Toon items op tag: moederster

Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van sterrenkundigen van de Universiteit van Amsterdam, heeft voor het eerst direct ijzer aangetoond in de atmosfeer van een exoplaneet. De onderzoekers ontdekten emissielijnen van ongeladen ijzeratomen in het lichtspectrum van KELT-9b. De waarneming was ingewikkeld, want de exoplaneet wordt overstraald door zijn ster.

De zoektocht naar buitenaards leven is tot nu toe vooral gericht op planeten die op een afstand van hun ster staan waar vloeibaar water aan het oppervlak mogelijk is. Maar in ons zonnestelsel lijkt het meeste vloeibare water zich buiten dit gebied te bevinden. Manen van koude gasreuzen worden door getijdekrachten opgewarmd tot boven het vriespunt. Het zoekgebied in andere planetenstelsels wordt dus groter als we ook de manen beschouwen. Onderzoekers van SRON en de RuG hebben nu een formule gevonden om de aanwezigheid en de diepte van ondergrondse oceanen in zulke 'exomanen' te berekenen.

Bij een analyse van oude gegevens afkomstig van de Amerikaanse Kepler ruimtetelescoop hebben astronomen een aarde-achtige exoplaneet ontdekt. Deze planeet, met de naam 'Kepler-1649c', is slechts iets groter dan de aarde en bevindt in de zogeheten 'leefbare zone' rondom zijn moederster. Voor wetenschappers is deze exoplaneet bijzonder interessant aangezien dit de eerste maal is dat men een exoplaneet ontdekt die qua grootte en temperatuur lijkt op de aarde en zich ook nog eens in de perfecte regio rondom zijn moederster bevindt. 

Met behulp van de door Nederland geleide Low Frequency Array (LOFAR) radiotelescoop hebben astronomen abnormale radiogolven ontdekt die afkomstig zijn van de nabije rode dwergster GJ1151. De radiogolven vertonen de kenmerkende signatuur van poollichten die worden veroorzaakt door de wisselwerking tussen een ster en zijn planeet. Het bestaan van dergelijke interacties werd al meer dan dertig jaar voorspeld, maar het is voor het eerst dat astronomen de bijbehorende signatuur hebben weten te onderscheiden.

Astronomen hebben voor het eerst waterdamp ontdekt in de atmosfeer van een superaarde. Eerder werd al waterdamp ontdekt in atmosferen van 'onleefbare' en extreem hete exoplaneten maar dankzij gegevens afkomstig van de Hubble Space Telescope is waterdamp nu ook gedetecteerd in de atmosfeer van een exoplaneet met een gematigde temperatuur. Voor wetenschappers is dit nu een ongelofelijk interessante planeet aangezien dit de eerste exoplaneet is die beschikt over waterdamp en een aangename temperatuur heeft. 

Amerikaanse astronomen hebben met behulp van de TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) ruimtetelescoop een exoplaneet ontdekt die omschreven wordt als een 'hete Saturnus'. Deze verre wereld, die zich op een afstand van ruim 300 lichtjaar van de Aarde bevindt, heeft de omvang van de planeet Saturnus en draait om de veertien dagen om zijn ster waardoor deze extreem heet is. TESS is een ruimtetelescoop die in april 2018 werd gelanceerd en ontworpen werd om exoplaneten te ontdekken met behulp van de transitiemethode.

De Echelle SPectrograph for Rocky Exoplanet and Stable Spectroscopic Observations (ESPRESSO) heeft met goed gevolg zijn eerste waarnemingen gedaan. Geïnstalleerd op de Very Large Telescope (VLT) van ESO in Chili, zal ESPRESSO met ongekende precisie naar exoplaneten zoeken door naar de minuscule veranderingen in het licht van hun moedersterren te kijken. Voor de eerste keer ooit kan een instrument het licht van alle vier de VLT-telescopen bij elkaar optellen en daarmee het licht-opvangende vermogen van een 16-meter telescoop evenaren.

Astronomen hebben een bijzondere planeet ontdekt rondom een andere ster die sterrenkundigen voor een groot raadsel stelt. Zo blijkt uit waarnemingen dat de exoplaneet NGTS-1b ongeveer even groot is als de planeet Jupiter en draait rondom een ster die maar half zo groot is als onze ster, de Zon. Volgens de huidige theorieën zou deze planeet niet kunnen bestaan waardoor deze ontdekking een grote verrassing is voor alle sterrenkundigen.

Het MASCARA-station – de afkorting staat voor Multi-site All-Sky CAmeRA – op ESO’s La Silla-sterrenwacht in Chili heeft zijn eerste licht opgevangen. De nieuwe faciliteit zal gaan zoeken naar exoplaneten die voor hun heldere moedersterren langs schuiven, en een catalogus samenstellen van exoplaneten die later nauwkeuriger onder de loep kunnen worden genomen.

Een exoplaneet die om een rode dwergster op veertig lichtjaar van de aarde draait, zou wel eens de nieuwe houder kunnen zijn van de titel 'beste plek om naar tekenen van leven buiten het zonnestelsel te zoeken'. Met behulp van het HARPS-instrument van de ESO-sterrenwacht op La Silla, en telescopen elders ter wereld, heeft een internationaal team van astronomen een 'superaarde' ontdekt die zich binnen de leefbare zone van de zwakke ster LHS 1140 bevindt. Deze wereld is een beetje groter en aanzienlijk zwaarder dan de aarde en heeft zijn atmosfeer waarschijnlijk grotendeels kunnen vasthouden.