Toon items op tag: röntgenstraling

Voor het eerst zijn er tekenen gevonden van een planeet die een ster buiten het Melkwegstelsel doorkruist. Dit intrigerende resultaat, waarbij gebruik is gemaakt van NASA's Chandra X-ray Observatory, opent een nieuw venster voor het zoeken naar exoplaneten op grotere afstanden dan ooit tevoren. De mogelijke exoplaneet kandidaat bevindt zich in het spiraalstelsel Messier 51 (M51), ook wel het Draaikolkstelsel genoemd vanwege zijn kenmerkende profiel. Exoplaneten worden gedefinieerd als planeten buiten ons zonnestelsel. Tot nu toe hebben astronomen alle andere bekende exoplaneten en kandidaten in het Melkwegstelsel gevonden, bijna allemaal op minder dan ongeveer 3 000 lichtjaar van de aarde. Een exoplaneet in M51 zou ongeveer 28 miljoen lichtjaar van de aarde verwijderd zijn, wat betekent dat hij duizenden keren verder weg zou zijn dan die in de Melkweg.

Een internationaal team van astronomen, waaronder Elisa Costantini (SRON), heeft voor het eerst licht waargenomen afkomstig van de achterkant van een zwart gat. Deze straling komt oorspronkelijk uit de corona rondom het zwarte gat, als röntgenstraling. Na een reeks sterke röntgenflitsen vanaf de voorkant volgde een serie zwakke flitsen, die vanaf de achterkant moeten zijn weerkaatst op de accretieschijf rond het zwarte gat.

Na enkele weken uitstel heeft Rusland op zaterdag 13 juli 2019 vanop de Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan de Spektr-RG ruimtetelescoop in de ruimte gebracht. De Spektr-RG missie is een samenwerkingsproject tussen het Russische ruimtevaartagentschap Roscosmos en het Duitse ruimtevaartagentschap DLR. De komende jaren gaat deze ruimtetelescoop het heelal afspeuren naar röntgenstralen zodat astronomen meer kunnen leren over onder andere donkere energie. 

De Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA heeft laten weten dat ze sinds zondag 27 maart 2016 geen contact meer heeft met de onlangs gelanceerde ruimtetelescoop Hitomi. Net voor het communicatieverlies merkten Amerikaanse radars vijf kleine stukjes ruimteafval op in de buurt van de Japanse satelliet. De 270 miljoen dollar dure ruimtetelescoop werd op 17 februari 2016 in de ruimte gebracht en zou gebruikt worden voor de studie van onder andere zwarte gaten.

Japan heeft op 17 februari 2016 met succes de ASTRO-H ruimtetelescoop in een baan om de Aarde gebracht. De lancering vond plaats vanop het Tanegashima Space Center in het zuiden van Japan en werd uitgevoerd met een krachtige H-2A draagraket. ASTRO-H is een satelliet bedoeld voor röntgenastronomie waarmee astronomen meer hopen te leren over energierijke processen in het heelal zoals de evolutie van clusters van sterrenstelsels en supernova-explosies.

Amerikaanse sterrenkundigen hebben op een afstand van tien miljard lichtjaar van de Aarde een cluster van sterrenstelsels ontdekt. Deze omvangrijke cluster telt mogelijk duizenden sterrenstelsels en heeft duizend keer zo veel massa als ons sterrenstelsel, de Melkweg. Dit is dan ook de zwaarste cluster van sterrenstelsels die op dergelijke grote afstand werd ontdekt. 

Vanaf circa 1990 begon brak een gouden periode aan voor sterrenkundig onderzoek in gammastraling dankzij het werk van enkele bijzondere ruimtetetelscopen. Granat was een (Sovjet-)Russische satelliet, met een belangrijke Franse inbreng, die onderzoek verrichte op vlak van gammastraling en röntgenstraling. Deze ruimtetelescoop werd op 1 december 1989 in de ruimte gebracht en bleef tot 1998 operationeel.

De Astronomische Nederlandse Satelliet (ANS) was de eerste satelliet die in Nederland werd gebouwd en bestuurd. Deze Nederlandse ruimtetelescoop bestudeerde de hemel in röntgen- en ultraviolette straling. Met deze satelliet werden ondermeer de eerste röntgenbursts ontdekt en werden ongeveer 18 000 waarnemingen verricht in ultraviolette straling van het spectrum van 400 astronomische bronnen.

Röntgensatellit (ROSAT) was een satelliet met toch wat technische issues die een heel nieuwe kijk op het heelal verschafte. Alles, of toch bijna alles, zendt röntgenstraling uit was één van de vele ontdekkingen. Het doel van deze missie was een beter begrip krijgen over de oorsprong, structuur en evolutie van het heelal. ROSAT heeft de verwachtingen ruim overtroffen en in veel boeken over de hoogenergetische straling uit het heelal komt deze satelliet, of vermelding van de gegevens, dan ook vaak voor.

Thor-Delta 1A (TD-1A) was de allereerste Europese wetenschappelijke satelliet die waarnemingen verrichte in hoogenergetische straling. Hoewel in hoofdzaak een missie voor onderzoek in ultraviolette straling en van de Zon, had het ook detectoren aan boord voor gamma- en röntgenstraling. De weinig poëtische naam komt van de Amerikaanse Thor-Delta-raketten waarvan een afgeleide versie werd gebruikt om deze satelliet te lanceren.