SPHERE, een instrument van de Very Large Telescope van ESO dat voor het zoeken naar planeten wordt gebruikt, heeft het eerste bevestigde beeld vastgelegd van een planeet die gevangen zit in de stofrijke schijf rond een jonge ster. De jonge planeet baant zich een weg door de oerschijf van gas en stof rond de zeer jonge ster PDS 70. De gegevens suggereren dat de atmosfeer van de planeet bewolkt is. Astronomen onder leiding van een groep van het Max-Planck-Institut für Astronomie in Heidelberg, Duitsland, hebben een spectaculaire momentopname gemaakt van de planeetvorming rond de jonge dwergsterPDS 70.
`Oumuamua, het eerste interstellaire object dat in ons zonnestelsel is ontdekt, verwijdert zich sneller van de zon dan verwacht. Dit afwijkende gedrag is gedetecteerd door een wereldwijd astronomisch samenwerkingsverband, waar ook ESO’s Very Large Telescope in Chili deel van uitmaakt. De nieuwe resultaten suggereren dat `Oumuamua waarschijnlijk een interstellaire komeet is en geen planetoïde. De ontdekking verschijnt in het tijdschrift Nature.
Astronomen die gebruik maken van het MUSE-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili en de Hubble-ruimtetelescoop van NASA en ESA hebben de meest precieze test tot nu toe gedaan van Einsteins algemene relativiteitstheorie buiten de Melkweg. Het nabije sterrenstelsel ESO 325-G004 fungeert als een sterke zwaartekrachtlens en vervormt het licht van een verder weg staand sterrenstelsel tot een Einsteinring. Door de massa van ESO 325-G004 te vergelijken met de kromming van de omliggende ruimte, ontdekten de astronomen dat de zwaartekracht zich op deze astronomische lengteschalen gedraagt zoals voorspeld door de algemene relativiteitstheorie. Daarmee zijn enkele alternatieve zwaartekrachttheorie ontkracht.
Twee teams van astronomen die met ALMA werken, hebben onafhankelijk van elkaar, overtuigend bewijs gevonden dat er om de jonge ster HD 163296 drie planeten-in-wording cirkelen. Met behulp van een nieuwe planeetopsporingstechniek hebben de astronomen drie verstoringen in de gasrijke schijf rond de ster opgespoord: het sterkste bewijs tot nu toe dat zich daar planeten bevinden. Ze worden beschouwd als de eerste planeten die met ALMA zijn ontdekt. De Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) heeft een omwenteling veroorzaakt in ons begrip van protoplanetaire schijven – de met gas en stof gevulde ‘planeetfabrieken’ rond jonge sterren.
Astronomen hebben met behulp van ALMA en de VLT ontdekt dat zowel starburststelsels in het vroege heelal als een stervormingsgebied in een nabij sterrenstelsel naar verhouding veel meer zware sterren bevatten dan kalmere sterrenstelsels. Deze ontdekkingen trekken de bestaande ideeën over hoe sterrenstelsels zijn geëvolueerd in twijfel en veranderen ons begrip van de stervormingsgeschiedenis van het heelal en de vorming van chemische elementen.
De helder gloeiende Tarantulanevel, ongeveer 160.000 lichtjaar van ons verwijderd, is de meest spectaculaire bezienswaardigheid van de Grote Magelhaense Wolk, een satellietstelsel van onze Melkweg. De VLT Survey Telescope van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili heeft dit gebied en zijn rijke omgeving in prachtige details vastgelegd. De foto toont een kosmisch landschap van sterrenhopen, gloeiende gaswolken en de verspreide restanten van supernova-explosies. Dit is de scherpste opname ooit van dit complete gebied.
Astronomen hebben, via waarnemingen met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) en ESO’s Very Large Telescope (VLT), vastgesteld dat de stervorming in het verre sterrenstelsel MACS1149-JD1 onverwacht vroeg is begonnen: slechts 250 miljoen jaar na de oerknal. De ontdekking behelst ook de verste detectie van zuurstof die ooit is gedaan en het verste sterrenstelsel dat ooit met ALMA of de VLT is waargenomen. De resultaten verschijnen op 17 mei 2018 in het tijdschrift Nature.
Een internationaal team van astronomen heeft met behulp van ESO-telescopen een overblijfsel van het vroege zonnestelsel onderzocht. Daarbij is vastgesteld dat het ongewone Kuipergordelobject 2004 EW95 een koolstofrijke planetoïde is – de eerste in zijn soort die in de koude buitenste regionen van het zonnestelsel is aangetroffen. Dit merkwaardige object is waarschijnlijk ontstaan in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter en op enig moment naar de miljarden kilometers verder weg gelegen Kuipergordel geslingerd.
De telescopen ALMA en APEX hebben diep de ruimte in gekeken – terug naar de tijd dat het heelal nog maar een tiende van zijn huidige leeftijd had. Daarbij zagen ze het begin van reusachtige kosmische opeenhopingen: aanstaande botsingen tussen jonge ‘starburststelsels’. Astronomen dachten dat deze gebeurtenissen pas ongeveer drie miljard jaar na de oerknal hadden plaatsgevonden. De verrassing was dus groot toen nieuwe waarnemingen lieten zien dat deze al optraden toen het heelal nog maar half zo oud was!
Nieuwe beelden van het SPHERE-instrument van de Very Large Telescope van ESO tonen de stofrijke schijven rond nabije jonge sterren in meer detail dan ooit tevoren. Ze laten een bizarre verscheidenheid aan vormen, afmetingen en structuren zien, inclusief de waarschijnlijke effecten van planeten die zich nog aan het vormen zijn. Met het SPHERE-instrument van ESO’s Very Large Telescope (VLT) in Chili kunnen astronomen het heldere schijnsel van nabije sterren onderdrukken, om zo een beter beeld te krijgen van wat zich in de onmiddellijke nabijheid ervan bevindt. Deze verzameling van nieuwe SPHERE-opnamen vormt slechts een kleine steekproef van de grote verscheidenheid aan stofrijke schijven die rond jonge sterren worden aangetroffen.
Lancering van het Amerikaanse ruimteveer Challenger (STS-41-G) met aan boord voor het eerst zeven astronauten. Dit was de eerste missie van een Space Shuttle waarbij zeven astronauten in de ruimte werden gebracht. Tijdens deze bemande ruimtevlucht werd voor het eerst een ruimtewandeling uitgevoerd door een Amerikaanse vrouw (Kathryn Sullivan) en een Canadese ruimtevaarder (Marc Garneau) en werd de Earth Radiation Budget Satellite (ERBS) uitgezet in de ruimte. Foto: NASA
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.