De staart van een komeet is één van de meest distinctieve eigenschappen dat in het geheugen opkomt wanneer men het woord komeet zegt. Kometen hebben twee soorten staarten: stofstaarten en gasstaart. Deze twee soorten verduidelijken we in dit artikel.
Type II stofstaarten
Het bekendste type voor vele visuele waarnemers. Type II stofstaarten zijn normaal gezien de helderste soort staart die men kan waarnemen. Ze bestaan uit stofdeeltjes die het zonlicht reflecteren en kunnen gebogen worden aangezien elk individueel stofdeeltje een eigen pad volgt rond de zon in het spoor van de komeetkern. Stof kan verschillen van zwak tot erg helder afhankelijk van hoe actief en hoe stofferig een komeet is en de elongatie vanaf de zon en de perihelische afstand. Ze vormen meestal een grijs, pastelachtige kleur zoals de coma of een heldere witte of zelfs geel/goudachtige gloed dat veroorzaakt wordt door de reflectie van zonlicht. Door binoculairen zijn ze meestal uniform in helderheid en textuur, hoewel erg actieve of grote kometen de zogenaamde synchronische banden kan vertonen. Dit zijn heldere banden binnen de stofstaart die veroorzaakt worden door periodieke uitbarstingen of actieve jets van stof uit de roterende kern, dit fenomeen kan een spectaculair zicht geven.
Type I gasstaart
Type 1 ionenstaart, gasstaart of plasmastaart. Deze soorten staarten zijn meer subtiel dan type II. Ze zijn altijd recht en zijn altijd weg van de zon gericht en vertonen een blauwe kleur. Om dit te kunnen waarnemen is een goede transparante hemel nodig. Ze worden zeldzaam gezien met het blote oog en zijn het best zichtbaar doorheen een binoculair of telescoop. Ze zijn erg dynamisch en kunnen dramatisch veranderen in een korte tijdspanne en vertonen vaak onderstaande details:
Knikken
Bochten of draaiingen die gezien worden die neerwaarts bewegen met de wind doorheen de staart door de zonnewind in een periode dat enkele uren kan duren. Dit fenomeen wordt het best gezien op fotografische beelden of CCD afbeeldingen.
Wimpels
Dunne blauwe lijnen dat als spinrag uit de coma komt recht in de gasstaart. Dit kunnen verschillende aantallen zijn, ze zijn erg lang en kunnen goed opvallen in de gasstaart. Ze zijn een prachtig zicht en best gezien doorheen binoculairen. Je kan haast zeggen dat je deze lijnen ziet dansen in de zonnewind.
Knopen
Wanneer je waakzaam genoeg bent kan je een glimp opvangen van een donkere vlek of knop van materiaal dat neerwaarts beweegt met de wind doorheen de staart. Je herkent dit meteen wanneer dit gebeurt aangezien het duidelijk opvalt.
Scheidingen
Deze worden het best gezien op CCD beelden maar worden zeldzaam visueel gezien tenzij je goed waakzaam bent en een ervaren komeetwaarnemer bent met zeer goede hemelcondities. Dit gebeurt wanneer er een verandering in richting is van de zonnewind. De ionenstaart is als een weervin in het zonnestelsel die de geheimen van het vreemde gedrag van de zonnewind blootlegt.
Anti-staarten
Deze zijn één van de fijnste zichten. De anti-staart of anti zonnestaart is een fenomeen dat gebeurt wanneer de Aarde door het vlak van de baan van de komeet gaat en de Aardgebaseerde waarnemer getuige is van zonlicht dat gereflecteerd wordt op verlichte deeltjes die zich schijnen te wijzen naar de zon in plaats van weg van de zon. Een spectaculaire anti-staart deed zich voor in 1957 met de komeet Arend-Roland.
