Messier 81
Foto: Siggi Kohlert

Messier 81, ook gekend als het 'Bodestelsel', is het helderste lid van een cluster van sterrenstelsels waartoe ook Messier 82, NGC 2976, NGC 3077, NGC 2366 en IC 2574 behoren. Deze cluster van sterrenstelsels, de Messier 81 Cluster, bevindt zich in het sterrenbeeld Grote Beer (Ursa Major) en is één van de meest nabijgelegen clusters tot de Lokale Groep. Zowel Messier 81 alsook Messier 82 zijn spiraalvormige sterrenstelsels maar Messier 81 bekijken we vanaf de aarde vanuit bovenaanzicht. Enkele tientallen miljoenen jaren geleden kwam de grotere, en tienmaal massievere, Messier 81 dichtbij zijn kleinere buur welke een massale starburst veroorzaakte in Messier 82. Beide sterrenstelsels zijn verbonden met een waterstofbrug, waarschijnlijk ook een gevolg van de dichte nadering. Vandaag de dag bevinden beide stelsels zich op een afstand van 'slechts' 150 000 lichtjaar van elkaar. Messier 81 is een sterrenstelsel van het type Sb, gelijkend aan onze Melkweg en heeft een diameter van ongeveer 90 000 lichtjaar. Dit prachtige sterrenstelsel bevindt zich op een afstand van ongeveer 12 miljoen lichtjaar van de Aarde en tot op heden werd nog maar één supernova gedetecteerd in Messier 81 (SN 1993J). Op gedetailleerde foto's van het stelsel is een compacte kern te zien en twee spiraalarmen met daarin grote gebieden waar massale stervorming plaatsvindt. 

Geschiedenis

Messier 81 werd (samen met Messier 82) op 31 december 1774 ontdekt door de Duitse astronoom Johann Elert Bode, vandaar de bijnaam 'Bodestelsel'. Charles Messier en Pierre Méchain observeerden het sterrenstelsel voor het eerst in het jaar 1779 waarna Charles Messier het object in februari 1781 opnam in zijn cataloog van komeet-achtige objecten. In de maand maart van het jaar 1889 maakte de astronoom Isaac Roberts de eerste foto van het sterrenstelsel.

Waarnemen

Onder uitstekende omstandigheden (goede seeing, geen lichtvervuiling, maanloze nacht,...) is het net mogelijk om het sterrenstelsel Messier 81 met het blote oog al op te sporen. Dit sterrenstelsel kunnen we samen met Messier 82 terugvinden in het noordelijke deel van het sterrenbeeld Grote Beer. In een kleine telescoop of verrekijker lijkt Messier 81 op een heldere, ovale nevel die sterk contrasteert met de sigaar-achtige vorm van Messier 82. Om de spiraalarmen waar te nemen, heeft men een grote telescoop nodig en een donkere hemel. Samen met Messier 82 is Messier 81 een zeer geliefd deep-sky object bij amateur-astronomen en astrofotografen.

Gegevens Messier 81

Sterrenbeeld: Grote Beer (Ursa Major)
Andere benaming: Bodestelsel
NGC: NGC 3031
Rechte klimming: 09u55,6m
Declinatie: +69° 04'
Helderheid: 6,9
Afstand: 12 miljoen lichtjaar
Schijnbare afmeting: 21 x 10 boogminuten
Roodverschuiving: -0,000113

Ursa Major
Foto: Sky & Telescope


Messier 81 - Foto: NASA/ESA

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1802

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 2 Pallas. Dit was de tweede planetoïde die ooit werd ontdekt. De planetoïde 2 Pallas beweegt zich in een baan om de Zon op een afstand van ongeveer 416 miljoen kilometer en is ongeveer 550 kilometer groot. Deze ruimterots werd genoemd naar Pallas uit de Griekse mythologie, de dochter van Zeus en beschermgodin van de stad Athene. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken