Toon items op tag: waarnemer

Eventjes vooraf: de bijzondere relativiteitstheorie onderstelt dat de snelheid constant is, terwijl de algemene relativiteitstheorie onderstelt dat de versnelling constant is. (10) In het volgende, eerste hoofdstuk zullen we de zoektocht naar een algemeen punt van rust bespreken.

Een enkele foton dat door een vacuüm wordt verspreid kan een roodverschuiving ondergaan in verschillende manieren. Elk van deze mechanismen produceert een Doppler-achtige roodverschuiving wat betekend dat z onafhankelijk is van de golflengte. Deze mechanismes worden omschreven als Galileo, Lorentz of algemene relativistische transformaties tussen een referentieframe en een ander referentieframe.

Een roodverschuiving kan gemeten worden door te kijken naar het spectrum van licht dat afkomstig is van één enkele bron. Indien er eigenschappen zijn in het spectrum zoals absorptielijnen, emissielijnen of andere variaties in de lichtintensiteit, kan in principe de roodverschuiving berekend worden. Dit vereist dat het waargenomen spectrum vergeleken wordt met een bekend spectrum met gelijkaardige eigenschappen. Bijvoorbeeld het atoomonderdeel waterstof. Wanneer waterstof blootgesteld wordt aan licht heeft het een welomlijnd spectrum die ons de eigenschappen met regelmatige intervallen toont. Indien hetzelfde patroon van intervallen gezien wordt in een waargenomen spectrum, dat zich voordoet in verschoven golflengtes, kan de roodverschuiving berekend worden voor het object.

In de fysica en astronomie stelt men het fenomeen 'roodverschuiving' vast wanneer het visuele licht van een object opschuift naar het rode einde van het spectrum. Roodverschuiving wordt omschreven als een toename in de golflengte van elektromagnetische straling ontvangen door een detector vergeleken met de golflengte die uitgestraald wordt door de bron. Deze toename in golflengte komt overeen met een daling in de frequentie van de elektromagnetische straling. Wanneer er een daling is in de golflengte spreken we van 'blauwverschuiving'.

Het zichtbare heelal is een term die gebruikt wordt in de kosmologie om een bolvormige regio in de ruimte te beschrijven. Deze bevindt zich rond de waarnemer en is dicht genoeg zodat we nog objecten zouden kunnen zien. Voorbeeld: het licht dat een object in het heelal uitstraalt, doet er een bepaalde tijd over vooraleer deze de waarnemer bereikt.

Zwarte gaten vereisen het algemene relativistische concept van een vervormbare ruimte-tijd. Hun meest indrukwekkende verschijnselen steunen op een vervorming van de ruimte rondom hen.

De 'Grote Hercules cluster' of M13 is één van de kostbaarste juwelen aan de nachtelijke hemel en de beste bolvormige sterrenhoop die op het noordelijke halfrond kan worden waargenomen. Enkel Omega Centauri en 47 Tucanae zijn helderder. Deze bekkende bolhoop, gelegen in het sterrenbeeld Hercules, bevat ongeveer 400 000 sterren en heeft een werkelijke diameter van ongeveer 140 lichtjaar. In het centrum is de dichtheid enorm hoog. M13 werd geselecteerd als een doel voor één van de eerste radioberichten om naar mogelijk intelligent buitenaards leven te sturen vanaf de Arecibo Observatorium in Puerto Rico. Indien een vreemde intelligente beschaving in de 'Grote Hercules Groep' bestaat, zullen wij hun antwoord na 50 000 jaar nog niet ontvangen hebben doordat M13 op een afstand van 25 000 lichtjaar van de Aarde is verwijderd.

Het spiraalvormig sterrenstelsel NGC 4631 bevindt zich in het sterrenbeeld Jachthonden (Canes Venatici) en heeft een helderheid van magnitude van 9. Dit stelsel, dat ook gekend is onder de naam 'Caldwell 32', kreeg ook de bijnaam 'Whale-galaxy' aangezien sommige mensen in het uiterlijk van dit stelsel een walvis zien. Vanaf de aarde kijk je als waarnemer recht op de rand waardoor dit een zogeheten 'edge-on' stelsel is. Hierdoor kan je donkere banden van materie waarnemen die zich rondom het sterrenstelsel bevinden. Dit sterrenstelsel staat op een afstand van 30 miljoen lichtjaar van de Aarde en is ongeveer even groot als ons Melkwegstelsel. NGC 4631 werd in 1787 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William Herschel. In de buurt van NGC 4631, iets ten noorden ervan, vinden we ook het zwakkere sterrenstelsel NGC 4627 terug. Ten zuiden van NGC 4631 vinden we dan weer het sterrenstelsel NGC 4656 terug. Deze drie stelsels maken deel uit van de NGC 4631 groep dat bestaat uit een vijftal sterrenstelsels.

Sterrenbeeld: Jachthonden (Canes Venatici)
Magnitude: 9,0
Coördinaten:

• RA: 12h 42m
• DEC: +32° 32'

NGC 4565, ook gekend als 'Caldwell 38', is een spiraalvormig sterrenstelsel dat we terugvinden in het sterrenbeeld Hoofdhaar (Coma Berenices). Dit sterrenstelsel heeft een helderheid van magnitude 10.1 en werd ontdekt door William Herschel in het jaar 1785. NGC 4565 bevindt zich op een afstand van 30 tot 50 miljoen lichtjaar van de Aarde en heeft door zijn opmerkelijk uiterlijk ook de bijnaam 'Needle Galaxy'. Vanaf de Aarde kijk je als waarnemer namelijk recht op de rand van dit sterrenstelsel. Hierdoor kan je een donkere band materie waarnemen die rondom het stelsel loopt. Dit deep-sky object is dan ook een prachtig voorbeeld van een zogeheten 'edge-on' spiraalstelsel. Tot dit sterrenstelsel behoren ook nog eens ongeveer 240 bolvormige sterrenhopen. NGC 4565 is bij goede omstandigheden al zichtbaar met een kleine telescoop en is een ware must voor elke fan van deep-sky objecten. Vlakbij NGC 4565 kunnen we ook een ander spiraalvormig sterrenstelsel terugvinden (NGC 4562). Dit zwakkere stelsel heeft een helderheid van magnitude 14.

Sterrenbeeld: Hoofdhaar (Coma Berenices)
Magnitude: 9,5
Coördinaten:

• RA: 12h 36m
• DEC: +25° 59'