De Barringerkrater in Arizona

Een impactkrater of inslagkrater is een cirkelvormige of ovale verzakking dat in de bodem van een oppervlak achterblijft na een inslagproces van een ander hemellichaam. Deze bevinden zich meestal op het oppervlak een planeet, een maan of een planetoïde. De bekendste en meest indrukwekkende impactkrater op Aarde is ongetwijfeld de Barringerkrater in de Amerikaanse staat Arizona.

Impactkraters worden gevormd door een botsing van een klein hemellichaam (meteoriet, komeet of planetoïde) met het oppervlak van een ander en groter hemellichaam. Na het ontstaan van het zonnestelsel bleef veel puin rondzwerven tussen de jonge planeten dat op de planeten insloeg. Hierdoor vertonen veel inactieve planeten zoals Mercurius en manen als onze Maan vandaag de dag nog steeds veel inslagkraters. Op planeten zoals de Aarde, of manen zoals de Jupitermaan Io, die geologisch actief zijn of een behoorlijke dampkring hebben, vindt men veel minder inslagkraters terug doordat ze zijn uitgewist door erosie en landschapshernieuwing. Voor wetenschappers zis het tellen en onderzoeken van impactkraters dan ook heel belangrijk aangezien men zo veel meer kan leren over de leeftijd van planeetoppervlakten.

De vorm van een inslagkrater

De morfologie of vorm van een inslagkrater bestaat uit de zogeheten 'kraterdepressie' en de 'ejecta'. De kraterdepressie is de krater zelf. Deze wordt begrensd door de uitstekende rand die men de 'kraterrand' noemt. Vaak is de bodem van de krater ook gevuld met restmateriaal van de vorming van de inslagkrater zoals gebroken en gesmolten moedergesteente. Bij grotere kraters kunnen we vaak gedeeltelijk concentrische plateaus zien. Deze plateaus noemt men ook 'terrassen' en zijn ontstaan door verzakkingen van de binnenste kraterwand. Daarnaast zien we bij dergelijke grotere kraters ook vaak een centrale berg of middenpiek. De ejecta zijn gelegen buiten de kraterrand en bestaan uit het materiaal dat bij de inslag werd weggeslingerd. Zo kunnen brokstukken, die bij de inslag zijn weggeslingerd, ook diverse kleine kraters veroorzaken.

Soorten inslagkraters

Inslagkraters deelt men in op basis van de vorm en de grootte van de kraterdepressie. De allerkleinste zijn 'microkraters'. Deze zijn enkele centimeters groot en ontstaan wanneer kleine deeltjes met hoge snelheid tegen een rots botsen. Klassieke komvormige inslagkraters noemt men dan weer 'eenvoudige kraters' zoals de Barringerkrater in Arizona. Inslagkraters met terrassen en een centrale berg classificeert men als 'complexe kraters' en inslagkraters met terrassen met in plaats van een centrale berg een concentrische ringstructuur noemt men 'piek-ring kraters'. Wanneer inslagstructuren concentrische ringstructuren hebben die zich buiten de eigenlijke kraterwand bevinden, spreekt men van 'inslagbekkens'. De laatste categorie zijn uiteindelijk de 'kraterketens' en zijn een rij van inslagkraters.

Enkele bekende inslagkraters op Aarde

  • Barringerkrater (Arizona - USA)
  • Nördlinger Ries (Zuid-Duitsland)
  • Vredefortkrater (Zuid-Afrika)
  • Manicouagankrater (Canada)
  • Chicxulubkrater (Mexico)

Door de mens gemaakte kraters

Kraters kunnen ook gevormd worden door de mens als gevolg van ondergrondse nucleaire explosies. Eén van de meest bekraterde gebieden op de Aarde is het kernwapentestgebied in de Amerikaanse staat Nevada waar een aantal kraters gecreeërd werden door de nucleaire testen zoals operatie Plowshare.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1967

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Lunar Orbiter 3 slaat te pletter op de Maan. Alvorens dit onbemande ruimtetuig te pletter sloeg op de Maan stuurde deze ruimtesonde 149 overzichtsopnamen en 477 detailopnamen van de Maan terug naar de Aarde. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken