De sterrenhemel

Het magnitudesysteem is een systeem dat wordt gebruikt om de helderheid van sterren weer te geven. Het is een quasi logaritmische schaal waarbij een verschil van 5 magnituden overeenkomt met een factor 100. Men onderscheidt twee deelsystemen: het schijnbare- en het absolute magnitudesysteem.

Schijnbare en absolute magnitude

Het was de Griek Hipparchus die in de oudheid het schijnbare magnitudesysteem introduceerde. Dit systeem geeft weer wat de helderheid van een hemelobject aan de hemel is gezien vanaf onze planeet, de aarde. Hij kende alle sterren die met het blote oog zichtbaar waren een magnitude toe waarbij de helderste sterren magnitude 1 kregen en de zwakste sterren magnitude 6. Later is dit systeem uitgebreid en verfijnd zodat de helderste hemelobjecten, zoals bijvoorbeeld de planeet Venus en de ster Sirius in het sterrenbeeld Canis Major, een negatieve magnitude kregen. Deze magnitude die het hemelobject krijgt gezien vanaf de aarde, noemt men de schijnbare helderheid of schijnbare magnitude van het. Het schijnbare magnitudesysteem kan echter ook misleidend zijn, aangezien de helderheid van een ster gezien vanaf de aarde niets zegt over zijn afstand en ware lichtkracht. Het kan immers dat de ster helder lijkt doordat hij zich relatief dicht bij de aarde bevindt. Dit gaf aanleiding tot de introductie van een nieuw deelsysteem: het absolute magnitudesysteem. Dit systeem heeft de magnitude aan van de ster wanneer deze zich op 10 parsec (ongeveer 32,6 lichtjaar) van de aarde zou bevinden. Door gebruik van dit systeem kan men dus informatie verkrijgen over de ware lichtkracht van de ster.

Verschil tussen magnituden berekenen

Zoals eerder in de tekst vermeld is het magnitudesysteem een logaritmische schaal waarbij een verschil van 5 magnituden overeenkomt met een factor 100. Dit houdt in dat een onderling helderheidsverschil van 1 magnitude overeenkomt met;

En door verdere uitwerking kan volgende betrekking gevonden worden voor een willekeurig helderverschil n;

Voorbeeld: Hoeveel keer is de ster Deneb aan de hemel helderder dan de ster Cor Caroli als je weet dat Deneb een magnitude 1,25 heeft en Cor Caroli een magnitude 2,9?

Deneb is aan de hemel 4,571 keer helderder dan Cor Caroli.

Joeri De Ro

Joeri De Ro

Medewerker van Spacepage en Poollicht.be.Redacteur sterrenkunde, hemelverschijnselen en ruimteweer