De telescopen ALMA en APEX hebben diep de ruimte in gekeken – terug naar de tijd dat het heelal nog maar een tiende van zijn huidige leeftijd had. Daarbij zagen ze het begin van reusachtige kosmische opeenhopingen: aanstaande botsingen tussen jonge ‘starburststelsels’. Astronomen dachten dat deze gebeurtenissen pas ongeveer drie miljard jaar na de oerknal hadden plaatsgevonden. De verrassing was dus groot toen nieuwe waarnemingen lieten zien dat deze al optraden toen het heelal nog maar half zo oud was!
Nieuwe beelden van het SPHERE-instrument van de Very Large Telescope van ESO tonen de stofrijke schijven rond nabije jonge sterren in meer detail dan ooit tevoren. Ze laten een bizarre verscheidenheid aan vormen, afmetingen en structuren zien, inclusief de waarschijnlijke effecten van planeten die zich nog aan het vormen zijn. Met het SPHERE-instrument van ESO’s Very Large Telescope (VLT) in Chili kunnen astronomen het heldere schijnsel van nabije sterren onderdrukken, om zo een beter beeld te krijgen van wat zich in de onmiddellijke nabijheid ervan bevindt. Deze verzameling van nieuwe SPHERE-opnamen vormt slechts een kleine steekproef van de grote verscheidenheid aan stofrijke schijven die rond jonge sterren worden aangetroffen.
Nieuwe beelden van ESO’s Very Large Telescope in Chili en andere telescopen tonen een rijk landschap van sterren en gloeiende gaswolken in een van onze naaste buurstelsels, de Kleine Magelhaense Wolk. Dankzij deze foto’s hebben astronomen een moeilijk vindbaar stellair overblijfsel kunnen opsporen dat verscholen zat tussen de filamenten van gas die door een 2000 jaar oude supernova-explosie zijn achtergelaten. Met behulp van het MUSE-instrument is vastgesteld waar dit ongrijpbare object zich verstopt hield en bestaande gegevens van de ruimtetelescoop Chandra hebben bevestigd dat het om een solitaire neutronenster gaat.
Nieuwe gegevens van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) en andere telescopen zijn gebruikt om deze spectaculaire afbeelding te maken van een web van filamenten in de Orionnevel. De afgebeelde structuren lijken roodgloeiend heet, maar in werkelijkheid zijn ze zo koud dat astronomen een bijzondere telescoop als ALMA moeten gebruiken om ze te kunnen waarnemen.
ESO-astronoom Suzanna Randall is een stapje dichter bij haar droom om de eerste Duitse vrouw te worden die de ruimte in gaat. Ze is gekozen als nieuwe trainee van het initiatief Astronautin, dat tot doel heeft de eerste vrouwelijke Duitse astronaut te trainen en haar voor een onderzoeksmissie naar het internationale ruimtestation ISS te sturen. Dat is vandaag bekendgemaakt tijdens een persconferentie op het hoofdkantoor van ESO in Garching, Duitsland.
Het ESPRESSO-instrument van ESO's Very Large Telescope in Chili heeft voor het eerst het gecombineerde licht van alle vier de 8,2-meter Unit-telescopen gebruikt. Door het licht van deze telescopen op deze manier te combineren, is de VLT qua licht-opvangend oppervlak de grootste optische telescoop die er is. Een van de oorspronkelijke ontwerpdoelen van ESO’s Very Large Telescope (VLT) was dat de vier Unit-telescopen zouden samenwerken als één reusachtige telescoop. Dankzij de ESPRESSO-spectrograaf, die voor het eerst het verzamelde licht van alle vier de Unit-telescopen van de VLT heeft opgevangen, is deze mijlpaal nu bereikt [1].
Nieuw onderzoek laat zien dat de zeven planeten die om de nabije zeer koele dwergster TRAPPIST-1 cirkelen allemaal grotendeels uit gesteenten bestaan en dat sommige mogelijk meer water hebben dan de aarde. De dichtheden van de planeten, nu veel exacter bekend dan voorheen, wijzen erop dat sommige van hen voor maximaal 5 procent uit water kunnen bestaan – ongeveer 250 keer zoveel als de oceanen van de aarde.
Op deze spectaculaire groothoekopname is een kronkelige donkere wolk van kosmisch stof te zien, die wordt aangelicht door het felle schijnsel van nieuwe sterren. Deze dichte wolk is een stervormingsgebied dat Lupus 3 wordt genoemd. Hier worden uit samentrekkende massa's gas en stof oogverblindend hete sterren geboren. De foto bestaat uit opnamen die zijn gemaakt met de VLT Survey Telescope en de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop en is de meest detailrijke die tot nu toe van dit gebied is gemaakt.
Een nieuwe nationale faciliteit op de ESO-sterrenwacht op La Silla heeft met succes zijn eerste waarnemingen gedaan. De ExTrA-telescopen zullen op zoek gaan naar, en onderzoek doen aan planeten ter grootte van de aarde die om nabije rode dwergsterren cirkelen. ExTrA’s baanbrekende ontwerp zorgt voor een veel betere gevoeligheid in vergelijking met eerdere zoekacties. Astronomen beschikken nu over een krachtig nieuw middel om de jacht op mogelijk leefbare werelden voort te zetten.
Astronomen die het MUSE-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili gebruiken, hebben in de bolvormige sterrenhoop NGC 3201 een ster ontdekt die zich heel vreemd gedraagt. Hij lijkt een omloopbaan te volgen om een onzichtbaar zwart gat dat ongeveer vier keer zoveel massa heeft als de zon. Het is het eerste inactieve zwarte gat van stellaire massa dat in een bolvormige sterrenhoop is aangetroffen en het eerste dat is ontdekt via rechtstreekse detectie van zijn zwaartekrachtsaantrekking. Deze ontdekking is van belang voor ons begrip van het ontstaan van deze sterrenhopen en zwarte gaten, en van de oorsprong van zwaartekrachtgolven.
De Zwitserse astronoom Paul Wild ontdekt de planetoïde 1866 Sisyphus. Deze tien kilometer grote planetoïde is de grootste van de Apollo groep en kruist de baan van de Aarde. Haar grootte is te vergelijken met de vermoedelijke doorsnede van de meteoriet die de Chicxulubkrater in Mexico veroorzaakte. Foto: Valérie Chételat
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.