Het poollichtverschijnsel STEVE.
Foto: DPReview/Martin Passchier

Naast het prachtige klassieke poollicht kennen we sinds enkele jaren ook enkele bizarre poollichtverschijnselen waarvan nog niet alles is geweten. Eén daarvan is het zogeheten Strong Thermal Emission Velocity Enhancement dat beter gekend is als 'STEVE'. Terwijl klassiek poollicht vaak een ovale vorm aanneemt over een groot deel van de hemel, heeft STEVE een langwerpige, smalle, golvende vorm en is deze minder helder. Deze 'streep' aan de nachtelijke hemel krijgt nu internationale aandacht doordat foto's ervan massaal werden bekeken op Facebook en andere sociale media. 

Sinds enkele jaren hebben poollichtjagers uit Canada al tientallen waarnemingen gedaan van een bijzonder fenomeen dat soms opduikt wanneer er poollicht te zien is. Dit fenomeen kreeg onder de poollichtjagers de naam 'STEVE' wat later gebruikt werd als acroniem voor 'Strong Thermal Emission Velocity Enhancement'. Door de grote belangstelling na foto's van dit fenomeen op Facebook besloten wetenschappers en ruimtevaartorganisaties dit poollichtverschijnsel mee te gaan onderzoeken. STEVE neemt bij zijn waarnemingen de vorm aan van een langwerpige, smalle band die over een groot deel van de hemel te zien is. Het fenomeen is minder helder dan klassiek poollicht en houdt vaak nog geen uur lang stand. Net zoals klassiek poollicht ontstaat STEVE wellicht ook door interacties tussen geladen deeltjes die afkomstig zijn van de Zon met het aardmagnetische veld. Uit waarnemingen lijkt het er op dat STEVE echter andere magnetische veldlijnen volgt dan klassiek poollicht. Zo zou STEVE dichter bij de evenaar te zien zijn wat wellicht verklaart waarom dit fenomeen vaak te zien is in het zuiden van Canada. Wetenschappers gaan er van uit dat STEVE vandaag de dag het enige met het blote oog zichtbare verschijnsel is dat een duidelijk verband kan aangeven tussen de chemische en fysische processen die zich binnen en buiten de poollichtovaal afspelen. 

Doordat dit fenomeen uitzonderlijk is en er nog niet veel over geweten is, dook één van de Canadese poollichtjagers in de wetenschappelijke gegevens die afkomstig was van de SWARM-satellieten die het aardmagnetisch veld van de Aarde hebben bestudeerd. Uit de analyse van de gegevens bleek dat één van de satellieten net over een STEVE waarneming was gevlogen en dat deze een duidelijke verandering had vastgesteld in het elektrisch veld. Daarnaast bleek uit de gegevens ook dat tijdens de waarneming van een STEVE de temperatuur op een hoogte van 300 kilometer naar 3 000 graden Celsius opliep en STEVE een 25 kilometer breed gaslint bleek te zijn dat zich met een snelheid van 6 kilometer per seconde naar het westen bewoog. De materie aan beide zijden van het gaslint zouden een snelheid van ongeveer 10 meter per seconde hebben gehad. STEVE is dus eigenlijk een 25 kilometer brede stroom van ionen in de bovenste lagen van de atmosfeer van de Aarde. Ondanks deze resultaten blijft STEVE heel wat vragen opwekken. Zo begrijpen wetenschappers nog niet waarom de temperatuur in STEVE zo hoog kan oplopen en waarop dit fenomeen nu en dan eens opduikt terwijl klassiek poollicht vaker te zien is. Daarnaast bestaat de kans ook dat STEVE helemaal niets te maken heeft met poollicht. 

Een prachtig voorbeeld van het poollichtfenomeen STEVE - Foto: Catalin Tapardel‎

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1802

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 2 Pallas. Dit was de tweede planetoïde die ooit werd ontdekt. De planetoïde 2 Pallas beweegt zich in een baan om de Zon op een afstand van ongeveer 416 miljoen kilometer en is ongeveer 550 kilometer groot. Deze ruimterots werd genoemd naar Pallas uit de Griekse mythologie, de dochter van Zeus en beschermgodin van de stad Athene. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken