Het ziet eruit als een grote witte kogel, met een ronde neus die openzwaait om een koppelpoort te onthullen, en een cilindrische romp achterin die kan worden gekoppeld aan een van de vele grote lanceerraketten. Als het bekend klinkt, dan is dat omdat we het SpaceX Dragon-ruimteschip beschrijven, dat in de afgelopen tien jaar is uitgegroeid tot de belangrijkste speler op de markt voor het brengen van mensen en vracht van en naar een baan om de aarde. Nu komt er een concurrent uit Europa, een herbruikbare vrachtcapsule genaamd Nyx, gepland door een startup genaamd The Exploration Company (afgekort TEC).
Hoe beschrijf je het uiterlijk? Misschien zo: Het ziet eruit als een grote witte kogel, met een ronde neus die openzwaait om een koppelpoort te onthullen, en een cilindrische romp achterin die kan worden gekoppeld aan een van een aantal grote lanceerraketten. De mensen van TEC zijn het erover eens dat dit een beproefde configuratie is. Dus wat maakt Nyx zo bijzonder in een veld dat gedomineerd wordt door SpaceX? Het uiterlijke ontwerp van het voertuig is misschien niet dramatisch anders, maar de snelle ontwikkeling heeft de aandacht getrokken, samen met het potentieel voor een ruimtevrachtoptie die niet de politieke bagage van China, Rusland of de Verenigde Staten met zich meedraagt.
“Slechts drie landen in de wereld beheersen deze capsule-technologie,” zei Hélène Huby, de oprichter van The Exploration Company, vorig jaar op een zakelijke conferentie in Zürich. “We moeten ook een capsule in Europa hebben.” TEC kondigde in november aan dat het 150 miljoen euro (ongeveer 160 miljoen US dollar) had opgehaald in Serie B risicokapitaal, waarmee het een van de best gefinancierde ruimtevaartstarters is die Europa ooit heeft gezien. Het bedrijf heeft in juli al een kleine testcapsule gelanceerd met de eerste Europese Ariane 6-raket en plant nog een demonstratiecapsule, Mission Possible genaamd, in 2025.
Dat is hyperspeed voor een bedrijf dat pas in 2021 van start is gegaan. En als Mission Possible zijn naam waarmaakt, kan het Europees ruimteagentschap ESA het bedrijf extra financiering toekennen om Nyx te bouwen. ESA en NASA hebben overeenkomsten getekend met TEC, in de hoop dat het bedrijf al in 2028 een eerste vrachtvlucht naar het internationale ruimtestation kan maken. Het ISS is niet het primaire doel van TEC; het bedrijf is meer geïnteresseerd in de verschillende commerciële ruimtestations die in de jaren 2030 kunnen worden gebouwd, waaronder NASA's Gateway in een hoge baan om de maan. Als Nyx slaagt als vrachtschip zonder bemanning, zou er volgens het bedrijf een versie kunnen volgen die menselijke passagiers kan vervoeren, samen met een mogelijke robotachtige maanlander. “Dat is een markt van 300 miljard dollar over een periode van 10 jaar”, zegt Mark Kirasich, een NASA-veteraan die nu TEC's vicepresident voor Amerikaanse activiteiten is. “Er is dus ruimte voor mensen die kunnen concurreren op zowel prestaties als kosten.”
De Europese wortels van TEC zijn een belangrijk verkoopargument. Verschillende EU-landen zouden natuurlijke klanten zijn. Het bedrijf is van plan om Nyx grotendeels in Duitsland te bouwen, met extra faciliteiten in Frankrijk en Italië. TEC zegt graag vracht te vervoeren van de VS, India, Japan, landen in het Midden-Oosten of iemand anders die een ruimtevaartuig onder druk nodig heeft. Veel van de overeenkomsten tussen Nyx en Dragon zijn oppervlakkig: Ingenieurs berekenden meer dan 60 jaar geleden dat een stompe kegel, met een hitteschild aan de basis, een efficiënte, betrouwbare vorm was voor een voertuig dat verticaal wordt gelanceerd door een raket en aan het einde van zijn vlucht de atmosfeer weer in gaat. Beide capsules hebben een diameter van 4 meter. De Exploration Company zegt dat de Nyx in staat zal zijn om 4.000 kg vracht naar een ruimtestation in een lage baan om de aarde te brengen, maximaal zes maanden te vliegen en 3.000 kg mee terug te nemen voor een landing in het water. (Cargo Dragon is iets groter; SpaceX zegt dat het 6.000 kg in een baan om de aarde kan brengen).
TEC noemt zijn ruimtevaartuig milieuvriendelijk en haalt elektriciteit uit fotovoltaïsche panelen op de servicemodule en manoeuvreert in een baan met “groene” drijfgassen. Het zou gebruik maken van een Duitse brandstof genaamd HIP-11, kort voor Hypergolic Ionic Propellant, met high-test peroxide-geconcentreerde waterstofperoxide gemengd met water als oxidator. De chemicaliën ontbranden als ze met elkaar in contact komen, maar ze zijn veel minder giftig dan hydrazine en stikstoftetroxide, het krachtige maar bijtende mengsel dat al tientallen jaren door ruimteschepen wordt gebruikt.
De geschiedenis van de ruimte is bezaaid met namen van bedrijven die nooit een baan om de aarde hebben bereikt. De leidinggevenden van TEC zeggen dat ze hopen de kansen te verslaan door snel te gaan, de kosten laag te houden en marktniches te vullen die zijn achtergelaten door grotere bedrijven zoals SpaceX. En misschien lukt het ze wel, als ze kunnen beginnen met het vervoeren van vracht voor betalende klanten. “Het is een activiteit met een laag volume en een hoge marge, dus je hebt er niet veel van nodig”, zegt Chad Anderson, managing partner van het durfkapitaalbedrijf Space Capital. Zijn bedrijf heeft niet geïnvesteerd in TEC, maar hij heeft wel de ontwikkeling van de markt gevolgd. “Er zijn aanzienlijke inkomsten verbonden aan elk van deze lanceringen”, zegt Anderson. “Dus ik denk niet dat The Exploration Company heel veel lanceringen per jaar nodig heeft om break-even te draaien. Ik denk dat dat een van de redenen is waarom dit aantrekkelijk is.”
Eén van de demonstratiecapsules van The Exploration Company - Foto: TEC
Bron: IEEE Spectrum
