Op 30 januari 2020 wordt de Spitzer ruimtetelescoop definitief uitgeschakeld. Hierdoor komt er een einde aan de zestien jaar lange missie van één van de meest succesvolste Amerikaanse ruimtetelescopen. De Spitzer ruimtetelescoop maakte het onzichtbare zichtbaar en bracht ons heel wat kennis bij over ons zonnestelsel en het universum.
De Spitzer ruimtetelescoop werd in augustus 2003 in de ruimte gebracht en behoorde samen met de Hubble, Chandra en Compton ruimtetelescopen officieel tot de 'vier grote sterrenwachten' (NASA's Great Observatories) van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Elke van deze telescopen fotografeert andere vormen van licht of straling: infrarood, ultraviolet, gammastraling, röntgenstraling en 'gewoon' licht. De 900 kilogram zware infrarood-ruimtetelescoop werd genoemd naar de Amerikaanse astronoom Lyman Spitzer die onderzoek deed naar stervorming en plasmafysica. Lyman Spitzer stelde in 1946 ook als eerste voor om telescopen in de ruimte te brengen waardoor hij vaak de 'vader' van de ruimtetelescopen wordt genoemd. Het Spitzer observatorium is een met vloeibaar helium gekoelde telescoop die in een heliocentrische baan achter de Aarde aan om de Zon draait. Spitzer werd ontworpen om alles waar te nemen wat 'koud, oud en stoffig' was in het infrarode golflengtegebied. Dit waren vooral sterrenkundige objecten zoals bruine dwergen, wolken van gas en stof en verre sterrenstelsels. Samen met de Hubble Space Telescope ontdekte Spitzer onder andere dat de vroegste sterrenstelsels meer massa hebben dan men eerst vermoedde. Daarnaast werden er met de Spitzer ruimtetelescoop ook exoplaneten ontdekt. Zo was deze telescoop verantwoordelijk voor de ontdekking van vier van de zeven planeten rondom de ster TRAPPIST 1. Ook werd er met de Spitzer ruimtetelescoop een nieuwe ring rond de planeet Saturnus ontdekt en observeerde deze telescoop sterren in elk stadium van hun leven.
Terwijl de missie van de Spitzer ruimtetelescoop slechts een vijftal jaar zou duren aangezien deze een beperkte hoeveelheid helium aan boord had, werd de missie enkele malen verlegd. Het vloeibaar helium aan boord van Spitzer was een essentieel onderdeel om de telescoop en zijn instrumenten te koelen. Doordat ruimtetelescopen warmte genereren, kan dit waarnemingen van infraroodstraling ernstig verstoren. Dit probleem lost men op door zowel de telescoop alsook de instrumenten extreem te koelen met vloeibaar helium. Toen het koelmiddel echter in 2009 opraakte, leek het einde van deze succesvolle missie een feit. Toch bleef de camera van deze ruimtetelescoop op twee golflengten ook zonder koeling prima te functioneren waardoor de missie nog even kon worden verder gezet. Als gevolg van de vele tegenslagen van de James Webb Space telescope waardoor deze maar niet in de ruimte geraakt, werd de missie van Spitzer nog verlengd tot nu. Doordat de Spitzer ruimtetelescoop zich steeds verder van de Aarde begeeft, en vroeg of laat de Zon de communicatie met de telescoop en de Aarde zal verstoren, besliste NASA deze missie eind deze maand stop te zetten. Op 29 januari 2020 zal Spitzer zijn laatste waarnemingen uitvoeren waarna een dag later een afscheidsevenement wordt georganiseerd. Hieronder kan u een filmpje bekijken over de missie van de Spitzer ruimtetelescoop!
