In 2024 bracht ruimteverkenning de wereld in vervoering. NASA's Europa Clipper begon aan zijn reis om Jupiters maan Europa te bestuderen. SpaceX's Starship bereikte zijn eerste succesvolle landing, een kritieke mijlpaal voor toekomstige diepe ruimtemissies. In 2024 bracht ruimteverkenning de wereld in vervoering. NASA's Europa Clipper begon aan zijn reis om Jupiters maan Europa te bestuderen. SpaceX's Starship bereikte zijn eerste succesvolle landing, een kritieke mijlpaal voor toekomstige diepe ruimtemissies. China haalde het nieuws met de Chang'e 6-missie, die met succes monsters terugbracht van de andere kant van de maan. Ondertussen bleef het internationale ruimtestation ISS onderdak bieden aan internationale bemanningen, waaronder privémissies zoals Axiom Mission 3. Hier is een blik op de spannendste onbemande missies die in 2025 gepland staan en die de horizon van de mensheid nog verder zullen verbreden, van de maan en Mars tot asteroïden en verder!
Het maanoppervlak verkennen met CLPS
NASA's Commercial Lunar Payload Services, of CLPS, initiatief heeft als doel om wetenschappelijke en technologische ladingen naar de maan te brengen met behulp van commerciële landers. CLPS heeft de Odysseus-lander van Intuitive Machines in februari 2024 naar de maan gebracht, de eerste Amerikaanse maanlanding sinds de Apollo. In 2025 heeft NASA verschillende CLPS-missies gepland, waaronder leveringen door bedrijven Astrobotic, Intuitive Machines en Firefly Aerospace. Deze missies zullen een verscheidenheid aan wetenschappelijke instrumenten en technologiedemonstraties naar verschillende maanlocaties brengen. De lading zal experimenten bevatten om de geologie van de maan te bestuderen, nieuwe technologieën voor toekomstige menselijke missies te testen en gegevens te verzamelen over de omgeving van de maan.
De hemel in kaart brengen met SPHEREx
In februari 2025 wil NASA het observatorium SPHEREx, Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer, lanceren. Deze missie zal de hemel onderzoeken in nabij-infrarood licht, een lichtsoort die onzichtbaar is voor het blote oog maar die speciale instrumenten kunnen detecteren. Nabij-infrarood licht is nuttig voor het waarnemen van objecten die te koel of te ver weg zijn om met zichtbaar licht te worden gezien. SPHEREx zal een uitgebreide kaart van het heelal maken door gegevens te verzamelen over meer dan 450 miljoen sterrenstelsels en meer dan 100 miljoen sterren in de Melkweg. Astronomen zullen deze gegevens gebruiken om grote vragen te beantwoorden over het ontstaan van sterrenstelsels en de verdeling van water en organische moleculen in stellaire kraamkamers, waar sterren worden geboren uit gas en stof.
De aarde bestuderen met Space Rider
De Europese ruimtevaartorganisatie ESA is van plan om in het derde kwartaal van 2025 een testvlucht uit te voeren met het onbemande ruimtevliegtuig Space Rider. Space Rider is een herbruikbaar ruimtevaartuig dat is ontworpen om verschillende wetenschappelijke experimenten uit te voeren in een lage baan om de aarde. Deze wetenschappelijke experimenten omvatten onderzoek in microzwaartekracht, de bijna gewichtloze omgeving van de ruimte. Wetenschappers zullen bestuderen hoe planten groeien, hoe materialen zich gedragen en hoe biologische processen verlopen zonder de invloed van zwaartekracht. Space Rider zal ook nieuwe technologieën demonstreren voor toekomstige missies. Het zal bijvoorbeeld geavanceerde telecommunicatiesystemen testen, die cruciaal zijn voor het onderhouden van communicatie met ruimtevaartuigen over lange afstanden. Het zal ook nieuwe verkenningsrobotica testen voor gebruik op toekomstige missies naar de maan of Mars.
De maan verkennen met M2/Resilience
De M2/Resilience missie van Japan, die gepland staat voor januari 2025, zal een lander en micro-rover naar het maanoppervlak lanceren. Deze missie zal de maanbodem bestuderen om de samenstelling en eigenschappen ervan te begrijpen. Onderzoekers zullen ook een watersplitsingstest uitvoeren om zuurstof en waterstof te produceren door water aan het maanoppervlak te onttrekken, het water te verhitten en de opgevangen stoom te splitsen. Het gegenereerde water, de zuurstof en de waterstof kunnen worden gebruikt voor langdurige verkenning van de maan. Deze missie zal ook nieuwe technologieën demonstreren, zoals geavanceerde navigatiesystemen voor precieze landingen en systemen om de rover autonoom te laten werken. Deze technologieën zijn essentieel voor toekomstige maanverkenning en kunnen worden gebruikt in missies naar Mars en verder. De M2/Resilience-missie maakt deel uit van de bredere inspanningen van Japan om bij te dragen aan internationale maanverkenning. De missie bouwt voort op het succes van Japans Smart Lander for Investigating Moon, of SLIM, die in maart 2024 met een precieze landingstechniek op de maan landde.
