eens ten einde kunnen lopen.
Chang'e 6 op het oppervlak van de maan - Foto: CNSA/CLEP
Tweede landing op de achterkant van de maan
NASA's Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) heeft de Chang'e 6 lander gezien op de rand van een geërodeerde krater in de Apollo krater. LRO heeft de lander op 7 juni 2024 in beeld gebracht, nadat de opstijgmodule verzamelde monsters in een baan om de maan had gebracht. De landing van de Chang'e 6 was pas de tweede landing van een door de mens gebouwd ruimtevaartuig op de achterkant van de maan. Het volgt op de landing van de Chang'e 4 lander en bijhorende rover missie in 2019. Die missie, samen met de Chang'e 5 terugkeer van bodemstalen naar de achterkant van de maan, maakte de weg vrij voor de Chang'e 6 missie. Bij het loslaten van de terugkeermodule zal de Chang'e 6 waarschijnlijk zijn raketmotoren afvuren om een terugkeer in de atmosfeer te voorkomen. Het ruimtevaartuig kan dan op een langere missie worden gestuurd, afhankelijk van de reserves brandstof. De Chang'e 5 orbiter bezocht het zon-aarde punt L1 voordat hij terugkeerde naar de maan om een verre retrograde baan te testen. Externe partijen volgden opnieuw de uitgebreide activiteiten van Chang'e 5. China's volgende maanmissie is het multi-ruimtevaartuig Chang'e 7 in 2026. De Chang'e 8 missie voor het gebruik van grondstoffen en het testen van technologie volgt rond 2028. Deze missies worden beschreven als voorlopers van het door China geleide International Lunar Research Station (ILRS). Begin 2030 moet het ILRS gebouwd worden. Een reeks landen en organisaties zoals Rusland, Venezuela, Zuid-Afrika, Pakistan, Egypte en Thailand hebben het project mee ondertekend en zullen hieraan meewerken.