Een zonnevlam is een grote explosie op de zon die plaats vind wanneer de opgeslagen energie in getwiste magnetische velden (meestal boven de zonnevlekken) plotseling vrijkomt. De vlammen produceren een uitbarsting van straling over het elektromagnetisch spectrum, van radiogolven tot X-stralen en gamma-stralen.
We hebben zonnevlekken in alle maten en vormen, de ene met een complexere magnetische structuur dan de andere, maar hoe kan je nu weten of een zonnevlek een gevaar vormt voor grote uitbarstingen? Om onderscheid te kunnen maken, zijn er regels opgesteld door het Mount Wilson observatorium in Californië. Elke zonnevlek zal nu in een bepaalde klasse ingedeeld worden.
Wat is er zoal te zien op het zonneopervlak? In dit artikel leren we meer over 'fakkelvelden', 'granulatie', 'supergranulen' en zonnevlekken'.
Een zonnecyclus heeft een periode van gemiddeld 11 jaar. Wanneer we de tijd terugdraaien en kijken naar het zonnevlekkennummers doorheen de geschiedenis vinden we een periode van ongeveer 70 jaar (van 1645 tot 1715) waar zonnevlekken een uitzondering waren. Gedurende deze periode werd de zonneactiviteit onderbroken. Deze periode is beter gekend als het Maunder minimum.
De eerste vaststelling dat de zon een wind uitstootte, kwam van de staart van kometen die zich altijd weg van de zon richten. Kepler dacht in de jaren 1600 dat deze staarten er kwamen door de druk van zonlicht. Inmiddels weten we dat kometen ook ionenstaarten hebben die in hun eigen spectraallijnen schijnen, niet enkel in gebroken zonlicht.
Farside afbeeldingen zijn volledige kaarten van de magnetische activiteit van de zon. Deze tonen een 360 gradenbeeld van de lengtegraad van de zon in het Carrington coördinatensysteem dat normaal gebruikt wordt voor zonneobservaties. De omvang van de kaart loopt van de noordpool tot de zuidpool in een gelijke gebiedsprojectie. De evenaar van de zon en elke 60 graden lengtegraad zijn ook op de kaart te vinden.
Wanneer we met de SOHO ruimtesonde naar de zon kijken op een golflengte van 28,4 nanometer toont het de buitenste hete lagen van de atmosfeer van de zon, meer bepaald de corona. Het magnetische veld van de zon speelt hierin een grote rol hoe de afbeelding eruit zal zien. De heldere gebieden tonen heet, dicht gas aan dat gevangen is door het magnetische veld van de zon.
Het interplanetair magnetisch veld (IMF) is een deel van het magnetisch veld van de Zon dat in de interplanetaire ruimte wordt geslingerd door de zonnewind. De interplanetaire magnetische veldlijnen zijn zogezegd 'bevroren' in het plasma van de zonnewind. Door de rotatie van de Zon wordt de vorm en de houding van het IMF soms vergeleken met het patroon van watersproeier die in de tuin die ronddraait.
Het wolfgetal is een goede methode om de zonneactiviteit te meten. Men telt het aantal zichtbare vlekken (groot of klein), dit toevoegen met het aantal zonnevlekkengroepen vermenigvuldigd met een factor van 10. Een zogenaamde k factor wordt hierbij vermenigvuldigd en wordt gebruikt voor de apparatuur waarmee je hebt waargenomen want hoe groter de diameter van de telescoop is, hoe meer vlekken je zult kunnen zien. De formulie is als volgt:
Zonnevlammen zijn heel intens. Plots komt een pak energie vrij uit gebieden waar het lokale magnetisch veld zich snel heropstelt of verandert door de spanning van het magnetisch veld. Deze spanning wordt meestal aangezet door een verzettende magnetische flux in of nabij een actieve regio. De nieuwe flux dient ofwel het huidige veld op te heffen of deze aan de kant schuiven.
Een Amerikaanse Delta II raket brengt vanop de Vandenberg lanceerbasis in Californië de Earth Observing-1 aardobservatiesatelliet in de ruimte. Deze satelliet maakte deel uit van NASA's New Millennium Program en kon dankzij het Advanced Land Imager instrument het aardoppervlak observeren in negen verschillende golflengtes. Foto: NASA
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.