Een asteroïde onderzoeken met Tianwen-2
China's Tianwen-2 missie is een ambitieuze terugkeermissie van asteroïdenmonsters en een komeetsonde. Tianwen-2 wordt gelanceerd in mei 2025 en heeft als doel monsters te verzamelen van een asteroïde nabij de aarde en een komeet te bestuderen. Deze missie zal wetenschappers meer inzicht geven in de vorming en evolutie van het zonnestelsel, voortbouwend op het succes van China's eerdere maan- en Marsmissies. Het eerste doel van de missie is de 'near-Earth' (NEO) planetoïde 469219 Kamoʻoalewa. Deze asteroïde is een quasi-satelliet van de aarde, wat betekent dat hij rond de zon draait maar dicht bij de aarde blijft. Kamoʻoalewa is ongeveer 40-100 meter in diameter en is mogelijk een fragment van de maan dat door een inslag in het verleden de ruimte in is geslingerd.
Flybys in het zonnestelsel
Naast de bovengenoemde geplande lanceringsmissies zijn verschillende ruimtevaartorganisaties van plan om in 2025 spannende flyby missies in de diepe ruimte uit te voeren. Bij een flyby of zwaartekrachtassistentie komt een ruimteschip dicht genoeg bij een planeet of maan om de zwaartekracht ervan te gebruiken voor een snelheidsverhoging. Als het ruimtevaartuig nadert, wordt het aangetrokken door de zwaartekracht van de planeet, waardoor het kan versnellen. Nadat het rond de planeet is geslingerd, wordt het ruimteschip terug de ruimte in geslingerd, waardoor het van richting kan veranderen en met minder brandstof verder kan gaan op het beoogde pad. Door deze asteroïde te bestuderen hopen wetenschappers meer te weten te komen over het vroege zonnestelsel en de processen die het gevormd hebben. Het ruimtevaartuig zal zowel “touch-and-go” als “anchor-and-attach” technieken gebruiken om monsters van het oppervlak van de asteroïde te verzamelen. Na het verzamelen van monsters van Kamoʻoalewa zal Tianwen-2 deze terugsturen naar de aarde en vervolgens koers zetten naar zijn tweede doel, de hoofdbandkomeet 311P/PANSTARRS. Deze komeet bevindt zich in de asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter. Door de materialen van de komeet te analyseren, hopen onderzoekers meer te weten te komen over de omstandigheden in het vroege zonnestelsel en mogelijk over de oorsprong van water en organische moleculen op aarde.
BepiColombo, een gezamenlijke missie van ESA en het Japan Aerospace Exploration Agency, JAXA, zal in januari 2025 voor de zesde keer langs Mercurius vliegen. Door deze manoeuvre zal het ruimtevaartuig in november 2026 in een baan om Mercurius komen. BepiColombo wil de samenstelling, atmosfeer en geologie van het oppervlak van Mercurius bestuderen. NASA's Europa Clipper missie, die in oktober 2024 werd gelanceerd, zal aanzienlijke vooruitgang boeken op zijn reis naar Jupiters maan Europa. In maart 2025 zal het ruimtevaartuig een flyby-manoeuvre uitvoeren bij Mars. Deze manoeuvre zal het ruimteschip helpen om de nodige snelheid en baan te krijgen voor zijn lange reis.
Later, in december 2026, zal Europa Clipper een fly-by van de aarde uitvoeren, waarbij de zwaartekracht van de aarde wordt gebruikt om het momentum verder te vergroten zodat het in april 2030 bij Europa kan aankomen. De Hera-missie van de ESA zal in maart 2025 ook een flyby van Mars maken. Hera maakt deel uit van de Asteroid Impact and Deflection Assessment-missie, die het binaire asteroïdensysteem Didymos wil bestuderen. De missie zal waardevolle gegevens opleveren over technieken om asteroïden af te buigen en bijdragen aan verdedigingsstrategieën voor planeten.
NASA's Lucy-missie zal in 2025 haar reis voortzetten om de Jupiter Trojaanse asteroïden, die Jupiters baan rond de zon delen, te verkennen. Een belangrijke gebeurtenis voor Lucy is de flyby van de asteroïde 52246 Donaldjohanson, gepland voor 20 april 2025. Deze flyby zal waardevolle gegevens opleveren over de samenstelling en oppervlaktekenmerken van deze oude asteroïde, die onderzoekers kunnen helpen inzicht te krijgen in het vroege zonnestelsel. De asteroïde is vernoemd naar de paleoantropoloog die het beroemde fossiel “Lucy” ontdekte.
ESA's Jupiter Icy Moons Explorer, of JUICE, missie zal een Venus flyby uitvoeren in augustus 2025. Deze manoeuvre zal JUICE helpen om de nodige snelheid en baan te krijgen voor zijn reis naar Jupiter. Eenmaal aangekomen zal JUICE de ijzige manen van Jupiter bestuderen om te begrijpen of ze mogelijk leven kunnen herbergen.
2025 belooft een baanbrekend jaar te worden voor ruimteverkenning. Met de ambitieuze missies van NASA en aanzienlijke bijdragen van andere landen zullen we opmerkelijke stappen zetten in het begrip van het heelal door de mensheid. Deze missies zullen niet alleen de wetenschappelijke kennis bevorderen, maar ook toekomstige generaties inspireren om naar de sterren te kijken.
Bron: Science Alert/Zhenbo Wang
