De opname links is vóór de explosie waargenomen, de opname rechts kort daarna
Foto: Benjamin Shappee

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft in het heelal een nieuwe recordhouder ontdekt. Zo heeft men een supernova ontdekt die een recordhoeveelheid licht en andere straling heeft geproduceerd. Op het hoogtepunt van de kosmische explosie produceerde de ster 570 miljard keer zoveel licht als onze eigen ster, de Zon.

Deze gigantische 'knal' vond plaats in een sterrenstelsel op een afstand van 3,8 miljard lichtjaar van de Aarde en was tweemaal zo helder als de helderste supernova die tot dan werd waargenomen. Om een idee te krijgen van de extreme hoeveelheid licht die tijdens deze explosie werd geproduceerd: indien de supernova op een afstand van 10 000 lichtjaar van ons was verwijderd, zou de explosie vanop Aarde gezien even helder zijn geweest als een maansikkel. Indien de supernova een afstand van 8,6 lichtjaar zou hebben plaatsgevonden, zou de explosie gezien vanop Aarde helderder zijn geweest dan de Zon. De nieuwe recordhouder kreeg de naam 'ASASSN-15lh' en werd ontdekt met behulp van twee 14 centimeter telescopen die zich in Chili bevinden. Momenteel is ASASSN-15lh koploper in de klasse van de superheldere supernova's. Het bestaan van dergelijke superheldere supernova's is nog maar een twintigtal jaar bekend. Hoe dergelijke gigantische explosies ontstaan, is voor astronomen nog steeds onduidelijk. Volgens sommige astronomen zou de gigantische uitstoot van energie van superheldere supernova's afkomstig zijn van een instortende kern van een ster. Deze ster zou dan zijn veranderd in een zogeheten 'magnetar' wat een snel, compacte rondtollende neutronenster is met een extreem sterk magnetisch veld. Een dergelijke magnetar zou de energieproductie van de supernova enorm kunnen opvoeren. Toch is niet iedereen overtuigd van deze theorie aangezien bij de supernova ASASSN-15lh veel meer energie lijkt te zijn vrijgekomen dan door de theorie van de magnetar wordt voorspeld. Dit jaar zullen astronomen de Hubble Space Telescope gebruiken om het sterrenstelsel te bestuderen waar de gigantische explosie heeft zich in plaatsgevonden.

Wat zijn supernova's?

Een supernova is een zeldzaam astronomisch verschijnsel waarbij een ster op een spectaculaire wijze explodeert. Een dergelijke explosie wordt een 'supernova-uitbarsting' genoemd en kan herkent worden aan de enorme hoeveelheid licht die hierbij wordt uitgezonden. Vanop Aarde kunnen we een dergelijk fenomeen dan zien als een tijdelijke heldere ster. Zo vlamt de ster op met een lichtkracht van miljoenen tot miljarden malen de lichtkracht van onze ster, de Zon. Hoe deze kosmische explosies uiteindelijk ontstaan, kan op verschillende manieren. Zo kan een supernova voortvloeien uit het natuurlijke levenseinde van alle zware sterren. Eigenlijk gaat het hier om een implosie aangezien de kern van de ster volledig in elkaar stort met als gevolg dat er gigantische hoeveelheden energie vrijkomt. Wat overblijft, is enkel de ingestorte kern. Doordat zware sterren vele miljoenen jaren leven, zijn supernova-uitbarstingen dan ook een zeldzaam verschijnsel. Sinds 1930 onderscheiden astronomen twee typen supernova's: type I en type II. Ze hebben een verschillend helderheidsverloop en in beide gevallen neemt de helderheid bij de uitbarsting in zeer korte tijd toe totdat de grootste helderheid is bereikt. Bij een supernova van type I wordt de helderheid dan gedurende ongeveer een maand snel kleiner. Er wordt algemeen aangenomen dat supernova's enkele malen per eeuw voorkomen in één sterrenstelsel. Doordat er vele miljarden sterrenstelsels in het heelal zijn, hebben astronomen al tal van supernova-uitbarstingen kunnen waarnemen en bestuderen.
Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1997

Het gebeurde toen

De Amerikaanse astronoom James V. Scotti ontdekt met het Spacewatch project van de University of Arizona de planetoïde 1997 XF11. Op 26 oktober 2028 zal deze planetoïde op een afstand van 930 000 kilometer van de Aarde vliegen. Dit is 2,4 maal de afstand van Aarde tot de Maan. Tijdens zijn scheervlucht langs de Aarde zal deze planetoïde een maximale helderheid bereiken van 8,2 waardoor deze zichtbaar zal zijn met een goede verrekijker.

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken