Artistieke impressie van de InSight lander op het oppervlak van Mars.
Foto: NASA/JPL

Na een reis van meer dan 484 miljoen kilometer moet op maandag 26 november 2018 de Amerikaanse Marslander InSight een zachte landing maken op het oppervlak van de planeet Mars. De InSight lander moet als eerste onbemand ruimtetuig ooit meters diep in de grond van Mars boren zodat wetenschappers kunnen leren wat er zich onder het oppervlak bevindt. Indien alles vlekkeloos verloopt, moet InSight iets voor 21u00 Belgische tijd een zachte landing maken op een kale vlakte op Mars die men Elysium Planitia heet. Dankzij dit artikel leert u alles over dit bijzonder ruimtetuig en kan u de afdaling naar het Marsoppervlak LIVE volgen. 

Volg hier LIVE de landing van InSight op Mars

Risicovolle landing

Een onbemand ruimtetuig laten landen op het oppervlak van een ander hemellichaam is altijd een risicovolle en spannende gebeurtenis. Zo zijn in het verleden nog maar 40% van alle landingen op Mars gelukt en zijn bijvoorbeeld alle Europese pogingen nooit geslaagd. De reden waarom een dergelijke landing zo risicovol is, is omdat deze uit verschillende stappen bestaan waarbij elke stap perfect moet verlopen. Sinds de InSight lander op 5 mei 2018 in de ruimte werd gebracht, bevindt deze zich aan een zogeheten 'Cruise Stage' en zit de lander nog steeds verpakt in een hittebeschermend schild. De Cruise Stage zorgde tijdens de reis naar Mars voor communicatie met de Aarde en de navigatie naar de 'rode planeet' en zal worden losgemaakt van de InSight lander zodra deze zich dicht genoeg bij Mars bevindt. Het schild moet de Marslander en zijn gevoelige apparatuur dan weer beschermen tijdens de afdaling in de atmosfeer van Mars waarbij de temperatuur kan oplopen tot ruim 1 000 graden Celsius als gevolg van wrijving met de lagen van de Marsatmosfeer. Wanneer de InSight lander, in zijn hitteschild, de atmosfeer van Mars zal binnengaan, zal de snelheid oplopen tot bijna 21 000 kilometer uur en moet dit gebeuren onder een perfecte hoek van 12 graden. Indien de hoek scherper is, botst de lander terug de ruimte in en wanneer de hoek stomper zou zijn, verbrandt de lander in de atmosfeer. Eenmaal het ruimtetuig zich in de atmosfeer van Mars bevindt, moet de snelheid in enkele minuten tijd worden afgeremd van ruim 20 000 kilometer per uur naar ongeveer 1 600 kilometer per uur. Eenmaal InSight zich op een hoogte van 16 kilometer boven het Marsoppervlak bevindt, zal de parachute worden opengevouwen waarna vijftien seconden later het hitteschild zal worden afgestoten door middel van zes kleine explosies. Tien seconden na het afstoten van het hitteschild zal het landingsgestel worden uitgeklapt en op ongeveer 1,5 kilometer hoogte moet de lander zich losmaken van de parachute. Vervolgens zullen de raketmotoren van de lander het ruimtetuig uit de buurt van de losgemaakte parachute brengen en zullen de motoren worden stopgezet eenmaal de lander het Marsoppervlak raakt. Indien dit niet gebeurd, valt de lander om. Op het einde van de afdaling naar het oppervlak zal het ruimtetuig nog een snelheid hebben van slechts 8 kilometer per uur. Doordat er een vertraging zit tussen de Aarde en de planeet Mars op vlak van communicatie kan de vluchtleiding niet ingrijpen tijdens de afdaling en moet men bang afwachten of alles verloopt zoals gepland. Zodra InSight veilig en wel op het Marsoppervlak staat, zal het ruimtetuig zijn zonnepanelen uitklappen om energie op te wekken en zijn instrumenten opstellen zodat het wetenschappelijke gedeelte van deze missie van start kan gaan. 

Saaie landingsplaats

De vlakte waar InSight moet op landen op Mars, Elysium Planitia, ziet er alles behalve spannend en indrukwekkend uit. Zo ziet dit gebied er op het eerste gezicht heel saai uit en heeft dit vrijwel geen enkel bijzonder kenmerk. In tegenstelling tot foto's van eerdere missies zoals de Marsrovers Spirit en Opportunity gaan we dit keer dus geen foto's te zien krijgen van heuvels, rotsen of kraters. Toch is dit een plek waar NASA en haar wetenschappers enorm naar uitkijken. De belangrijkste reden waarom men heeft gekozen voor deze 'saaie' vlakte is ongetwijfeld omdat InSight geen rover heeft is die zich na zijn landing kan verplaatsen maar een lander is op drie landingspoten waardoor de landingsplaats niet mag bezaait liggen met rotsen en kraters. InSight is ook een missie die zich niet focust op het landschap of het oppervlak van Mars maar wel op het inwendige van deze planeet. Zo kan men de sporen van de processen die hebben geleidt tot hoe Mars er vandaag de dag uitziet enkel nog terugvinden wanneer men onderzoek gaat verrichten naar wat er zich diep onder de Marsbodem bevindt. De 'saaie' landingsplaats van InSight op Mars werd zo geselecteerd zodat het ruimtetuig gedurende het hele Marsjaar door voldoende zonne-energie kan opwekken. Hierdoor moest men op zoek gaan naar een locatie in de buurt van de evenaar van Mars. Een andere belangrijke reden voor deze locatie was het feit dat InSight een vijf meter lange warmtesonde bij zich heeft die zich probleemloos in de Marsbodem moet kunnen begeven zonder last te hebben van rotsen of keien. Oorspronkelijk had NASA 22 potentiële landingsplaatsen geselecteerd voor InSight waarvan er uiteindelijk drie overbleven. Toen twee van deze te rotsachtig bleken te zijn en er te veel wind staat, bleek Elysium Planitia de perfecte locatie te zijn. Ondanks de saaie landingsplaats zijn wetenschappers enorm benieuwd wat de InSight missie gaat opleveren. Zo wil men met deze Marslander bevingen onder het Marsoppervlak bestuderen die wetenschappers meer kunnen vertellen over het binnenste van Mars. Daarnaast gaat InSight ook de interne temperatuur in de Marsbodem bestuderen zodat men op basis van deze gegevens meer kan leren over de samenstelling van Mars. 

Technische gegevens InSight Marslander

Operator InSight Marslander NASA / JPL
Fabrikant: Lockheed Martin Space Systems
Datum lancering: 05 mei 2018
Gewicht bij landing: 358 kg
Afmetingen lander: 6m x 1,5m x 1m
Aantal wetenschappelijke instrumenten: 8
Gewicht wetenschappelijke instrumenten:: 50 kg
Aantal zonnepanelen: 2 (2 x 1,2m diameter)
Langte robotarm: 2,4m
Kostprijs InSight missie: 830 miljoen dollar

Falcon Heavy
Ingenieurs leggen de laatste hand aan de InSight Marslander - Foto: NASA/JPL

InSight Tweets

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1974

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken