Op woensdag 20 mei 2015 is vanop de Cape Canaveral lanceerbasis in Florida voor de vierde maal een klein militair onbemand ruimteveer gelanceerd. Een Atlas V draagraket, met aan boord het Orbital Test Vehicle (OTV-4), vertrok om 17u05 Belgische tijd vanop het SLC-41 lanceercomplex en zette het kleine onbemande ruimteveer succesvol uit in een lage baan om de Aarde.
De Atlas 5 raket is een zogenaamd ‘Expendable Launch System’ en wordt gebouwd door het Amerikaanse lucht- en ruimtevaartbedrijf Lockheed Martin. Deze 58 meter lange krachtige draagraket heeft bij het lanceren een gewicht van 334 ton en bestaat uit twee trappen. De onderste rakettrap beschikt over een door Rusland geproduceerde RD-180 raketmotor die een stuwkracht heeft op grondniveau van 3.826 kN. Om de Atlas 5 meer stuwkracht te geven bij het lanceren, kan de raket ook uitgerust worden met maximaal vijf, op vaste brandstof werkende, boosterraketten. De tweede rakettrap is een Centaur. Hiervan bestaan twee versies: een tweemotorige Centaur voor het lanceren van zware lasten en een éénmotorige Centaur voor het lanceren van geostationaire satellieten. Elke Centaur rakettrap werkt op vloeibare waterstof en vloeibare zuurstof en beschikt over RL-10 raketmotoren die geproduceerd worden door het Amerikaanse bedrijf Pratt & Whitney. Het vrachtruim, bovenop de Centaur rakettrap, kan een diameter hebben van vier of vijf meter en is 20,7 of 26,5 meter lang. Elke Atlas 5 raket wordt gelanceerd door het Amerikaanse commerciële lanceerbedrijf United Launch Alliance (ULA) dat in 2006 opgericht werd door Lockheed Martin en Boeing. De eerste lancering van de Atlas 5 vond plaats in augustus 2002. Sindsdien werd deze raket al 53 maal gelanceerd. Voor het lanceerbedrijf United Launch Alliance (ULA) was dit al de 96ste missie. Onderaan dit artikel kan u de beelden herbekijken van deze lancering!
Het onbemande ruimteveer OTV wordt klaargemaakt voor zijn lancering - Foto: USAF
Het Amerikaanse OTV-ruimteveer, ook gekend als 'X-37B', is bijna negen meter lang en heeft bij de lancering een gewicht van 4,9 ton. De X-37B werd zo ontworpen dat het in een lage baan om de Aarde gebracht wordt door middel van een traditionele draagraket en vervolgens, na een geheime missie van enkele maanden, terug naar op Aarde kan landen als een Space Shuttle. Aan boord van dit onbemande ruimteveer bevindt zich een zonnepaneel dat voor energie moet zorgen, batterijen, een laadruim voor geheime vrachten en raketmotoren die gebruikt worden voor baanmanoeuvres. Het ontwerp van de OTV werd gebaseerd op dat van het X-37 ruimtetuig dat NASA in 1999 ontwierp. Het Amerikaanse Defense Advanced Research Project Agency (DARPA) en het Pentagon namen het ontwerp van NASA's X-37 ruimtetuig in 2004 over na budgettaire problemen. Uiteindelijk kreeg de Amerikaanse luchtmacht in 2006 het project in handen en werd het Amerikaanse lucht- en ruimtevaartbedrijf Boeing er bij betrokken om het ruimteveer af te werken. Sinds de overgave van het project van NASA aan het Pentagon zijn de activiteiten in de ruimte van het Orbital Test Vehicle één van de best bewaarde Amerikaanse militaire geheimen. Net zoals tijdens de eerste drie OTV-missies in 2010, 2011 en 2012 werd ook ditmaal geen informatie gelost over het doel van de missie. Volgens officiële persberichten van de Amerikaanse luchtmacht wordt de OTV gebruikt om nieuwe technologieën uit te testen in een baan om de Aarde. Volgens waarnemers kan het OTV ook gebruikt worden voor spionagedoeleinden of het in de ruimte brengen van kleine satellieten. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA liet weten dat er zich tijdens deze vierde OTV-missie een NASA-experiment bevindt aan boord van het kleine ruimteveer. Zo zal het Materials Exposure and Technology Innovation in Space (METIS) experiment ongeveer honderd verschillende materialen blootstellen aan de vijandige omgeving van de ruimte die vervolgens terug onderzocht worden eenmaal de OTV terug op Aarde is. Door materialen in de ruimte uitvoerig te testen, kan men deze bestuderen en later gebruiken voor specifieke toepassingen. METIS is de opvolger van het Materials on International Space Station Experiment (MISSE) waarmee men tussen 2001 en 2013 meer dan 4 000 materialen onderzocht.
Zonnezeil
Naast het militaire OTV-ruimteveer werden er tijdens deze lancering ook tien zogeheten 'cubesats' in de ruimte gebracht. CubeSats zijn zeer kleine satellietjes die de vorm van een kubus hebben en exact 10 x 10 x 10 centimeter groot zijn. Deze 'nanosatellieten' wegen niet meer dan 1,3 kilogram en bestaan vaak uit onderdelen die in de handel vrij te verkrijgen zijn. De standaard van 10 x 10 x 10 centimeter wordt bij CubeSats aangeduid als 1 Unit (U). CubeSats kunnen ook bestaan uit meerdere units die aan elkaar bevestigd worden. De meest opvallende cubesat was de 3U cubesat Lightsail-A. Deze kleine satelliet, die niet veel groter is dan een schoendoos, werd gefinancierd door leden van The Planetary Society met als doel om de technologie achter een zonnezeil uitgebreid te testen in de ruimte. Eenmaal in de ruimte moet LightSail-A een zonnezeil openvouwen dat 32 vierkante meter groot is en het ruimtetuig moet voortstuwen door de stralingsdruk van deeltjes (fotonen) die afkomstig zijn van de Zon. Doordat er geen brandstof nodig is om een raketmotor te laten werken, kan een zonnezeil in theorie altijd blijven accelereren, zolang er maar zonlicht is. Tijdens deze eerste LightSail missie werd de kleine satelliet in een lage baan om de Aarde gebracht waar men het ruimtetuig en zijn zonnezeil uitvoerig wil testen. Verwacht wordt dat LightSail-A ongeveer 28 dagen operationeel zal blijven waarna deze zal opbranden in de atmosfeer van de Aarde. Het unieke project zou een prijskaartje hebben van 5,45 miljoen dollar waarvan 1,2 miljoen dollar opgehaald werd aan de hand van crowdfunding. In 2016 moet een tweede LightSail satelliet in een hogere baan om de Aarde worden gebracht voor een vervolgmissie.
Artistieke impressie van LightSail-A - Foto: Josh Spradling / The Planetary Society
