Op basis van waarnemingen met de Hubble Space Telescope hebben wetenschappers een nieuwe 'wereldkaart' kunnen maken van de reuzenplaneet Jupiter. Dankzij deze nieuwe kaart heeft men kunnen vaststellen dat de Grote Rode Vlek nog steeds krimpt en heeft men een golfstructuur waargenomen in de atmosfeer van de gasreus die al decennia lang niet meer is waargenomen.
Deze nieuwe kaart kwam er in het kader van het Outer Planet Atmsopheres Legacy (OPAL) programma dat als doel heeft de vier reuzenplaneten uit ons zonnestelsel, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus, in kaart te brengen. AAn de hand van waarnemingen die gemaakt werden met de Wide Field Camera 3 aan boord van de legendarische Hubble Space Telescope kon men uiteindelijk een eerste nieuwe kaart maken van de grootste planeet uit ons zonnestelsel, Jupiter. En dat het maken van dergelijke kaarten nuttig en leerrijk is, werd al meteen bewezen aangezien nu blijkt dat de bekende Grote Rode Vlek nog steeds kleiner aan het worden is. De Grote Rode Vlek is een gigantisch stormsysteem in de atmosfeer van Jupiter dat al minstens 300 jaar actief is. De storm bevindt zich 22° ten zuiden van de evenaar van Jupiter en is groot genoeg om zichtbaar te zijn met telescopen vanaf de Aarde. Sinds enkele jaren blijkt dat dit stormsysteem krimpt en momenteel is de middellijn ongeveer 240 kilometer kleiner dan in 2014. Het tempo waarmee de vlek kleiner wordt, is wel aan het afnemen. Ook wordt deze vlek meer cirkelvormiger kleurt deze meer oranje dan rood. Op basis van de nieuwe waarnemingen heeft men in het oog van de Grote Rode Vlek ook een langgerekte wolkenstructuur ontdekt die in de loop van enkele uren ronddraait als gevolg van windsnelheden tot ongeveer 540 kilometer per uur. Daarnaast ontdekten planeetonderzoekers op het noordelijk halfrond van Jupiter ook een merkwaardige golfstructuur die slechts één keer eerder al werd waargenomen door de Voyager-ruimtetuigen. Volgens de onderzoekers zou het gaan om zogeheten 'baroklinische golven' die op kleine schaal ook voorkomen in de atmosfeer van de Aarde wanneer cyclonen tot stand komen. Men vermoed dat deze golfstructuur ontstaat in een transparant deel van de dampkring van Jupiter, onder het dikke wolkendek, en pas zichtbaar wordt als deze zich naar het wolkendek begeeft.
De golfstructuur in valse kleuren die pas één keer eerder in de atmosfeer van Jupiter werd gezien.
De pijlen wijzen cyclonen aan - Foto: NASA/ESA
