Er heerst veel opwinding bij NASA en haar wetenschappers. Je kunt het in de lucht voelen. SpaceX heeft dit jaar al meer dan 80 raketten gelanceerd, dus je zou kunnen denken dat dit gewoon ‘weer een lancering’ is. Maar dat is het niet. Dit is een speciale ‘rideshare’, zoals NASA het noemt. De SpaceX Falcon 9 heeft niet één lading gelanceerd, maar vervoerde drie verschillende ruimtevaartuigen, elk met een missie die ons begrip van voorspellingen over het ruimteweer fundamenteel zou kunnen veranderen.
De lancering vond plaats op woensdag 24 september 2025 om 7.30 uur Eastern Time (12.30 uur UTC), na een vertraging van één dag als gevolg van kleine technische problemen die geen verband hielden met de Falcon 9-raket of de lading. Na de lancering maakten de drie onbemande ruimtevaartuigen zich los van de payload-adapter en begonnen ze aan hun eigen reis naar het Lagrangepunt 1 (L1). Dit is een uitstekende locatie voor ruimte-observatie, gekozen vanwege het gravitationele evenwicht en de brandstofefficiëntie. Elk ruimtevaartuig heeft een uniek doel, maar samen vormen ze een uitgebreid systeem voor het monitoren van het ruimteweer voor de aarde en daarbuiten.
Het lanceercomplex LC-39A heeft 213 lanceringen georganiseerd, te beginnen met de eerste, de onbemande Apollo 4 op 9 november 1967. De namen Apollo 2 en Apollo 3 zijn nooit gebruikt, uit respect voor de slachtoffers van Apollo 1 op 27 januari 1967 (Gus Grissom, Ed White en Roger Chaffee). Het platform heeft Apollo-maanraketten, spaceshuttles, Falcon Heavy en Falcon 9 gelanceerd. Het zal niet in staat zijn om de komende Artemis-raketten te lanceren. Toen de raket de heldere ochtendhemel in klom, verdween hij achter dunne cirrocumuluswolken. De booster landde met succes op het droneschip Just Read the Instructions, dat in de Atlantische Oceaan lag. Hoewel de landing niet zichtbaar was vanaf de kust, werd deze bevestigd door SpaceX. Binnen minder dan 90 minuten na T-0 werden alle drie de ladingen met succes ingezet.
Wat is het L1-punt?
L1 is een van de vijf Lagrangepunten waar de zwaartekrachten van de aarde en de zon een stabiele baan creëren. L1 bevindt zich op ongeveer 1,6 miljoen km van de aarde in de richting van de zon. Dit maakt het een ideale plek om de zonneactiviteit in realtime te volgen, omdat ruimtevaartuigen vanaf deze plek een constant, onbelemmerd zicht op de zon hebben. Vanwege het zwaartekrachtsevenwicht hebben ruimtevaartuigen op L1 minimale brandstof nodig om hun positie te behouden, waardoor langdurige wetenschappelijke missies mogelijk zijn.
Maak kennis de ruimtevaartuigen
IMAP (Interstellar Mapping and Acceleration Probe)
IMAP is de ster van deze missie. Het doel van dit 900 kilogram zware ruimtevaartuig is het in kaart brengen van de heliosfeer, de beschermende bubbel die wordt gevormd door de zonnewind en ons zonnestelsel afschermt tegen interstellaire straling. IMAP is gebouwd in samenwerking met 25 internationale partners en heeft 10 wetenschappelijke instrumenten aan boord die zijn ontworpen om realtime gegevens te verzamelen over:
- Energetische neutrale atomen (ENA's)
- De zonnewind
- Interstellair stof
- Magnetische velden
- Hoogenergetische ionen
Met een gewicht van 900 kg en een diameter van 2,4 meter is IMAP het grootste van de drie ruimtevaartuigen. Het duurt ongeveer 108 dagen om L1 te bereiken. De geplande missieduur is 2 jaar, met mogelijkheid tot verlenging.
Carruthers Geocorona Observatory
Dit 251 kilogram zware ruimtevaartuig, genoemd naar astrofysicus Dr. George Carruthers, is ontworpen om de geocorona, de buitenste laag van de atmosfeer van de aarde, te bestuderen. Vanuit zijn positie bij L1 zal het de ultraviolette gloed observeren die wordt uitgezonden door waterstofatomen in dit nog weinig begrepen gebied. Dit kleine, doelgerichte ruimtevaartuig heeft één enkele lading aan boord:
- Een dubbele ultraviolette camera met een Narrow Field Imager (NFI) en een Wide Field Imager (WFI) voor gelijktijdige observatie.
Dr. Carruthers was een pionier op het gebied van ultraviolette ruimtebeeldvorming. Zijn Far Ultraviolet Camera/Spectrograph vloog mee met Apollo 16 en legde het eerste beeld vast van de geocorona vanaf de maan, waar hij nog steeds staat.
SWFO-L1 (Space Weather Follow-On L1)
Deze gezamenlijke missie van NASA en NOAA is bedoeld voor continue, realtime monitoring van het ruimteweer. SWFO-L1 zal dienen als een vroegtijdig waarschuwingssysteem voor zonnestormen die van invloed kunnen zijn op:
- Elektriciteitsnetten
- GPS-systemen
- Communicatiesatellieten
- Nationale veiligheidsinfrastructuur
De komende 108 dagen zullen de drie ruimtevaartuigen naar het L1-punt vliegen. Eenmaal daar aangekomen, zullen ze waardevolle wetenschappelijke gegevens gaan terugsturen.
