Messier 27
Foto: Rainer Zmaritsch

Messier 27 is een prachtig deep-sky object en is één van de helderste planetaire nevels aan de nachtelijke hemel. Deze nevel, gelegen in het sterrenbeeld Vulpecula (Vosje), is ook bekend onder de naam 'Halternevel' vanwege zijn opvallende zandlopervorm. De Halternevel bevat meerdere gasschillen die zich weg van de centrale ster bewegen aan verschillende snelheden. Een zuurstofschil beweegt zich aan een snelheid van ongeveer 15 km/sec terwijl een snellere stikstofschil zich verplaatst aan een snelheid van ongeveer 30 km/sec. Vanaf de Aarde kijken op de zijkant van deze nevel aan. Hierdoor zien we Messier 27 niet als een mooie ronde planetaire nevel zoals de bekende Ringnevel (Messier 57). Aangezien Messier 27 zich uitbreidt met een snelheid van 6,8 boogseconden per eeuw, wordt zijn leeftijd geschat op 3 000 tot 4 000 jaar. Toch is hier nog steeds veel discussie over aangezien sommigen er van uitgaan dat deze nevel met een snelheid van 1,0 boogseconde per eeuw uitdijt waardoor de leeftijd dan 48 000 jaar zou bedragen. De centrale ster van Messier 27 heeft een helderheid van magnitude 13,5 en is hierdoor nog net zichtbaar met een amateur telescoop. De ster zelf is een blauwachtige witte dwerg die enorme hoeveelheid hoogenergetische straling uitstoot en die voor het blote oog onzichtbaar is. Deze straling komt in contact met het gas van de nevel. Aangezien deze straling een golflengte heeft van voornamelijk 500 nm (dubbel geïoniseerd zuurstof) krijgt deze planetaire nevel op foto's dan ook zijn karakteristieke groene kleur. 

Geschiedenis

Messier 27 werd op 12 juli 1764 ontdekt door de Franse kometenjager Charles Messier die dit deep-sky object opnam in zijn bekende cataloog met komeetachtige objecten. Het was uiteindelijk Sir John Herschel die de vorm van deze planetaire nevel als eerste als een halter omschreef. Messier 27 is de eerste planetaire nevel die ooit waargenomen werd.

Waarnemen

Op de planetaire nevel Messier 27 te vinden, vertrek je het best vanuit het sterrenbeeld Sagitta (Pijl) waarna je Messier 27 ten noorden van de Gamma Sagittae kan terugvinden. In een zoeker van een telescoop of in een binoculair ziet men Messier 27 dan als een diffuus grijs vlekje. Met een binoculair of kleine telescoop ziet men een klein rechthoekje voor een sterrijke achtergrond. Met sterrenkijkers vanaf 10 cm kan men de opvallende haltervorm waarnemen waaraan het object zijn naam dankt. Bij een vergroting van meer dan 130x vult Messier 27 het gehele beeldveld. De centrale ster heeft een magnitude van 13,4 en is daardoor dan ook zeer moeilijk waar te nemen. In onze streken is een 25 à 30 cm telescoop het minimum. Onder uitstekende condities hebben enkele (zeer ervaren) waarnemers de centrale ster waargenomen met een 15 cm refractor. In grote telescopen kan Messier 27 een spoor van kleur tonen.

Gegevens Messier 27

Sterrenbeeld: Vosje (Vulpecula)
Andere benaming: Halternevel
NGC: NGC 6853
Rechte klimming: 19u59m36s
Declinatie: +22° 43'
Helderheid: 7,5
Afstand: 1 250 lichtjaar
Schijnbare afmeting: 8,0 x 5,6 boogminuten
Roodverschuiving: /

Vosje
Foto: Sky & Telescope


Messier 27 gezien door The Liverpool Telescope op La Palma - Foto: Göran Nilsson & The Liverpool Telescope

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1802

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 2 Pallas. Dit was de tweede planetoïde die ooit werd ontdekt. De planetoïde 2 Pallas beweegt zich in een baan om de Zon op een afstand van ongeveer 416 miljoen kilometer en is ongeveer 550 kilometer groot. Deze ruimterots werd genoemd naar Pallas uit de Griekse mythologie, de dochter van Zeus en beschermgodin van de stad Athene. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken