Zogeheten 'Scattered Disk Objects' (SDO's) zijn een groep planetoïden die zich in de buitenste regionen van ons zonnestelsel bevinden. De omlooptijd van SDO's bedraagt meer dan 330 jaar en gemiddel bevinden deze ijs- en steenklompen zich op een afstand van 48 Astronomische Eenheden (AE) van de Zon.
Verstrooide schijfobjecten
Tijdens hun kortste passage tot de Zon (periheliumpassage) begeven Scattered Disk Objects zich in de buurt van de baan van Neptunus, ergens tussen de 28 en 40 AE. De banen van SDO's zijn behoorlijk elliptisch terwijl ze een hellingshoek (ten opzicht van de ecliptica) kunnen hebben van 40°. De naam 'Scattered Disk Object' betekent in het Nederlands zoveel als 'Verstrooide Schijfobjecten'. Wanneer twee van deze objecten in de Kuipergordel toevallig in elkaars buurt komen, zal de wederzijdse zwaartekracht ervoor zorgen dat beide van koers veranderen. Eén van de twee objecten zal zich hierdoor meer naar het binnenste gebied van het zonnestelsel begeven. Uiteindelijk zal dit object opnieuw van koers veranderen wanneer het zich te dicht begeeft bij de planeten Neptunus of Uranus. Deze koerswijzigingen zorgen ervoor dat een SDO een excentrische baan om de Zon hebben dat geheld is ten opzichte van de ecliptica. Uiteindelijk zijn het de buitenste planeten Uranus en Neptunus die de banen van Kuipergordelobjecten 'verstrooien'.
Ontdekking
De komst van CCD-camera's en computers en in de jaren '80 zorgde ervoor dat astronomen betere beelden konden maken van de buitenste regionen van ons zonnestelsel. Deze technologische revolutie in de sterrenkunde leidde tussen 1996 en 2006 uiteindelijk tot de ontdekking van meer dan 1 000 Transneptunische objecten (TNO's). Een eerste SDO-achtig object werd in 1996 ontdekt waarna drie andere SDO's in 1999 werden ontdekt. Uiteindelijk was het een object dat in 1995 ontdekt werd door het Amerikaanse Spacewatch project (48639) 1995 TL8) dat officieel omschreven wordt als het eerste 'echte' Scattered Disk Object. Tot 2012 werden al meer dan 200 SDO's ontdekt waaronder de gekende hemellichamen Sedna en Eris.
Foto van het Scattered Disk Object Eris (midden) met zijn maantje Dysnomia - Foto: NASA/ESA
