Sterrenbeelden aan de nachtelijke hemel.
Foto: Babak Tafreshi

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele licthjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het minder bekende sterrenbeeld Arend (Aquila).

Mythologie

Dit sterrenbeeld kent verschillende mythes en legendes, maar in één van deze verhalen werd Ganymedes naar de Olympus gebracht door een arend om daar te kunnen werken als schenker voor de goden. In een ander mythologisch verhaal zou Aphrodite zichzelf veranderd hebben in een arend om Zeus te kunnen helpen. Zeus was inmiddels verliefd geworden op Nemesis en wilde haar overtuigen van zijn liefde doordat hij zichzelf had verandert in een zwaan. Zeus vroeg aan Aphrodite of zij hem wilde opwachten in de gedaante van een arend, waarna Nemesis de zwaan redde uit de klauwen van deze arend. Op deze manier liep Nemesis in de val van Zeus.

Waar en wanneer vind ik de Arend aan de sterrenhemel?

De sterrenhemel telt verschillende soorten vogels en de koning van de vogels, de arend, mocht hierbij niet ontbreken. Wie op zoek gaat naar het sterrenbeeld Arend kan het best de hals van het sterrenbeeld Zwaan volgen dat gelegen is in de Melkweg. Ten westen van het sterrenbeeld Dolfijn en onder het sterrenbeeld Pijl bevindt zich een zeer heldere ster, deze ster is Altaïr (alpha) en is de meest heldere ster uit het sterrenbeeld Arend. Arend is tijdens een groot deel van de zomer te aanschouwen aan de nachtelijke hemel en vanaf half juli vormt dit sterrenbeeld een oppositie met de Zon. Dit sterrenbeeld wordt ook een “equatoriaal sterrenbeeld” genoemd en dit wil dus zeggen dat het vrijwel overal op aarde te zien is en door zijn ligging komt dit sterrenbeeld in het oosten op en gaat het terug onder in het westen.

Aquila

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Pijl (Sagitta)
  • Hercules
  • Slangendrager (Ophiuchus)
  • Slang (Serpens)
  • Schild (Scutum)
  • Boogschutter (Sagittarius)
  • Steenbok (Capricornius)
  • Waterman (Aquarius)
  • Dolfijn (Delphinus)

Wat zijn de belangrijkste sterren?

De ster Altaïr is één van de bekendste en helderste sterren uit het sterrenbeeld Arend en heeft een magnitude van 0,8. De naam Altaïr betekent “vliegende arend” en deze ster vormt het zuidelijkste punt van de Zomerdriehoek. Altaïr heeft ook twee begeleiders die de namen Tarazed (Gamma) en Alshain (Beta) kregen en elk een magnitude van 2,7 en 3,7 hebben. Een andere ster in het sterrenbeld Arend is de ster Eta die behoort tot de Cepheïden. (dit is de benaming voor sterren die pulseren en werden vernoemd naar de ster Delta uit het sterrenbeeld Cepheus.) Cepheïden worden ook gebruikt voor het bepalen van afstanden van de sterrenstelsels of sterrenhopen waarin deze zich bevinden. De magnitude van Eta verschilt tussen de 3,5 en 4,4 in een tijdspanne van ongeveer 7 dagen en 4 uur.

Welke andere objecten zijn er te vinden in de Arend?

Alhoewel dit sterrenbeeld zich middenin de Melkweg bevindt, zijn er heel weinig noemenswaardige deep-sky objecten in terug te vinden die waarneembaar zijn met kleine of middelgrote telescopen. Naast enkele open sterrenhopen zoals NGC 6709, die zich op een afstand van 2 500 lichtjaar van ons bevindt, bevinden er zich ook enkele donkere nevels in dit sterrenbeeld. In het sterrenbeeld Arend bevindt zich ook de planetaire nevel NGC 6741 die ook wel de 'Phantom Streak Nebula' wordt genoemd. Dit zwakke object (magnitude 11,5) werd op 19 augustus 1882 ontdekt door de Amerikaanse astronoom Edward Charles Pickering en bevindt zich op een afstand van ongeveer 7 000 lichtjaar van ons. Een andere mooie maar zeer zwakke planetaire nevel in het sterrenbeeld Arend is de 'Glowing Eye Nebula' of NGC 6751. Deze zeer zwakke planetaire nevel (magnitude 11,9) zou een diameter hebben van ongeveer 0,8 lichtjaar en werd op 20 juli 1863 ontdekt door de Duitse astronoom Albert Marth.

De open sterrenhoop NGC 6709 in het sterrenbeeld Arend - Foto: Roberto Mura

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1802

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 2 Pallas. Dit was de tweede planetoïde die ooit werd ontdekt. De planetoïde 2 Pallas beweegt zich in een baan om de Zon op een afstand van ongeveer 416 miljoen kilometer en is ongeveer 550 kilometer groot. Deze ruimterots werd genoemd naar Pallas uit de Griekse mythologie, de dochter van Zeus en beschermgodin van de stad Athene. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken