Toon items op tag: supernova

Hoewel astronomen de brokstukken van tientallen geëxplodeerde sterren in de Melkweg en nabijgelegen sterrenstelsels hebben gezien, is het vaak moeilijk om de tijdlijn van de ondergang van de ster te bepalen. Door de spectaculaire resten van een supernova in een naburig sterrenstelsel met NASA-telescopen te bestuderen, heeft een team van astronomen genoeg aanwijzingen gevonden om de klok terug te draaien.

Volgens de conventionele theorie blazen lichte sterren als onze zon hun verschillende lagen zachtjes weg als ze sterven, waar zware sterren ontploffen als supernova's. Maar om de een of andere reden zijn sterrenkundigen er nog niet in geslaagd supernova's te vinden van sterren die zwaarder zijn dan achttien zonmassa's. Een team onder leiding van SRON-sterrenkundigen heeft nu een nieuwe aanwijzing gevonden voor het bestaan van dit mysterie. Het onderzoek verschijnt in Astrophysical Journal Letters.

Waarnemingen met de bekende Hubble Space Telescope hebben aangetoond dat de onverwachte helderheidsafname van de ster Betelgeuze, afgelopen winter, wellicht is veroorzaakt doordat de ster een enorme hoeveelheid heet materiaal de ruimte heeft ingeblazen. Deze dramatische uitbarsting veroorzaakte een wolk van donker stof die de helderheid van deze ster, gezien vanaf de aarde, verminderde. 

De helder gloeiende Tarantulanevel, ongeveer 160.000 lichtjaar van ons verwijderd, is de meest spectaculaire bezienswaardigheid van de Grote Magelhaense Wolk, een satellietstelsel van onze Melkweg. De VLT Survey Telescope van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili heeft dit gebied en zijn rijke omgeving in prachtige details vastgelegd. De foto toont een kosmisch landschap van sterrenhopen, gloeiende gaswolken en de verspreide restanten van supernova-explosies. Dit is de scherpste opname ooit van dit complete gebied.

Nieuwe beelden van ESO’s Very Large Telescope in Chili en andere telescopen tonen een rijk landschap van sterren en gloeiende gaswolken in een van onze naaste buurstelsels, de Kleine Magelhaense Wolk. Dankzij deze foto’s hebben astronomen een moeilijk vindbaar stellair overblijfsel kunnen opsporen dat verscholen zat tussen de filamenten van gas die door een 2000 jaar oude supernova-explosie zijn achtergelaten. Met behulp van het MUSE-instrument is vastgesteld waar dit ongrijpbare object zich verstopt hield en bestaande gegevens van de ruimtetelescoop Chandra hebben bevestigd dat het om een solitaire neutronenster gaat.

Op deze kolossale foto van de Fornax-cluster vechten ontelbare sterrenstelsels om de aandacht. Sommige zijn slechts nietige lichtpuntjes, terwijl andere sterk op de voorgrond treden. Een van deze aandachttrekkers is het lensvormige sterrenstelsel NGC 1316. Het turbulente verleden van dit veel onderzochte stelsel heeft sporen achtergelaten in de vorm van delicate lussen, bogen en ringen, die astronomen nu gedetailleerder dan ooit in beeld hebben gebracht met de VLT Survey Telescope. Deze verbluffend ‘diepe’ opname toont naast talrijke zwakke objecten ook de vage lichtgloed die afzonderlijke sterrenstelsels met elkaar verbindt.

Een buitengewoon heldere punt van licht in het verre heelal, met de aanduiding ASASSN-15lh, werd beschouwd als de helderste supernova-explosie die ooit is waargenomen. Maar nieuwe waarnemingen vanuit diverse sterrenwachten, waaronder ESO, hebben deze interpretatie in twijfel getrokken. Een team van astronomen suggereert nu dat de oorzaak een nog veel extremer en zeldzamer verschijnsel was: een snel ronddraaiend zwart gat dat een passerende ster aan flarden heeft getrokken.

Japan heeft op 17 februari 2016 met succes de ASTRO-H ruimtetelescoop in een baan om de Aarde gebracht. De lancering vond plaats vanop het Tanegashima Space Center in het zuiden van Japan en werd uitgevoerd met een krachtige H-2A draagraket. ASTRO-H is een satelliet bedoeld voor röntgenastronomie waarmee astronomen meer hopen te leren over energierijke processen in het heelal zoals de evolutie van clusters van sterrenstelsels en supernova-explosies.

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft in het heelal een nieuwe recordhouder ontdekt. Zo heeft men een supernova ontdekt die een recordhoeveelheid licht en andere straling heeft geproduceerd. Op het hoogtepunt van de kosmische explosie produceerde de ster 570 miljard keer zoveel licht als onze eigen ster, de Zon.

Astronomen die gebruik maken van ESO-faciliteiten en telescopen op de Canarische Eilanden hebben twee verrassend zware sterren ontdekt in het hart van de planetaire nevel Henize 2-428. De twee om elkaar draaiende sterren zullen elkaar naar verwachting steeds dichter naderen. En wanneer ze over ongeveer 700 miljoen jaar met elkaar samensmelten, bevatten ze genoeg materie om een enorme supernova-explosie te veroorzaken. Deze resultaten verschijnen op 9 februari 2015 online in het tijdschrift Nature.