Mythologie
Toen Perseus Medusa had onthoofd, kwam het gevleugelde paard Pegasus tevoorschijn uit het bloed dat uit de hals van Medusa stroomde. Pegasus vergezelde in een ander mythologisch verhaal de held Bellerophon toen deze het monster Chimaera probeerde te doden. Bellerophon slaagde hier in en de stad Lycië werd bevrijd van dit verschrikkelijke monster.
Waar en wanneer vind ik Pegasus aan de sterrenhemel?
Het sterrenbeeld Pergasus is één van de grootste grootste sterrenbeelden en is zichtbaar aan de noordelijke sterrenhemel. In grootte is Pegasus het 7de sterrenbeeld. Pegasus is aan de nachtelijke hemel heel makkelijk terug te vinden doordat het in de buurt ligt van de bekende sterrenbeelden Perseus, Cassiopeia en Andromeda. Dit sterrenbeeld wordt gevormd door een groot vierkant dat makkelijk herkenbaar is. Net als Andromeda is Pegasus het best te observeren in de vroege herfst want tussen eind augustus en eind september staat dit brede sterrenbeeld rond middernacht nabij het zenit.
Aangrenzende sterrenbeelden
- Hagedis (Lacerta)
- Zwaan (Cygnus)
- Vosje (Vulpecila)
- Dolfijn (Delphinus)
- Veulen (Equuleus)
- Waterman (Aquarius)
- Vissen (Pisces)
- Andromeda
Wat zijn de belangrijkste sterren?
Het lichaam van het paard dat het sterrenbeeld Pegasus voorstelt, wordt gevormd door vier heldere sterren waarvan één zich bevindt in het sterrenbeeld Andromeda. De sterren in het sterrenbeeld Pegasus die dit opvallende vierkant vormen, zijn Alpha Pegasi (Markab), Beta Pegasi (Scheat) en Gamma Pegasi (Algenib). De ster Markab (Alpha Pegasi) heeft een visuele helderheid van magnitude 2,5 en deze ster bevindt zich op een afstand van 133 lichtjaar van ons. De naam 'Markab' betekent in het Arabisch zoveel als 'het zadel van het paard'. De ster Sheat heeft een helderheid van magnitude 2,4 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 196 lichtjaar van ons. De derde ster in het sterrenbeeld Pegasus die het bekende vierkant vormt, is Algenib. Deze ster heeft een helderheid van magnitude 2,8 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 390 lichtjaar van de Zon. Algenib heeft een massa van bijna negen zonsmassa's en een straal van vijf maal de straal van onze ster, de Zon. Andere bekende sterren in het sterrenbeeld Pegasus zijn Epsilon Pegasi (Enif) en Zeta Pegasi (Homam).
Welke andere objecten zijn er te vinden in Pegasus?
In het sterrenbeeld Pegasus kunnen we één object terugvinden uit de Messierlijst met deep-sky objecten. Zo kunnen we in Pegasus de bolvormige sterrenhoop Messier 15 waarnemen. Deze bolhoop heeft een visuele helderheid van magnitude 6,2 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 33 600 lichtjaar van ons. De doorsnede van deze bolhoop bedraagt ongeveer 18 boogminuten. Messier 15 bevat maar liefst meer dan 100 000 sterren waaronder heel veel veranderlijke sterren en pulsars. Het sterrenbeeld Pegasus is onder amateur-astronomen vooral bekend en populair door een bijzondere groep van sterrenstelsels die 'Stephan’s Quintet' heet. Deze cluster kunnen we een viertal graden ten noordwesten terugvinden van de ster Eta Pegasi en bestaat uit de vijf sterrenstelsels NGC 7317, NGC 7318A, NGC 7318B, NGC 7319 en NGC 7320C. Deze groep van sterrenstelsels werden in 1877 ontdekt door de Franse astronoom Edouard Stephan. De sterrenstelsels bevinden zich op een afstand van ongeveer 280 miljoen lichtjaar van ons en het helderste stelsel uit deze groep heeft een helderheid van magnitude 13,9. Nog een prachtig deep-sky object dat we in het sterrenbeeld Pegasus kunnen waarnemen is het balkspiraalvormig sterrenstelsel NGC 7479. Dit stelsel heeft een visuele helderheid van magnitude 11,5 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 105 miljoen lichtjaar van ons. NGC 7479 kennen we ook onder de naam 'Propellerstelsel'. Dit stelsel werd in 1784 ontdekt door William Herschel. Ook kunnen we in het sterrenbeeld Pegasus nog de sterrenstelsels NGC 1 en NGC 23 waarnemen. NGC 1 is een spiraalvormig sterrenstelsel met een visuele helderheid van magnitude 13,7 dat in 1861 werd ontdekt door Heinrich d’Arrest.
De prachtige bolhoop Messier 15 - Foto: ESA/NASA
Het prachtige Stephan’s Quintet in het sterrenbeeld Pegasus - Foto: ESA/NASA
