Makemake, voorheen gekend als (136472) Makemake, is de derde grootste dwergplaneet van ons zonnestelsel en één van de twee grootste objecten uit de Kuipergordel onder de klassieke Kuipergordelobjecten. De diameter van het object is ongeveer drie vierde van Pluto (1 300 tot 1 900km). Makemake heeft geen gekende satellieten, wat toch uniek is bij de grote Kuipergordelobjecten.
De gemiddelde temperatuur op Makemake is -243,15 graden Celsius welke betekend dat het oppervlak van de dwergplaneet bedekt is met methaanijs en mogelijks ethaanijs. Het object kreeg eerst de naam 2005 FY9 met zich mee en kreeg later het kleine-planetennummer 136472. Makemake werd ontdekt op 31 maart 2005 door een team onder leiding van Michael Brown. De ontdekking werd aangekondigd op 29 juli 2005 en werd door de Internationale Astronomische Unie op 11 juni opgenomen in de lijst van potentiële plutoïde status, een term voor dwergplaneten buiten de baan van Neptunus, dat het object tussen Pluto en Eris plaatst. Makemake werd formeel geclassificeerd als plutoïde in juli 2008.
Ontdekking
Makemake werd ontdekt op 31 maart 2005 door een team onder leiding van Michael Brown. De ontdekking werd aangekondigd op 29 juli 2005 op dezelfde dag als Eris en twee dagen na de aankondiging van 2003 EL61. Ondanks haar relatieve helderheid, magnitude 16,7 versus magnitude 15 voor Pluto, werd Makemake pas vrij recent ontdekt, veel later dan vele andere kuipergordelobjecten die veel zwakker zijn. Dit is waarschijnlijk te wijten aan de vrij hoge baanhoek en het feit dat het object zich op de verste afstand van de ecliptica bevond (de regio aan de hemel waarin de zon, maan en planeten lijken te loggen gezien vanaf de Aarde) op het tijdstip van de ontdekking (in het sterrenbeeld Coma Berenices). De meeste zoektochten naar kleine planeten gebeurt dicht bij de ecliptica aangezien daar de kans groter is om er te vinden.
Makemake is de enige dwergplaneet dat helder genoeg was voor Clyde Tombaugh om misschien gezien te worden in zijn zoektocht naar Pluto. Op het tijdstip van Tombaughs zoektocht bevond Makemake zich op enkele graden van de ecliptica, nabij de grens van de sterrenbeelden Taurus en Auriga met een schijnbare magnitude van 16. Helaas bevond het zich ook nabij de Melkweg waardoor het haast onmogelijk wordt om het te vinden tussen de dichte concentratie van achtergrondsterren. Tombaugh bleef nog enkele jaren zoeken na de ontdekking van Pluto maar slaagde er niet in om Makemake te vinden of enige andere transneptunische objecten.
Benaming
De naam 2005 FY9 werd aan Makemake gegeven wanneer de ontdekking werd gepubliceerd. Bij de ontdekking gebruikte het team de codenaam "Easterbunny", vrij vertaald Paashaas, daar het object kort na Pasen ontdekt werd. In 2008, overeenkomstig met de regels voor klassieke Kuipergordelobjecten opgesteld door de Internationale Astronomische Unie, kreeg 2005 FY9 de naam van een schepper. De naam Makemake is de schepper van de mens in de Mythologie van de Rapanui, de inheemse mensen van het Paaseiland.
Grootte en helderheid
Makemake is visueel de tweede helderste Kuipergordelobject na Pluto, magnitude 16,7 welke het mogelijk maakt om met een grote telescoop te kunnen zien. De oppervlaktetemperatuur wordt geschat op een goede -243 graden Celsius. De grootte van Makemake is niet exact gekend maar dankzij de infrarooddetectie van de Spitzer ruimtetelescoop, gecombineerd met gelijkaardige spectra van Pluto, wordt de afstand geschat op 1500 +400 -200 km diameter. Dit is lichtjes groter dan 2003 EL61 waardoor Makemake de derde grootste transneptunisch object is na Eris en Pluto. Makemake wordt nu aanzien als de vierde dwergplaneet in het zonnestelsel daar het een absolute magnitude heeft van -0,48 en het groot genoeg is om een hydrostatisch evenwicht te bereiken
Baan
Makemake bevond zich in juli 2008 op 52 AE van de zon, dit is ongeveer de verste afstand tot de zon van het object. Makemake volgt een baan dat vrij gelijk is aan dat van 2003 EL61, erg hoge baanhoek (26 graden), en vrij excentrisch (e~0.15). Om een volledige baan te beschrijven doet Makemake er 310 jaar over, dit is iets meer dan dat Pluto erover doet (248 jaar).
Satellieten
Rond Makemake werden geen satellieten ontdekt tot een afstand van 0,4 boogseconden met een helderheid van meer dan 1 procent van de primaire. Dit contrasteert met de andere grote transneptunische objecten die allemaal minstens één satelliet hebben. Met behulp van satellieten is er een eenvoudige methode om de massa van een object te berekenen maar door het ontbreken hiervan kan er geen exacte massa vastgelegd worden.
