Europa is na Rusland en Amerika één van de belangrijkste partners uit het ISS ruimtestation programma. Dit is ondermeer te danken aan de ontwikkeling van de Automated Transfer Vehicle (ATV) die het ISS voorziet van nieuwe levensmiddelen, brandstof en zuurstof. Dit onbemande ruimtetuig werd ontwikkeld door de leden van de European Space Agency (ESA) en kan drie maal meer cargo in de ruimte brengen dan de verouderde Russische Progress bevoorradingsruimtetuigen.
De Russische Progress ruimtetuigen voorzien het ISS ruimtestation al sinds het begin van nieuwe levensmiddelen en brandstof. Aangezien elke ATV meer ruimte voor cargo heeft is er ook meer plaats om deze te vullen met afval. Net als de Progress bevoorradingsruimtetuigen zal elke ATV opbranden in de atmosfeer van de Aarde wanneer zijn missie ten einde is. In totaal kan een Automated Transfer Vehicle 7 ton aan voorraden meenemen in de ruimte en deze worden allemaal in een lage baan om onze planeet gebracht door middel van een speciaal aangepaste Europese Ariane 5 raket. Eenmaal de ATV zich in de ruimte bevindt zal deze op eigen kracht zich een weg banen naar het ISS ruimtestation waar het automatisch met zal koppelen aan de Russische Zvezda module. Deze vlucht naar het ISS duurt gemiddeld ongeveer 3 dagen en naast de cargoruimte met voorraden bevinden zich in elke ATV ook nog energievoorziening, navigatie en communicatieonderdelen die van essentieel belang zijn voor dit autonome onbemande ruimtetuig. Dankzij het gebruik van GPS en de vier boosterraketten die elk een stuwkracht hebben van 490 Newton kan de ATV zich na zijn lancering manoeuvreren zodat deze in de juiste baan naar het ISS terecht komt en eenmaal de ATV het ruimtestation nadert zal deze gebruik maken van zijn infraroodsystemen en 28 kleinere boosterraketten om te koppelen met het ISS. De energievoorziening voor deze bevoorradingsmodule wordt geleverd door 16 zonnepanelen en telkens de ATV zich buiten het zich van de zon bevindt, wanneer het nacht is, zal deze beroep doen op zijn batterijen.
De binnenkant en cargoruimte van de ATV (Foto: Kris Christiaens).
Bij het lanceren van een ATV heeft deze een gewicht van 20,7 ton en de hoofdcontractor voor de ontwikkeling en bouw van elke ATV is het Europese ruimtevaartbedrijf EADS Astrium Space Transportation. Elke ATV heeft een lengte van 10,3 meter, een diameter van 4,5 meter en kan maar liefst 6 maanden gekoppeld blijven aan het ISS ruimtestation waarna deze zal opbranden in de atmosfeer van de Aarde. Omdat het ruimtestation door de aantrekkingskracht van onze planeet steeds in een lagere baan komt heeft elke ATV ook 4,7 ton aan brandstof aan boord die zal gebruikt worden om het hele gevaarte op geregelde tijdstippen in een hogere positie te brengen. Naast de brandstof is er binnen elke ATV ook plaats voor 5,5 ton aan droge cargo zoals kledij of voedsel en zal het ISS ook bevoorraad worden met 840 kilogram water dankzij de ATV. Eenmaal een ATV is gekoppeld aan het ISS ruimtestation zal deze ook gebruikt worden om afval en gebruikte onderdelen in op te slaan die dan samen met de ATV op het einde van zijn missie zullen opbranden in de atmosfeer. Het hele gevaarte is aan de buitenzijde voorzien van een folie schild dat isoleert tegen de hitte van de zon en de binnenromp is vervaardigd uit kevlar en nextel.
Illustratie van ruimtevaarders die werken in de ATV.
Wanneer een ATV gekoppeld is aan het ISS ruimtestation kunnen de ruimtevaarders zich begeven in het cargogedeelte van het ruimtetuig waar zich rekken bevinden die tot 5,5 ton aan droge cargo kunnen opslaan. In deze rekken bevinden zich kleine containers waarin zich ondermeer kledij, voedsel en wetenschappelijke experimenten in bevinden die makkelijk hanteerbaar zijn zodat de ruimtevaarders deze gelijk waar in het ISS kunnen meenemen. Indien het koppelen van een ATV problematisch verloopt kan dit manueel overgenomen worden door één van de ruimtevaarders aan boord van het ISS of in het slechtste geval kan men zowel van op Aarde als van uit het ISS de ATV bevelen om de koppeling te stoppen.
De eerste ATV "Jules Verne" in het ESTEC testcentrum van de ESA.
De eerste ATV kreeg de naam Jules Verne en arriveerde op 31 juli 2007 op de Kourou lanceerbasis in Frans Guyana nadat deze twee weken eerder was vertrokken uit de haven van Rotterdam. In de zomer van 2005 werd deze eerste ATV uitvoerig getest in het ESTEC centrum van de ESA in het Nederlandse Noordwijk en nadat Jules Verne een laatste maal getest en opgevuld werd met cargo en brandstof werd deze begin 2008 klaar gemaakt voor zijn lancering. Uiteindelijk ging de Jules Verne op 9 maart 2008 de ruimte in waarna deze op 3 april 2008 automatisch koppelde aan het Russische segment van het ISS ruimtestation.
