Meteorieten en inslagkraters
Regelmatig wordt er in de media melding gemaakt van een planetoïde, ook wel 'asteroïde' genoemd, die in de toekomst gevaarlijk dicht in de buurt van de Aarde zal komen. Om het gevaar en inslagrisico van dergelijke gebeurtenissen te kunnen inschatten, werd een specifieke schaal opgesteld. Deze schaal wordt de 'schaal van Torino' genoemd en dient als hulpmiddel voor astronomen en andere wetenschappers.
De meeste meteoroïden verdampen wanneer ze in de atmosfeer komen maar een 500-tal meteorieten die variëren in grootte van knikkers tot basketballen of nog groter kunnen elk jaar op het aardoppervlak vallen. Slechts 5 à 6 van deze gevallen meteorieten worden gevonden en zijn door wetenschappers gekend. Slechts enkele meteorieten zijn groot genoeg om impactkraters te kunnen veroorzaken. In de meeste gevallen belanden deze aan een snelheid die gelijk is aan een vrije val en zelden gebeurt het dat ze een kleine put maken. Meteorieten van deze aard richten dus geen schade aan en verwonden geen mensen.
De meeste gevallen meteorieten worden ontdekt op basis van ooggetuigen die een grote vuurbol zagen aan de hemel of een impact zagen van het object met de grond. Slechts enkele meteorieten werden geobserveerd met camera's en werden uiteindelijk gevonden door berekeningen van het inslagpunt. De eerste meteoriet die ontdekt werd, is de Pribram-meteoriet. Deze viel in Tsjechië in 1959. In dit geval waren er twee camera's die deze vuurbol op de gevoelige plaat hebben gezet. Deze beelden werden gebruikt om de locatie van het inslagpunt te bepalen en om voor het eerst ook een accurate baan van de meteoriet samen te kunnen stellen.
Een impactkrater of inslagkrater is een cirkelvormige of ovale verzakking dat in de bodem van een oppervlak achterblijft na een inslagproces van een ander hemellichaam. Deze bevinden zich meestal op het oppervlak een planeet, een maan of een planetoïde. De bekendste en meest indrukwekkende impactkrater op Aarde is ongetwijfeld de Barringerkrater in de Amerikaanse staat Arizona.
Een meteoriet is niets meer dan een stukje 'puin' uit de ruimte. Zo is een meteoriet is een deel van een meteoroïde dat op de Aarde inslaat nadat dit object vanuit de ruimte de atmosfeer is binnengegaan. Tijdens zijn tocht doorheen de dampkring van de Aarde wordt het materiaal waaruit een meteoriet bestaat zeer heet en wordt het ook object sterk afgeremd. Dit fenomeen kennen we ook al een 'meteoor' dat in de volksmond ook wel een 'vallende ster' genoemd wordt.
Op 15 februari 2013 werd de mens er aan herinnerd dat onze planeet zeer kwetsbaar is. Op die dag ontplofte een meteoroïde nabij de stad Tsjeljabinsk in Rusland waardoor meer dan duizend mensen medische hulp nodig hadden en duizenden gebouwen schade opliepen. Deze meteoroïde is wellicht de grootste die de Aarde heeft getroffen sinds de explosie in Toengoeska in 1908.
Op 30 juni 1908 vond boven Siberië, boven de Toengoeska regio, een gigantische explosie plaats die wellicht werd veroorzaakt door de ontploffing van een meteoriet op ongeveer acht kilometer hoogte. Indien deze explosie zich had voorgedaan boven een dichtbevolkt gebied had het aantal slachtoffers in de vele duizenden gelopen.
Chondrieten zijn de meest voorkomende soort van meteorieten. Deze vormen ongeveer 85% van alle meteorieten die op onze Aarde zijn gevonden. Ze zijn gevormd in de beginperiode van het zonnestelsel, toen uit het stof van de zonnenevel door accretie (het proces waarbij materie samentrekt zodat veel kleine deeltjes een paar grotere worden) grotere brokstukken zijn ontstaan. Dankzij dit uitgebreid artikel kom je alles te weten over dit soort van meteorieten.
Naast chondrieten kent de groep van de steenmeteorieten ook nog de achondrieten. Het woord achondriet betekent 'zonder chondrulen'. Dit komt omdat de temperatuur bij de vorming van dit sort meteorieten niet hoger was dan 950° Celsius waardoor er geen chondrulen konden gevormd worden. In tegenstelling tot de chondrieten zijn de achondrieten gevormd door een verhittingsproces in de moeder-planetoïde. Ooit waren chondrieten maar de primaire structuur die werd vernietigd tijdens de opbouw van de planeet. Ze omvatten meteorieten uit de planetoïdengordel, de maan en planeet Mars.
Steenachtige ijzers, die bestaan uit half ijzer en half silicaten, zijn onderverdeeld in twee belangrijke groepen: pallasites en mesosiderites. Deze groep vormt 1% van alle meteorieten die gevonden zijn. Terwijl pallasites worden gevormd aan de grens tussen de metalen kern en de silicaten mantels van gesmolten en gedifferentieerde moederplanetoïde zijn mesosiderites ook steenachtige-ijzers die ongeveer gelijke delen van metaal en silicaten hebben. Deze hebben echter weinig gemeen met de pallasites en waren het resultaat van hevige botsingen in het vroege zonnestelsel.
Het Zonnestelsel
De Planeten
James Webb Space Telescope
Astrofotografie
Ruimtevaart in China
Dit gebeurde vandaag in 2000
Een Amerikaanse Delta II raket brengt vanop de Vandenberg lanceerbasis in Californië de Earth Observing-1 aardobservatiesatelliet in de ruimte. Deze satelliet maakte deel uit van NASA's New Millennium Program en kon dankzij het Advanced Land Imager instrument het aardoppervlak observeren in negen verschillende golflengtes. Foto: NASA
Redacteurs gezocht
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerSteun Spacepage
Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.
