Meer dan twee jaar was ik al in het bezit van een 200 mm Newton op een EQ2-3, welke in het begin zeker voldoende was voor visuele waarnemingen. Het probleem van die montering was het ontbreken van een volgmoter en de nodige stabiliteit. Wanneer men objecten in detail wil waarnemen, met hoge vergrotingen dus, is een volgmoter een zeer handige bijkomstigheid aangezien men dan niet steeds moet bijsturen.
Wanneer men ook aan astrofotografie wil doen zit men met het probleem dat de montering zwaar genoeg moet zijn en de motoren geen te grote afwijking mogen hebben. Vaak komt men vervolgens uit op monteringen van 2000 euro of meer. Een redelijk alternatief voor deze dure monteringen zijn de EQ-reeksen van Syntha. Dit Chinees bedrijf, dat telescopen verkoopt onder verschillende merknamen als Skywatcher en Orion, staat gekend voor zijn goedkope maar kwalitatieve telescopen. Vroeger waren er regelmatig fabricagefouten in het materiaal, maar de laatste jaren is het aantal fouten sterk verminderd. De HEQ5 van Skywatcher is het kleine broertje van de iets zwaardere EQ6. De nieuwste (duurdere) versies van beide monteringen zijn uitgerust van het SkyScan GoTo-systeem waarmee je niet noodzakelijk meer moet starhoppen naar objecten. De montering die hier besproken wordt is niet uitgerust met een dergelijk systeem.
Stabiliteit
Een van de belangrijkste zaken aan een montering is de stabiliteit. De HEQ5 kan een reflector van 200 mm of een refractor van 150 mm zonder noemenswaardige problemen dragen. De montering is robuust genoeg om het beeld stabiel te houden, zelfs wanneer er een stootje tegen de kijker wordt gegeven. Ook bij het starhoppen loopt de HEQ5 voldoende vlot om de kijker aangenaam te verplaatsen van het ene object naar het andere. Wanneer de telescoop te groot is, er veel wind staat of de balans niet goed is (kijker versus tegengewichten) zal men wel een minder vast beeld krijgen, maar in het algemeen is de HEQ5 een zeer stabiele montering.
Volgen
De belangrijkste reden waarom ik een nieuwe montering heb gekocht is om aan astrofotografie te kunnen doen zonder handmatig te gaan volgen. In het algemeen voldoet de HEQ5 ruim aan mijn behoeften, maar hier en daar zijn er toch ook een paar minkantjes. Een eerste is het standaard ontbreken van een netstroomadapter. De motoren worden namelijk aangedreven door 8 grote batterijen, maar na enkele waarnemingsnachten moet je telkens die batterijen gaan vervangen. Wanneer er een stroombron in de buurt is, is het vaak handiger om daarmee de motoren aan te drijven in plaats van telkens door middel van batterijen. Een netstroomadapter is wel verkrijgbaar bij een doe-het-zelfzaak of elektronicawinkel. Een groter probleem is iets mindere kwaliteit van de motoren. In de meeste gevallen werken deze zonder problemen, maar in bepaalde posities is het wat moeilijker om een volledige telescoop (200 mm newton) te gaan verplaatsen, waardoor je een grotere volgfout krijgt dan normaal. Dit is op te lossen door de motoren en sturing te vervangen door duurdere exemplaren. Dit kan een SkyScan-upgrade zijn (ongeveer 500 euro) of nog duurdere zoals de Boxdorfer.
Het vervangen van de motoren is een nogal drastische maatregel, maar het hersmeren van de wormwielen kan ook wonderen doen. Wanneer men het goedkope vet vervangt door het betere Lithiumvet krijgt men een minder grote Periodic Error of PE. Standaard is deze ongeveer gelijk aan 15, met uitschieters tot 20 of 30. Hiermee scoort de HEQ5 beter dan de EQ6, maar nog steeds niet perfect voor astrofotografie. Wanneer men de sturing vervangt kan men deze PE terugdringen tot 10 à 15, wat een heel stuk beter is dan het origineel.
Een grafiek van de Periodic Error van de HEQ5. Credit: Demeautis Christophe
Eigen ervaringen
De auteur heeft de montering tweedehands gekocht voor ongeveer 350 euro. De HEQ5 was in zeer goede staat en geleverd met originele dozen. Diezelfde avond was het helder, dus kon er meteen waargenomen worden. Leden kunnen in de galerij van spacepage verschillende foto's (bij waarnemingen) terugvinden die genomen zijn met een 200 mm Newton op de HEQ5. In de winter van 2006 werd er ook geëxperimenteerd met het fotograferen met een telelens. De langste belichting die is uitgevoerd met de montering is 15 minuten voor de paardekopnevel in Orion. Op de opname was er slechts een kleine volgfout merkbaar, dus zelf zonder grote aanpassingen scoort de montering zeer goed.
Conclusie
Ondanks de paar volgproblemen (die op te lossen zijn) is de HEQ5 een zeer goede en vooral betaalbare montering. De HEQ5 is te koop in de meeste astronomische winkels, enkel de montering of samen met een telescoop. Voor visuele waarnemingen is de montering zeer goed, maar het is beginners niet aan te raden om meteen met zo'n montering te starten aangezien het een redelijk zware last is om telkens binnen en buiten te zetten. Voor astrofotografie is de HEQ5 eveneens geschikt, zeker wanneer men enkele bijkomende aanpassingen doet.
