Heelal
Hoewel astronomen de brokstukken van tientallen geëxplodeerde sterren in de Melkweg en nabijgelegen sterrenstelsels hebben gezien, is het vaak moeilijk om de tijdlijn van de ondergang van de ster te bepalen. Door de spectaculaire resten van een supernova in een naburig sterrenstelsel met NASA-telescopen te bestuderen, heeft een team van astronomen genoeg aanwijzingen gevonden om de klok terug te draaien.
Vandaag geeft ESA's Gaia-missie een nieuwe schat aan gegevens vrij over ons eigen melkwegstelsel. Astronomen beschrijven vreemde 'sterbevingen', stellair DNA, asymmetrische bewegingen en andere fascinerende inzichten in dit meest gedetailleerde onderzoek van de Melkweg tot nu toe.
De ster β Pictoris fascineert astronomen al dertig jaar omdat hij hen in staat stelt een planetenstelsel in wording waar te nemen. Het bestaat uit ten minste twee jonge planeten, en bevat ook kometen, die al in 1987 werden waargenomen. Dit waren de eerste kometen die ooit rond een andere ster dan de zon zijn waargenomen. Nu heeft een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Alain Lecavelier des Etangs, CNRS-onderzoeker aan het Institut d'Astrophysique de Paris (CNRS/Sorbonne Université), dertig van dergelijke exokometen ontdekt en de grootte van hun kernen bepaald, die variëren van 3 tot 14 kilometer in diameter.
Het Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy (SOFIA), een gezamenlijk project van NASA en het Duitse ruimtevaartagentschap DLR, heeft de allereerste en meest gedetailleerde kaart gemaakt van de lange filamenten die het dichtste gedeelte van de armen van een melkwegstelsel omlijnen (galactische beenderen). Het is de meest gedetailleerde kaart van de magnetische velden van G47, een reusachtig filamenteus bot in de Melkweg. De resultaten zijn gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters.
Astronomen hebben mysterieuze radioflitsen waargenomen die afkomstig zijn van een onverwachte bron: een bolvormige sterrenhoop in het sterrenstelsel M81. Het is de dichtstbijzijnde bron van snelle radioflitsen die tot nu toe is gelokaliseerd. Snelle radioflitsen (Engels: fast radio bursts oftewel FRBs) zijn onvoorspelbare, extreem korte flitsen van radiostraling uit de ruimte. Astronomen proberen ze al te begrijpen sinds ze in 2007 voor het eerst werden ontdekt.
Met de IRAM NOEMA-telescoop in de Franse Alpen hebben astronomen voor het eerst een ver object waargenomen dat een schaduw werpt op de vroege, hete oerknalfase van ons heelal, waardoor een deel van het licht van de zogeheten kosmische achtergrondstraling wordt tegengehouden. Het object is een waterwolk die zo ver weg is dat we hem zien zoals hij er slechts 880 miljoen jaar na de oerknal uitzag.
Een team astronomen dat radiogolven in het heelal in kaart brengt, heeft iets ongewoons ontdekt dat drie keer per uur een enorme energie-uitbarsting geeft, en het lijkt op niets wat astronomen eerder hebben gezien. Het team dat het heeft ontdekt denkt dat het een neutronenster of een witte dwerg zou kunnen zijn, ineengestorte kernen van sterren, met een ultra-krachtig magnetisch veld. Ronddraaiend in de ruimte zendt het vreemde object een straal straling uit die onze gezichtslijn kruist, en gedurende één minuut op de twintig is het een van de helderste radiobronnen aan de hemel.
Gegevens van ESA's Gaia-missie herschrijven de geschiedenis van ons melkwegstelsel, de Melkweg. Wat traditioneel werd gezien als satellietstelsels van de Melkweg, blijken nu grotendeels nieuwkomers te zijn in onze galactische omgeving. Een dwergstelsel is een verzameling van tussen de duizend en enkele miljarden sterren. Decennia lang werd algemeen aangenomen dat de dwergsterrenstelsels die de Melkweg omgeven satellieten zijn, wat betekent dat zij in een baan om ons melkwegstelsel zijn gevangen en al vele miljarden jaren onze constante metgezellen zijn.
Sterrenkundigen wisten al dat onze eigen Melkweg is gegroeid door kleinere sterrenstelsels op te slokken. Maar nu heeft een team van Italiaans-Nederlandse onderzoekers aangetoond dat een klein buursterrenstelsel van de Melkweg op zijn beurt ook weer een, nog kleiner, sterrenstelsel uit een andere omgeving heeft ingelijfd. De onderzoekers publiceren hun bevindingen maandag in het vakblad Nature Astronomy. Volgens de heersende theorie zijn grote sterrenstelsels zoals onze Melkweg ontstaan door samensmeltingen met kleinere sterrenstelsels. De afgelopen jaren zijn daarvoor de bewijzen gevonden voor onze Melkweg dankzij de Gaia-satelliet. Een Italiaans-Nederlands team van onderzoekers wilde het vermoeden aantonen dat kleine sterrenstelsels op hun beurt ook weer uit nog kleinere stelsels bestaan.
Een internationaal team van wetenschappers onder Nederlandse leiding heeft met behulp van radiotelescopen negentien rode dwergsterren ontdekt die onverwacht radiogolven uitzenden. De uitbarstingen ontstaan mogelijk door interactie met exoplaneten. De resultaten van het onderzoek staan in twee wetenschappelijke publicaties. De wetenschappers zochten naar poollicht bij rode dwergsterren met behulp van LOFAR. Dat is de krachtigste radiotelescoop ter wereld met het centrum in het Drentse Exloo. Een jaar geleden was door hetzelfde team het eerste poollicht bij een ster ontdekt en dat smaakte naar meer.
James Webb Space Telescope
Astrofotografie
Ruimtevaart in China
Dit gebeurde vandaag in 1967
Tijdens een oefening breekt er brand uit aan boord van de Apollo 1 ruimtecapsule die zich op dat moment bovenop een Saturn IB raket op lanceerplatform 34 op het Kennedy Space Center bevindt. De drie astronauten Virgil Grissom, Ed White en Roger B. Chaffee Piloot komen hierbij om het leven. Men veronderstelt dat de brand werd veroorzaakt door een vonk ergens in de 50 kilometer lange bedrading aan boord van de ruimtecapsule. Dit leidde tot een snelle verbranding in de met zuivere zuurstof onder druk gevulde cabine. Voor het Apollo Maanprogramma was dit tragisch ongeluk een grote tegenslag met als resultaat dat het ambitieuze ruimteprogramma maandenlang stil lag. Foto: NASA
Redacteurs gezocht
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerSteun Spacepage
Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.