Lancering van de CST-100 Starliner ruimtecapsule
Foto: NASA TV

Op vrijdag 20 december 2019 is voor het eerst een Crew Space Transportation (CST)-100 Starliner ruimtevaartuig van het Amerikaanse lucht- en ruimtevaartbedrijf Boeing de ruimte in gebracht. Een Atlas V raket vertrok om 12u36 Belgische tijd vanop de Cape Canaveral lanceerbasis in Florida en zette de nieuwe bemande ruimtecapsule enkele minuten later uit in een lage baan om de Aarde. Helaas werd de onbemande capsule in een verkeerde baan om de Aarde gebracht als gevolg van een probleem tijdens het ontsteken van de raketmotor waardoor deze nu niet kan koppelen met het internationale ruimtestation ISS. De Starliner capsule zal nu vervroegd terugkeren naar de Aarde. 

Problemen met de 'orbital insertion burn'

Tijdens deze eerste ruimtemissie werd de onbemande Starliner ruimtecapsule met behulp van een Atlas V raket probleemloos tot in een lage baan om de Aarde gebracht. Na de lancering moest de Starliner zich op eigen kracht tot bij het internationale ruimtestation ISS begeven. Daar aangekomen zou de Starliner zich automatisch vastmaken aan de Harmony module van het ruimtestation zodat de docking-procedures grondig kunnen getest en geanalyseerd worden. Helaas zal een koppeling met ruimtestation er niet meer inzitten aangezien de onbemande capsule in een te lage baan om de Aarde terecht kwam. Na de lancering had de Starliner een zogeheten 'orbital insertion burn' manoeuvre moeten uitvoeren die 40 seconden zou duren zodat de capsule kon aanmeren bij het ruimtestation. Tijdens deze 'orbital insertion burn' ging er door een nog onbekende reden iets mis waardoor NASA besloot het rendez-vous en docking met het ruimtestation te annuleren. Aan boord van de Starliner ruimtecapsule bevindt zich voedsel en kledij voor de ruimtevaarders van het ruimtestation. Daarnaast bevindt zich aan boord van de Starliner ook een dummy-astronaut, genaamd 'Rosie the Astronaut', die vol zit met sensoren zodat NASA kan achterhalen hoe de omstandigheden zijn aan boord van de nieuwe capsule tijdens de lancering. De dummy-astronaut werd genoemd naar Rosie the Riveter dat in de Verenigde Staten een cultureel icoon is en bekend is van de wereldberoemde geel-blauwe poster van de powervrouw die in 1943 voor het eerst verscheen. De onbemande capsule bevindt zich nu in een stabiele lage baan om de Aarde en zal wellicht op zondag 22 december vervroegd terugkeren naar de Aarde. Nadat de Service Module werd afgestoten zal de capsule met behulp van zijn hitteschild terugkeren in de atmosfeer van de Aarde om uiteindelijk met behulp van parachutes en een speciale airbag te landen op het White Sands Space Harbor in New Mexico. Indien deze belangrijke testvlucht succesvol was, wou Boeing en NASA in 2020 al drie Amerikaanse astronauten in de ruimte brengen tijdens de tweede CST-100 Starliner ruimtemissie. De kans is nu heel groot dat een eerste bemande ruimtemissie met de Starliner vertraging zal oplopen. 

Nieuwe bemande ruimtecapsule

De herbruikbare Starliner ruimtecapsule werd ontwikkeld onder NASA's Commercial Crew-Contract door Boeing en biedt plaats aan vier tot zeven ruimtevaarders die met dit ruimtevaartuig naar het internationale ruimtestation ISS kunnen gebracht worden. Vandaag de dag worden ruimtevaarders naar en van het ISS gebracht met behulp van Russische Sojoez ruimtetuigen waardoor de vraag aan nieuwe bemande ruimtevaartuigen zeer groot is. Om hieraan een antwoord te kunnen bieden, sloot NASA met de bedrijven Boeing en SpaceX een contract af voor de ontwikkeling van twee nieuwe bemande ruimtevaartuigen die in de nabije toekomst Amerikaanse ruimtevaarders naar het ISS kunnen brengen. De keuze voor Boeing is niet onlogisch als we weten dat dit bedrijf al vele jaren samenwerkt met NASA voor de realisatie van tal van bemande ruimtevaartprogramma’s als het Apollo Maanprogramma, de Space Shuttles of het internationale ruimtestation ISS. Gebruikmakend van zijn rijke ervaring op vlak van bemande ruimtevaart besloot Boeing om een klassieke conische ruimtecapsule te ontwerpen voor het Commercial Crew Development (CCDev) programma. Boeing maakte van in het begin wel duidelijk dat dit nieuwe ruimtevaartuig enkel zou dienen als ‘taxi’ en niet zou gebruikt worden voor onder andere reizen naar de Maan of verder. De nieuwe capsule kreeg in begin de naam ‘CST-100’ wat staat voor ‘Crew Space Transportation’ en verwijst naar de Kármánlijn dat een denkbeeldige grens is op een hoogte van honderd kilometer in de atmosfeer van de Aarde. De Starliner of CST-100 capsule heeft onderaan een diameter van 4,5 meter en biedt binnenin plaats aan maximaal zeven astronauten. Het grote voordeel van dit ruimtevaartuig is dat deze door meerdere soorten raketten kan gelanceerd worden (Atlas V, Delta IV of Falcon 9). In eerste instantie zal de capsule in de ruimte worden gebracht door een Atlas V raket. Wanneer er bij de lancering iets mis zou gaan, wordt de CST-100 Starliner capsule van de raket weggetrokken door een zogeheten ‘launch escape system’ zodat de ruimtevaarders in veiligheid kunnen worden gebracht. Op 4 november 2019 werd dit systeem in New Mexico uitvoerig getest tijdens een zogeheten Pad Abort Test. Eenmaal in de ruimte kan de CST-100 Starliner tot zestig uur autonoom vliegen of 210 dagen in een lage baan om de Aarde blijven wanneer deze vastgehecht is aan het internationale ruimtestation ISS.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1997

Het gebeurde toen

De Amerikaanse astronoom James V. Scotti ontdekt met het Spacewatch project van de University of Arizona de planetoïde 1997 XF11. Op 26 oktober 2028 zal deze planetoïde op een afstand van 930 000 kilometer van de Aarde vliegen. Dit is 2,4 maal de afstand van Aarde tot de Maan. Tijdens zijn scheervlucht langs de Aarde zal deze planetoïde een maximale helderheid bereiken van 8,2 waardoor deze zichtbaar zal zijn met een goede verrekijker.

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken