Mensen verkennen de ruimte al bijna 70 jaar. Maar als we dachten dat al die ervaring het makkelijker voor ons zou maken om ons buiten onze planeet te wagen, dan heeft 2024 dat idee laten varen. Hoewel er dit jaar enkele grote successen zijn geboekt op het gebied van ruimteverkenning, zoals China die voor het eerst maanmonsters van de verre oever terugstuurt naar de aarde, een recordbrekende raket van een student en de allereerste privé-ruimtewandeling, zijn er ook enkele grote blunders geweest van NASA, SpaceX en andere organisaties van over de hele wereld. Van astronauten die gestrand zijn aan boord van een lek ruimtestation en neerstortende maanlanders tot een tuimelend zonnezeil, hier zijn enkele van de grootste problemen en mislukkingen op vlak van ruimtevaart van 2024.
Gestrande astronauten
Het meest spraakmakende en langstlopende ruimteongeluk in 2024 was waarschijnlijk de saga van de lekkende Starliner-capsule van Boeing, waardoor NASA-astronauten Butch Wilmore en Suni Williams in juni strandden aan boord van het internationale ruimtestation (ISS). De defecte capsule, die meerdere problemen had, keerde uiteindelijk terug naar de aarde zonder passagiers in september, na verschillende vertragingen terwijl NASA naarstig op zoek was naar een oplossing. Sommige experts beweerden dat de astronauten volkomen veilig zouden zijn geweest aan boord van het terugkerende vaartuig. Dit werd echter betwist door andere experts. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat het tweetal slechts een week in de ruimte zou doorbrengen, maar tegen het einde van 2024 zullen ze 209 dagen in het ISS hebben doorgebracht en ze zullen volgens de planning pas in maart 2025 terugkeren.
ISS-lek en 'aandachtspunten'
Alsof de tijd die Wilmore en Williams aan boord van het ISS doorbrachten nog niet dramatisch genoeg was, werd in september in een nieuw rapport de urgentie van een langlopend lek aan boord van het ISS ruimtestation benadrukt en werden 50 extra “aandachtspunten” geïdentificeerd. Het lek werd voor het eerst ontdekt in het Russische deel van het ISS in 2019 en heeft sindsdien verschillende andere scheuren veroorzaakt in dat deel van het station. Het lek en de daaruit voortvloeiende scheuren zijn tijdelijk behandeld met “afdichtmiddel en patches”, maar laten nog steeds wat lucht ontsnappen in de ruimte. Het nieuwe rapport waarschuwt dat een permanente oplossing nodig is om een cascade van andere problemen en een mogelijk “catastrofaal falen” in de komende jaren te voorkomen. De Russische ruimtevaartorganisatie Roscosmos is het echter niet eens met de ernst van het probleem en weigert tot nu toe om het te repareren, waarschijnlijk omdat het ISS volgens de planning in 2030 wordt afgebroken.
Private maanlander faalt
Terwijl China's terugkeermissie van maanmonsters dit jaar een groot succes was, hebben andere agentschappen en particuliere organisaties minder succes gehad met het sturen van ruimtevaartuigen naar de maan in 2024. Ten eerste, in januari, Astrobiotic Technology's Peregrine ruimtevaartuig, dat de eerste particuliere maanlander naar de maan vervoerde, haperde kort na het opstijgen en strandde in de ruimte voordat het uiteindelijk terugviel naar onze planeet en opbrandde in onze atmosfeer. Deze lancering was voor het opstijgen al zwaar bekritiseerd omdat het ruimtevaartuig menselijke resten naar de maan probeerde te brengen. Later diezelfde maand lanceerde en landde Japan met succes zijn Smart Lander for Investigating the Moon (SLIM), ook wel bekend als de “maansluiper” dankzij zijn ongelooflijk nauwkeurige navigatiesysteem. Het ruimtevaartuig deed zijn bijnaam echter geen eer aan en landde uiteindelijk ondersteboven. Desondanks slaagde de lander erin om enkele maanden te overleven ondanks dat de zonnepanelen op de grond waren gericht. In februari 2024 voltooide een andere particuliere lander, Odysseus, zijn reis naar de maan en werd het eerste Amerikaanse ruimtevaartuig dat in meer dan 50 jaar op het maanoppervlak landde. Het ruimtevaartuig, gebouwd door Intuitive Machines, slaagde er echter ook niet in om te landen en belandde met zijn gezicht in het stof, kort voordat het bezweek onder de bittere kou van de maannacht.
