Als je op een heldere nacht naar de hemel kijkt, zou je wel eens een vallende ster of in astronomische termen een 'meteoor' kunnen zien. In tegenstelling van wat velen mensen denken, vindt dit verschijnsel slechts 100 km boven het aardoppervlak plaats. In feite zijn meteoren stofdeeltjes die opbranden in de aardatmosfeer ten gevolge van de wrijving met luchtmoleculen.
Deze sterke wrijving ontstaat doordat meteoren met een zeer hoge snelheid opbranden in de atmosfeer, nl. 10 tot 60 km per seconde! Voordat het stofdeeltje opbrandt in de aardatmosfeer, dus als het zich nog niet in de aardatmosfeer bevindt, noemen astronomen het stofdeeltje een meteoroïde.
Op bovenstaande foto is tussen de sterren duidelijk een meteoor te zien.
Wanneer kometen dicht bij de zon komen, begint hun ijsachtige kern te smelten en verliezen ze grote hoeveelheden stof. Als de aarde in zijn baan rond de zon op die plaats passeert, en er bijgevolg dus in een korte tijd heel veel stofdeeltjes de aardatmosfeer binnendringen, zijn er in korte tijd veel meteoren zichtbaar aan de hemel. Dit wordt een 'meteorenzwerm' of 'meteorenregen' genoemd. De spectaculairste meteorenzwermen zijn de Perseïden (augustus), Boötiden (januari) en de Geminiden (december) waarbij in één uur 60 tot 100 meteoren kunnen verschijnen bij goede weers-en luchtomstandigheden. Opvallend aan meteoren van een meteorenzwerm is dat ze allemaal uit éénzelfde punt, de radiant, lijken te komen. Een meteorenzwerm is vaak vernoemd naar de Latijnse naam van het sterrenbeeld waar de radiant in is gelegen. Zo kent de bekende zwerm Boötiden (naar het sterrenbeeld Boötes) ook de naam Quadrantiden, genoemd naar het voormalige sterrenbeeld Quadrans Muralis (het Muurkwadrant).
Soms bereikt een metoor de grond, dan spreken we van een 'meteoriet'. In de jaren dat de maan is ontstaan werd deze voortdurend bekogeld door meteorieten. Zo ontstond het oppervlak dat bezaaid is met inslagkraters. Ook op andere hemellichamen, zoals Mercurius en planetoïden zijn inslagkraters talrijk aanwezig op het oppervlak. Om als meteoor het aardoppervlak te bereiken moet deze of te wel zeer klein en licht of te wel zeer groot en zwaar zijn, zodat er nog iets van de meteoor overblijft eer deze gans is opgebrand in de atmosfeer van de aarde.
Voor het waarnemen van meteoren heb je niet veel nodig. Het beste optische middel voor het waarnemen van meteoren is het blote oog. Meteoren bewegen soms immers langs de volledige hemel. Het is interessant om meteoren waar te nemen, omdat sommige zwermen, zoals bijv. de Leoniden, soms uitbarstingen vertonen. Zo zijn de Draconiden in 2011 uitgebarsten doordat de moederkomeet van de zwerm, de komeet 21P/Giacobini-Zinner, opnieuw door zijn perihelium trok.
In deze categorie lees je ook nog welke zwermen er allemaal zijn en hoe we een officiële meteoorwaarneming kunnen doen met de bijhorende grensmagnitudegebieden.
