Artistieke impressie van de hevige zonnewind die de atmosfeer van Mars de ruimte inblies
Foto: NASA

Aan de hand van gegevens die het afgelopen jaar verzamelt werden door NASA's ruimtesonde MAVEN hebben wetenschappers kunnen achterhalen dat Mars vele miljoenen jaren geleden vrijwel zijn hele atmosfeer kwijtraakte als gevolg van zonne-uitbarstingen. Hiermee is één van de grootste mysteries van de planeet Mars opgelost. 

Mars heeft een zeer dunne atmosfeer. De luchtdruk van de zogeheten 'rode planeet' bedraagt amper 0,8 procent van wat we op Aarde gewend zijn. Wetenschappers zijn het er in het algemeen over eens dat Mars vroeger omgeven was door een dikke laag gas. Aangezien er ooit vloeibaar water heeft gestroomd op Mars wil dit zeggen dat de temperatuur op deze planeet vroeger niet te laag was en Mars wellicht een dikke atmosfeer met veel CO2 heeft gehad. Een broeikaseffect zou de planeet toen warm hebben gehouden. Wetenschappers proberen de laatste jaren aan de hand van ruimtesondes dan ook te achterhalen hoe het komt dat de Marsatmosfeer vandaag de dag zeer dus is geworden en waar al de CO2 naartoe is. De 'verdwenen Marsatmosfeer' is dan ook één van de grootste mysteries van de rode planeet. NASA's Mars Atmosphere and Volatile Evolution Mission (MAVEN) ruimtesonde kwam in september 2014 aan bij de planeet Mars en onderzocht sindsdien vooral de bovenste lagen van de atmosfeer van Mars, samen met de ionosfeer en de magnetosfeer. Uit deze metingen blijkt nu dat ionen sneller uit de atmosfeer verdwijnen tijdens grote zonne-uitbarstingen. Zo weet men nu dat de Marsatmosfeer onder invloed van de zonnewind ongeveer honderd gram gas per seconde verliest. Op zich lijkt dit niet veel maar in de loop van vele miljoenen jaren loopt dit behoorlijk op. De onderzoekers hebben ook sterke vermoedens dat onze ster, de Zon, vier miljard jaar geleden veel actiever was dan nu waardoor de zonnewind ook heviger was. De zonnewind bestaat uit een stroom geladen deeltjes die zich met een snelheid van ongeveer 1,5 miljoen kilometer per uur van de Zon verwijderen. Toen op 8 maart 2015 een grote uitbarsting op de Zon plaatsvond, konden wetenschappers mooi zien hoe het magnetische veld van Mars uitstulpingen tot meer dan 5 000 kilometer ver in de ruimte kreeg. Wanneer de uitbarsting uiteindelijk Mars bereikte, kon men de moleculen de ruimte zien inschieten langs deze uitstulpingen. De zonnewind, die uit geladen deeltjes bestaat, accelereert de eveneens geladen gas-ionen die vervolgens ontsnappen uit de atmosfeer van Mars. Dankzij de data die de wetenschappers de afgelopen maanden verzamelden, blijkt nu dat de zonne-uitbarstingen rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor het verdwijnen van de Marsatmosfeer. Toen uiteindelijk de CO2 in de atmosfeer van Mars de ruimte werd ingeblazen, werd het op de planeet dan ook steeds kouder. Deze klimaatsverandering zorgde er voor dat Mars nu een koud, rood woestijnlandschap heeft.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1992

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Pioneer Venus Orbiter brandt op in de atmosfeer van de planeet Venus. Dit onbemande ruimtetuig werd in mei 1978 in de ruimte gebracht en kwam op 4 december 1978 in een baan om de planeet Venus terecht. Aan boord van dit ruimtetuig bevonden zich zeventien instrumenten waarmee men de atmosfeer en het oppervlak van Venus kon onderzoeken. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken