Plutomaan: Nix

In juni 2005 ontdekte wetenschappers aan de hand van beelden die gemaakt werden met de Hubble Space Telescope dat de dwergplaneet Pluto naast Charon nog enkele kleine maantjes had. Deze maantjes werden in 2015 ook bezocht door de Amerikaanse ruimtesonde New Horizons toen deze langs Pluto vloog waarna een jaar later één van deze manen de naam 'Nix' kreeg. Opvallend aan deze maan is dat er zich een roodachtig gebied op het oppervlak bevindt. Leer aan de hand van dit artikel alles over de Plutomaan Nix. 

De Plutomaan Nix werd in juni 2005 ontdekt door het Pluto Companion Search Team aan de hand van beelden die werden gemaakt door de succesvolle Hubble Space Telescope. Sterrenkundigen gingen er al langer van uit dat Pluto meer dan één maan zou hebben en dankzij nieuwe waarnemingen die de Hubble Space Telescope in mei 2005 maakte zagen de onderzoekers enkele nieuwe objecten in de buurt van de dwergplaneet Pluto. Alvorens de ontdekking van deze kleine maantjes wist men enkel van het bestaan van de Plutomaan Charon die in 1978 werd ontdekt. Naast Nix werd aan de hand van de nieuwe waarnemingen ook de andere Plutomaan Hydra ontdekt. Oorspronkelijk kregen Nix en Hydra de officiële benamingen S/2005 P 1 en S/2005 P 2 waarna de International Astronomical Union (IAU) in juni 2006 de namen 'Nix' en 'Hydra' officieel toekende aan deze hemellichamen. De naam Nix verwijst naar de Griekse godin van de nacht Nyx. De reden waarom de originele benaming 'Nyx' niet werd behouden, is omdat er ook al een planetoïde bestaat met de naam 3908 Nyx.

Aan de hand van huidige theorieën en berekningen vermoeden onderzoekers dat de Plutomaan Nix ontstaan is uit puin en brokstukken dat afkomstig is van een grote botsing tussen de dwergplaneet Pluto en een ander object uit de Kuipergordel. Ook de andere Plutomanen zouden op deze manier zijn ontstaan. De maan Nix zelf is op zijn grootste kant 49,8 kilometer lang en aan zijn kleinste kant 31,1 kilometer groot. Nix draait in een baan om het centrum van het Pluto-Charon stelsel op een afstand van ongeveer 48 690 kilometer tussen de banen van de manen Styx en Kerberos om Pluto. Toen de Amerikaanse ruimtesonde New Horizons voorbij de maan Nix vloog, had dit kleine hemellichaam een rotatietijd van 43,9 uur en draaide de maan in tegenovergestelde richting om zijn as ten opzichte van de baan van Pluto om de zon. Eén omloop rond Pluto duurt ongeveer 24,9 dagen. De omlooptijden van de drie manen, Charon, Nix en Hydra, verhouden zich vrijwel precies als 1 : 4 : 6. Dat heeft tot gevolg dat de onderlinge posities van de dwergplaneet Pluto en zijn drie voornoemde manen zich na iedere twaalf Charon-omlopen vrijwel precies herhalen. Dit verschijnsel wordt ook wel 'baanresonantie' genoemd. 

Foto: NASA/JHUAPL/SWRI

Dankzij de scheervlucht van de Amerikaanse ruimtesonde New Horizons langs Nix op 14 juli 2015 kregen wetenschappers een zeer mooi beeld van deze verre wereld. Op het moment van de scheervlucht vloog New Horizons op een afstand van 231 000 kilometer van het oppervlak van Nix waarna NASA drie dagen later de data ontving. Pluto bevond zich op dat moment op een afstand van 32,9 Astronomische Eenheden (AE) van de zon. De foto's die New Horizons toen terug naar de aarde werden gestuurd hadden een resolutie van 3 kilometer per pixel en dankzij het Ralph MVIC instrument aan boord van New Horizons kon men een roodachtig gebied zien op het oppervlak van de maan. Dit roodachtige gebied zou ongeveer 18 kilometer groot zijn en men vermoed dat dit een grote inslagkrater is waarbij onderliggend materiaal naar het oppervlak werd gebracht. Een andere verklaring voor dit opvallend gebied is dat Nix in het verleden is gebotst met een ander hemellichaam dat een andere samenstelling heeft als de Plutomaan. Bij andere inslagkraters op het oppervlak van Nix werden geen opvallende kleurvariaties ontdekt. het oppervlak van Nix bestaat vooral uit waterijs en dat verklaart waarom deze maan veel licht weerkaatst, gezien zijn verre afstand tot de zon en het feit dat deze maan maar liefst 5 000 maal lichtzwakker is dan Pluto. Op basis van het aantal inslagkraters op Nix vermoeden onderzoekers dat deze maan minstens vier miljard jaar oud is.