Lunokhod 1 was de eerste van twee onbemande wagentjes die door de Sovjet-Unie ontwikkeld werden en tot op het oppervlak van de maan gebracht werden. Het ruimtetuig dat de Lunokhod 1 maanwagen tot op de maan bracht, kreeg de naam Luna 17 en werd op 10 november 1970 gelanceerd vanop de Baikonur lanceerbasis in Kazachstan.
De Verenigde Staten hadden op dat moment al vier astronauten op de maan gebracht (Apollo 11 en 12) waardoor de Sovjet-Unie de strijd om de maan verloren had. Lunokhod 1 was het eerste wagentje ter wereld dat op het oppervlak reed van een ander hemellichaam. Ondanks het feit dat de Sovjet-Unie de wedloop naar de maan verloren had, mag deze missie omschreven worden als één van Ruslands meest succesvolle maanmissies.
Doel van de missie
De Sovjet-Unie wou na zijn eerste verkenning van de maan door middel van ruimtesondes- en landers een stap verder gaan in de exploratie van onze trouwe buur. Door het plaatsen van een stuurbare wagen op de maan zou men verschillende locaties op het maanoppervlak kunnen onderzoeken en in beeld brengen. Op deze manier kon men een totale analyse maken van het maanlandschap aan de hand van bodemonderzoek en optische instrumenten zonder hiervoor kosmonauten naar de maan te sturen.
De Lunokhod 1 maanwagen
De Sovjet-Unie liet bij de ontwikkeling van de twee Lunokhod maanwagens niets aan het toeval over. Zo bouwde men een kunstmatig maanlandschap nabij Simferopol dat één hectare groot was en waarop zich 3 000 kubieke meter zand bevond. In dit zandlandschap bevonden zich 54 kraters en 160 rotsen. Op dit gebied ontwikkelde en testte Russische ingenieurs in het grootste geheim de twee maanwagens. Lunokhod 1 werd uitgerust met acht wielen die apart konden worden aangedreven. Om dit aandrijfsysteem zo goed mogelijk te laten functioneren op de maan werden alle mechanische onderdelen en motoren voorzien van een glijmiddel op basis van fluoride. De Lunokhod 1 maanwagen kon een maximale snelheid halen van 2 kilometer per uur. In totaal had de rover een lengte van 2,3 meter en had het een gewicht van 5,6 ton. Deze maanverkenner beschikte over vier televisiecamera's, twee antennes, röntgenstralen spectrometer, röntgentelescoop en een uitschuifbaar instrument waarmee men bodemstalen kon nemen. De energie aan boord van Lunokhod 1 werd geleverd door batterijen die opgeladen werden door zonnepanelen. Eenmaal het zonlicht wegviel op de maan, werden de onderdelen aan boord van de maanwagen warm gehouden door middel van een radioisotope heater unit. De Sovjet-Unie had deze eerste maanwagen gebouwd met als doel om deze drie maanden operationeel te houden. Hoofdingenieur Alexander Kemurdjian van het Russische ruimtevaartbedrijf NPO Lavchkin ontwierp de twee Lunokhod maanwagens.
De Russische Lunokhod 1 maanwagen.
Lancering en missie
Op 10 november 1970 werd het Luna 17 ruimtetuig met daarin de Lunokhod 1 maanwagen in de ruimte gebracht door middel van een krachtige Proton draagraket. Nadat Luna 17 een tijdelijke baan om de Aarde bereikt had, bracht een extra rakettrap de maanwagen op weg naar de maan. Hierna volgden twee baanwijzigingen op 12 en 14 november 1970 waarna het tuig op 15 november zich in een baan om de maan bevond. Op 17 november 1970 bracht Luna 17 de Lunokhod 1 maanwagen uiteindelijk tot op het oppervlak van de maan in het Sea of Rains gebied. Aan weerszijden van de Luna 17 bevonden zich twee afdaalplatformen waarmee de Lunokhod 1 zich tot op het maanoppervlak kon begeven. De eerste vijf dagen dat het wagentje zich op de maan bevond, reed het 197 meter en stuurde het 14 close-up en 14 panorama foto's terug naar de Aarde. Tijdens de volgende weken legde de Russische maanwagen probleemloos meer dan 10 kilometer af op de maan. Op 14 september 1971 werd het contact met Lunokhod 1 stopgezet. De laatste exacte locatie van de Russische maanwagen is tot op heden nog steeds niet met zekerheid gekend aangezien men dit op het einde van de missie niet meer kon achterhalen.
De Luna 17 lander bracht de Lunokhod 1 maanwagen tot op de maan.
Ontdekkingen
In totaal functioneerde deze eerste Lunokhod maanwagen 322 dagen. Het tuig stuurde meer dan 20 000 televisiebeelden terug naar de Aarde en nam 206 panoramabeelden van het maanoppervlak. Dankzij het "RIFMA x-ray fluorescence spectrometer" instrument voerde Lunokhod 1 25 analyses uit van de maanbodem en gebruikte de maanwagen op 500 verschillende locaties een toestel om de hardheid van de bodem te meten (penetrometer). De Sovjet-Unie kreeg dankzij Lunokhod 1 een prachtig beeld van het maanoppervlak en verlegde opnieuw zijn technologisch kunnen met deze eerste maanwagen.
Eén van de vele opnamen van de maan gemaakt door de Lunokhod 1.