Tuimelend zonnezeil
In augustus ging de aandacht uit naar NASA's nieuwe Advanced Composite Solar Sail System (ACS3), dat na de lancering in de ruimte in april eindelijk zijn enorme foliezeil van 80 vierkante meter ontvouwde. De grote onthulling verliep echter niet helemaal volgens plan. Live Science meldde als eerste dat de eerste waarnemingen suggereerden dat het zonnezeil ongecontroleerd heen en weer tuimelde in een baan om de aarde, wat later werd bevestigd door de eerste foto's van het reusachtige zilveren zeil. Missie-wetenschappers beweerden echter dat dit was verwacht en zeiden dat het probleem binnenkort zou worden opgelost. Maar in oktober onthulde Live Science's zustersite Space.com dat de hoofdarm die het zeil van ACS3 vasthoudt, verbogen is en het ruimtevaartuig nog steeds tuimelt. Het is onduidelijk of dit probleem ondertussen is verholpen.
Falcon 9 raketten worden driemaal aan de grond gehouden
De iconische Falcon 9 raketten van SpaceX hebben in 2024 records verbrijzeld door dit jaar meer dan 120 keer te lanceren, meestal om de steeds groter wordende Starlink megaconstellatie van het bedrijf uit te rollen. Deze lanceringen zijn echter niet altijd van een leien dakje gegaan. De raket werd dit jaar drie keer tijdelijk aan de grond gehouden in drie opeenvolgende maanden toen federale agentschappen verschillende storingen met het ruimteschip onderzochten. De eerste stop vond plaats in juli 2024 toen 20 Starlink-satellieten onverwacht op aarde vielen nadat ze voortijdig door hun raket in een lage baan om de aarde waren gebracht. Het tweede tijdelijke vliegverbod trad in augustus 2024 in werking toen een van de herbruikbare boosters van de raket explodeerde tijdens een routinelanding. En het derde vliegverbod kwam in september 2024 toen een andere raket in het verkeerde deel van de oceaan op aarde neerstortte.
NASA's Marsrover raakt beschadigd
In januari 2024 beëindigde NASA's Ingenuity helikopter zijn ongeveer drie jaar durende missie nadat hij fatale schade opliep bij een noodlanding tijdens zijn 72e vlucht op de Rode Planeet. Latere foto's onthulden dat een groot deel van een van de rotorbladen van de vliegende robot ontbrak, schade die niet meer gerepareerd kan worden. De helikopter is technisch nog steeds operationeel en zou de komende decennia een tweede leven kunnen krijgen als weerstation. Maar astronauten zullen misschien naar Mars moeten gaan om de gegevens die de helikopter verzamelt op te halen. NASA's Curiosity rover, die al meer dan 12 jaar onvermoeibaar Mars onderzoekt, heeft dit jaar ook ernstige schade opgelopen. Op beelden die in september werden vrijgegeven, is een reeks gaten te zien in het middelste rechterwiel van de rover, waaronder een gapende scheur die het binnenste mechanisme van de wieldrum blootlegt. De rover vertoont echter geen onmiddellijke tekenen van vertraging door zijn verwondingen en is momenteel onderweg om mysterieuze Martiaanse “spinnenwebben” te verkennen.
Steeds meer ruimtepuin
Naarmate de ruimte rond de aarde steeds voller wordt, neemt ook de kans toe dat er dingen misgaan, en de mogelijke gevolgen van deze rampen. En 2024 heeft ons daar op verschillende manieren aan herinnerd. Ten eerste moesten ISS astronauten in juni tijdelijk schuilen in hun terugkeercapsules, waaronder de lekkende Starliner pod van Boeing, toen de Russische Resurs-P1 satelliet plotseling in meer dan 100 stukken brak in de buurt van het ruimtestation. In augustus 2024 explodeerde een Chinese raket in meer dan 300 stukken nadat de eerste van de “Thousand Sails” satellietconstellatie van het land in de ruimte was gebracht. Het is nog steeds onduidelijk wat er precies is misgegaan. Astronomen maken zich echter zorgen over hoe extreem helder de nieuwe satellieten zijn. En in oktober spatte de door Boeing gemaakte satelliet Intelsat 33e plotseling en zonder waarschuwing in meer dan 20 stukken uiteen. Wetenschappers proberen er nog steeds achter te komen wat er is gebeurd. In februari was het ook kantje boord toen een NASA-sonde en een Russische communicatiesatelliet ternauwernood wisten te voorkomen dat ze met elkaar in botsing kwamen.
Huis in Florida geraakt door ruimteafval
Het laatste en mogelijk meest alarmerende ongeluk met het ISS in 2024 was toen een mysterieus stuk ruimteafval in maart terugviel op aarde en door het dak van een gezinswoning in Naples, Florida sloeg. NASA gaf later toe dat de vallende brokstukken, met een diameter van ongeveer 10 centimeter, de verkoolde resten waren van een pallet batterijen die in 2021 uit het ISS waren geworpen. De brokstukken zouden volledig opbranden in de atmosfeer, maar dat gebeurde niet. In juni 2024 spanden de eigenaars van het huis een rechtszaak aan tegen NASA, waarin ze het ruimtevaartagentschap vroegen om tot 80.000 dollar schadevergoeding te betalen. Deze zaak is nog steeds niet opgelost.
Bron: LiveScience.com
