Enkele van de scherpste foto’s die ooit met ESO’s Very Large Telescope zijn gemaakt, laten een oude ster zien die bezig lijkt om een vlindervormige planetaire nevel uit te stoten. Deze waarnemingen van de rode reuzenster L2 Puppis, gedaan met de ZIMPOL-camera van het pas geïnstalleerde SPHERE-instrument, tonen ook duidelijk een nabije stellaire begeleider. De eindstadia van sterren stellen astronomen nog steeds voor tal van raadsels, en het ontstaan van zulke bipolaire nevels, met hun complexe en aantrekkelijke zandlopervormen, al helemaal.
ALMA’s Long Baseline Campaign heeft een spectaculair detailrijke opname opgeleverd van een ver sterrenstelsel. De foto toont een ‘gravitationeel vergroot’ beeld van de stervormingsgebieden in het stelsel. Nooit eerder zijn zulke stellaire kraamkamers in zo’n ver sterrenstelsel zo duidelijk in beeld gebracht. De nieuwe waarnemingen zijn vele malen detailrijker dan de opnamen die met de Hubble-ruimtetelescoop van NASA en ESA zijn gemaakt.
In het helderste gedeelte van deze gloeiende nevel, die RCW 34 wordt genoemd, wordt gas sterk verhit door jonge sterren. Dit uitdijende gas baant zich vervolgens een weg door het koelere gas in de omgeving. Eenmaal aangekomen bij de rand van de gaswolk, stroomt het met kracht de lege ruimte in, zoals de inhoud van een pas ontkurkte fles champagne – een proces dat ‘champagnevloed’ wordt genoemd.
Astronomen hebben, met behulp van ESO’s Very Large Telescope in Chili, de meest gedetailleerde opname ooit gemaakt van de Medusanevel. Toen de ster in het hart van deze nevel aan zijn pensioen begon, blies hij zijn buitenlagen de ruimte in. Daarbij is deze kleurrijke nevel ontstaan. De foto geeft een indruk van het uiteindelijke lot van de zon, die ook in een object van dit type zal veranderen.
Bij waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope in Chili is een nieuwe klasse van ‘donkere’ bolvormige sterrenhopen ontdekt rond het reusachtige sterrenstelsel Centaurus A. Deze geheimzinnige objecten lijken op normale sterrenhopen, maar hebben veel meer massa en herbergen ofwel veel donkere materie of bevatten zware zwarte gaten. Geen van beide was verwacht, en een verklaring ontbreekt nog.
Astronomen hebben voor het eerst een compleet 3D-beeld geconstrueerd van de beroemde Pillars of Creation ('Pilaren van creatie') in de Adelaarsnevel, Messier 16. Ze deden dat met het MUSE instrument op ESO’s Very Large Telescope (VLT). De nieuwe beelden laten zien hoe de verschillende pilaren van stof zich ten opzichte van elkaar bevinden. De beelden onthullen veel nieuwe details inclusief een nog niet eerder waargenomen jet die uit een jonge ster komt.
Astronomen hebben, met behulp van de HARPS ‘planetenjager’ van de ESO-sterrenwacht op La Silla in Chili, voor het eerst het spectrum gedetecteerd van zichtbaar licht dat door een exoplaneet werd weerkaatst. De waarnemingen hebben nieuwe informatie opgeleverd over het beroemde object 51 Pegasi b – de eerste exoplaneet die bij een normale ster is ontdekt.
Astronomen hebben voor het eerst laten zien hoe de stervorming in ‘dode’ sterrenstelsels miljarden jaren geleden sputterend ten einde kwam. Met behulp van ESO’s Very Large Telescope en de Hubble-ruimtetelescoop van NASA en ESA hebben zij ontdekt dat er in de buitendelen van deze stelsels nog steeds sterren werden geproduceerd, maar in de binnendelen niet meer. Het stilvallen van de sterproductie lijkt dus in de kern te zijn begonnen en heeft zich vervolgens naar buiten toe verspreid.
Mogelijk is voor het eerst waargenomen hoe donkere materie, anders dan via de zwaartekracht, andere donkere materie beïnvloedt. Waarnemingen van botsende sterrenstelsels, verricht met ESO’s Very Large Telescope en de Hubble-ruimtetelescoop van NASA en ESA, hebben de eerste intrigerende aanwijzingen opgeleverd over de aard van deze mysterieuze component van het heelal.
Voor het eerst hebben astronomen complexe organische moleculen – de bouwstenen van het leven – gedetecteerd in de protoplanetaire schijf rond een jonge ster. De ontdekking, gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), bevestigt opnieuw dat de omstandigheden waaruit aarde en zon zijn voortgekomen niet uniek zijn in het heelal. De resultaten worden op 9 april 2015 gepubliceerd in het tijdschrift Nature.
Lancering vanop het Kennedy Space Center in Florida van de Amerikaanse ruimtecapsule Apollo 8 met aan boord de drie astronauten Frank F. Borman, James A. Lovell en William A. Anders. Dit was de derde maal dat een krachtige Saturn V Maanraket werd gebruikt en was de eerste bemande ruimtevlucht waarbij mensen naar de Maan werden gebracht. Na ruim 20 uur in een baan om de Maan te hebben verbleven, werd uiteindelijk de terugreis naar Aarde aangevangen en landde de capsule op 27 december 1968 in de Stille Oceaan. Na hun terugkeer kregen de drie astronauten van het populaire magazine Time de titel "Men of the Year" en werden ze ontvangen op het Witte Huis. Foto: NASA
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.