Op zaterdag 29 maart 2025 kunnen we in België en Nederland nog eens een gedeeltelijke zonsverduistering waarnemen. Op die dag zal er dan omstreeks 12u07, gezien vanuit België, ongeveer 35% van de zon bedekt worden door de maan. Op dat moment zal het lijken alsof er een grote 'hap' uit de zon is. Het is wereldwijd een gedeeltelijke verduistering. Er zal dus nergens een totale zonsverduistering zichtbaar zijn. Leer aan de hand van dit artikel alles over deze gedeeltelijke zonsverduistering!
Wat is een zonsverduistering?
Een zonsverduistering of zoneclips vindt plaats wanneer de schaduwkegel van de maan de aarde raakt op een welbepaalde plaats. Je kan dan stellen dat zon, maan en aarde op 1 lijn staan. De maan die 400x kleiner is, maar wel 400x dichter staat dan de zon en dus even groot lijkt aan de hemel, kan de zon dan tijdelijk bedekken. Het gebied waar de kernschaduwkegel de aarde raakt, is een paar honderd kilometer in doormeter. Hier kan men de zonsverduistering als totaal zien. Naast de kernschaduw bevindt een veel groter gebied van de aarde zich in de bijschaduwkegel. Hier ziet men de zonsverduistering slechts gedeeltelijk. Hoe dichter je waarneemt bij de kernschaduwkegel, hoe ‘groter’ de verduistering. Als de kernschaduwkegel van de maan de aarde nergens raakt, maar de bijschaduwkegel van de maan wel, spreken we van een gedeeltelijke zonsverduistering. Een gedeeltelijke zonsverduistering wordt dus nergens op aarde als totaal gezien!
De eclips van 29 maart 2025
De gedeeltelijke eclips start ten noordoosten van Zuid-Amerika bij lokale zonsopgang. Van daaruit trekt de (bij)schaduwkegel noordwaarts richting het noordoosten van de Verenigde Staten over het Canadese Baffin Land naar de Noordpool, om vervolgens via de archipel Noordland te eindigen in het hart van Rusland. Het punt van de maximale verduistering bevindt zich ter hoogte van de Straat Hudson aan de noordelijke oevers van de provincie Québec. Van hieruit bekeken zal zo’n 94% van de zonnediameter of 93% van haar oppervlak bedekt zijn door de maan. Hoe verder van dit punt, hoe kleiner de bedekking. De eclips is nergens als totaal te zien, omdat enkel de bijschaduw van de maan het aardoppervlak raakt.
De gedeeltelijke zonsverduistering vanuit België
In België zal de eclips van 2025 zoals overal ter wereld gedeeltelijk zichtbaar zijn. Om 11u14 onze tijd zien we het eerste contact tussen de maan en de zon. De zon staat dan op een hoogte van 39° in het zuidoosten. Naarmate de zon hoger aan de hemel komt te staan in een meer zuidelijke richting, neemt ook de bedekkingsgraad stilaan toe. Om 12u07 zien we dan uiteindelijk de maximale verduistering waarbij vanuit Brussel gezien zo’n 35% van de zonnediameter bedekt zal zijn. Het is dan net alsof je een reusachtige “PacMan” aan de hemel ziet staan. Op dat moment staat de zon al op een hoogte van 42°. Vervolgens verdwijnt de maan geleidelijk van voor de zon tot het laatste moment van contact omstreeks 13u02. Uiteraard zal de invloed op de omgeving niet zo sterk zijn als bij een totale zonsverduistering. Bij deze bedekking zal het niet schemerdonker worden (alsof je door een zonnebril kijkt), omdat de bedekking te klein is. Let wel op: als je het fenomeen wil waarnemen, doe het dan op een veilige manier!
Illustratie van de gedeeltelijke zonsverduistering, gezien vanuit Brussel.
Hoe kijk je het veiligst naar een zonsverduistering?
Het zonlicht is zo fel dat het een natuurlijke reflex is om niet recht in de zon te kijken. Maar goed ook, want wie op een onveilige manier naar de zon kijkt, riskeert zijn of haar ogen onherroepelijk te beschadigen. Veilig waarnemen hoeft nochtans niet duur of ingewikkeld te zijn. De onderstaande tabel helpt je alvast op weg. Soms wordt gezegd dat cd’s en fotonegatieven ook zonlicht filteren. Dit zijn echter geen veilige methoden! Zoals een sterke zonnebril houden ze het zichtbare zonlicht wel tegen maar niet de ultraviolet- en infraroodstralen die ook blindheid kunnen veroorzaken! Je kan bij alle Vlaamse Volkssterrenwachten terecht voor de aankoop van eclipsbrillen.
Handige tips
- Gebruik geen beschadigde of verwaarloosde eclipsbrilletjes!
- Blijkt de filter tijdens het waarnemen niet sterk genoeg, blijf dan niet kijken!
- Probeer het brilletje vooraf uit en wacht niet tot op de dag van de eclips zelf!
- Draag je een gewone bril, dan moet de eclipsbril er zonder moeite overheen gaan. Zonder je dagdagelijkse bril zie je niet al te veel details van de zon.
- Gebruik in geen geval je eclipsbril in combinatie met een telescoop of verrekijker. Je loopt hiermee het risico dat je de lenzen er niet helemaal mee afdekt, met alle gevaren van dien!
