
Een decennialang wetenschappelijk debat over het ontstaan van de Silverpit-krater in het zuidelijke deel van de Noordzee is opgelost. Nieuw bewijs bevestigt dat deze krater ongeveer 43-46 miljoen jaar geleden is ontstaan door de inslag van een asteroïde of komeet. Een team onder leiding van dr. Uisdean Nicholson van de Heriot-Watt University in Edinburgh gebruikte seismische beeldvorming, microscopische analyse van gesteente en numerieke modellen om het sterkste bewijs tot nu toe te leveren dat Silverpit een van de zeldzame inslagkraters op aarde is.

Asteroïde 2024 YR4 zorgde vorig jaar voor veel opschudding toen hij werd ontdekt en aanvankelijk werd berekend dat hij een kans van 3% had om de aarde te raken. Sindsdien zijn de modellen verfijnd en hoewel hij geen kans meer heeft om de aarde te raken, heeft hij wel een kans van 4% om in december 2032 de maan te raken. Naarmate die tijd dichterbij komt, zullen we een beter beeld krijgen van de waarschijnlijkheid, maar ingenieurs en wetenschappers maken ook plannen voor wat we zouden moeten doen om ervoor te zorgen dat hij onze enige natuurlijke satelliet helemaal niet raakt.

Natuurkundigen hebben lang geloofd dat zwarte gaten aan het einde van hun leven exploderen en dat dergelijke explosies hooguit eens in de 100.000 jaar plaatsvinden. Maar nieuw onderzoek, gepubliceerd in Physical Review Letters door natuurkundigen van de Universiteit van Massachusetts Amherst, heeft aangetoond dat er een kans van meer dan 90% is dat een van deze zwarte-gaten-explosies binnen tien jaar te zien zal zijn, en dat onze huidige vloot van ruimte- en aardgebonden telescopen, als we voorbereid zijn, getuige zou kunnen zijn van deze gebeurtenis.

De Event Horizon Telescope heeft bij waarnemingen over meerdere jaren veranderende polarisatiepatronen gezien bij een superzwaar zwart gat. Ook kon de telescoop de richting van een smalle straal deeltjes die met de snelheid van het licht uit de rand van het gat schiet, beter bestuderen. Onder andere Michael Janssen van de Radboud Universiteit was betrokken bij het onderzoek.

Een nieuw ontdekt ver object dat astronomen ‘The Cliff’ hebben genoemd, zou een raadsel kunnen oplossen dat is ontstaan door enkele van de eerste waarnemingen van het verre heelal met de James Webb ruimtetelescoop, in verband met de ontdekking van een populatie objecten die ‘kleine rode stippen’ worden genoemd. Men dacht dat deze objecten jonge sterrenstelsels waren, maar met een zodanige massa dat dit moeilijk te verklaren was in de huidige modellen van kosmische evolutie. 'The Cliff' heeft geleid tot een voorstel dat dit probleem zou kunnen oplossen: kleine rode stippen zijn geen sterrenstelsels, maar superzware zwarte gaten die zijn ingebed in een dikke gasomhulling. De onderzoekers noemen deze nieuwe klasse objecten ‘zwarte gat-sterren’.

Het heeft een massa die miljoenen keren zo groot is als die van de zon en strekt zich uit over honderden lichtjaren. Het ligt zo dichtbij in de Melkweg dat het groter aan de hemel zou lijken dan de zon of de maan, als je het zou kunnen zien. Maar deze immense wolk, geïdentificeerd door astronomen in een preprint die vorige maand online werd geplaatst, bestaat uit volstrekt onzichtbare donkere materie.

Minder dan drie weken na de lancering van de eerste MetOp Second Generation-weersatelliet, MetOp-SG-A1, is deze opmerkelijke nieuwe satelliet al begonnen met het verzenden van gegevens van twee van zijn geavanceerde instrumenten, wat een veelbelovend voorproefje geeft van wat er nog komen gaat. De MetOp Second Generation (MetOp-SG)-missie bouwt voort op het bewezen succes van de eerste generatie MetOp-satellieten en waarborgt de stroom van essentiële gegevens voor wereldwijde weersvoorspellingen en klimaatmonitoring, terwijl er belangrijke verbeteringen zijn doorgevoerd op het gebied van prestaties en resolutie.

Om nabije interessante exoplaneten te kunnen waarnemen, is volgens een nieuwe studie naar hoe de volgende grote ruimtetelescoop eruit zou kunnen zien, wellicht een nieuw telescoopontwerp nodig dat rechthoekig is in plaats van cirkelvormig. "We laten zien dat het mogelijk is om nabije, aardachtige planeten te vinden die rond zonachtige sterren draaien met een telescoop die ongeveer even groot is als de James Webb Space Telescope, die op ongeveer dezelfde infraroodgolflengte werkt als JWST, met een spiegel die een rechthoek is van 1 bij 20 meter in plaats van een cirkel met een diameter van 6,5 meter," schreef Heidi Newberg, hoogleraar astrofysica aan het Rensselaer Polytechnic Institute in New York, in een redactioneel artikel over het concept.

Bij alle astronomische ogen zijn gericht op 3I/ATLAS, onze meest recente interstellaire bezoeker die begin juli werd ontdekt. Gezien zijn relatief korte observatieperiode in ons zonnestelsel, en vooral zijn naderende perihelium in oktober van dit jaar, is er veel observatievermogen op gericht. Dat omvat ook de krachtigste ruimtetelescoop die er bestaat, en een recent artikel dat vooraf is gepubliceerd op arXiv beschrijft wat de James Webb Space Telescope (JWST) heeft ontdekt in de coma van de komeet.

Een team van astronomen onder leiding van promovendus Richelle van Capelleveen (Sterrewacht Leiden) heeft voor het eerst een exoplaneet ontdekt die is ingebed in een schoongeveegde baan in een protoplanetaire schijf met meerdere ringen. Ze hebben het beeld vastgelegd in directe waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope in Chili. Het resultaat is vandaag gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters. Een parallel artikel, onder leiding van Laird Close (Universiteit van Arizona, VS), beschrijft in detail de detectie van gasaccretie op de exoplaneet.

De Russische Maanlander Luna 13 maakt een zachte landing op het oppervlak van de Maan in de Oceanus Procellarum tussen de kraters Krafft en Seleucus. Op 25 en 26 december 1966 stuurde Luna 13 tal van panoramafoto's van het Maanlandschap bij verschillende zonnestanden terug naar de Aarde. Met de wetenschappelijke instrumenten aan boord van Luna 13 kon men ondermeer de weerkaatsing van kosmische straling door het Maanoppervlak bepalen. Luna 13 was na Luna 9 en Surveyor 1 het derde ruimtevaartuig dat met succesvol een zachte landing uitvoerde op het oppervlak van de Maan. Foto: Roscosmos
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.