Toon items op tag: dwergstelsel

Veel sterrenstelsels zitten tjokvol stof, en andere vertonen donkere banden van ondoorzichtig kosmisch roet tussen hun sterren en gaswolken. Maar het onderwerp van deze nieuwe foto, gemaakt met de OmegaCAM-camera van ESO’s VLT Survey Telescope in Chili, is uitzonderlijk: dit kleine sterrenstelsel, dat IC 1613 heet, is een echte netheidsmaniak! Het bevat heel weinig kosmisch stof, waardoor astronomen zijn inhoud heel goed kunnen bekijken. De properheid van dit stelsel is cruciaal voor ons begrip van het ons omringende heelal.

Nieuwe opnamen, gemaakt met de Very Large Telescope van de ESO-sterrenwacht op Paranal, geven een gedetailleerd beeld van de spectaculaire nasleep van een 360 miljoen jaar oude kosmische botsing. Tussen het ‘puin’ bevindt zich een zeldzaam, mysterieus jong dwergstelsel. Dit sterrenstelsel biedt astronomen een uitgelezen kans om meer te weten te komen over vergelijkbare stelsels, die naar verwachting in het jonge heelal heel talrijk waren, maar die doorgaans te zwak en te ver weg zijn om met de huidige telescopen waarneembaar te zijn.

Het Sculptor-dwergstelsel, hier te zien op een nieuwe foto van de Wide Field Imager-camera van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla, is een nabije buur van ons eigen sterrenstelsel, de Melkweg. Ondanks hun geringe onderlinge afstand hebben de beide stelsels heel verschillende geschiedenissen en karakters. Dit stelsel is veel kleiner en ouder dan de Melkweg, wat het tot een waardevol onderwerp maakt voor het onderzoek van de vorming van sterren en sterrenstelsels in het vroege heelal.

NGC 4214 is een onregelmatig sterrenstelsel in het sterrenbeeld Canes Venatici (Jachthonden) van magnitude 9.6. Het deep-sky object is 13 miljoen lichtjaar van ons verwijderd en is zowel helderder alsook groter dan de Kleine Magelhaense Wolk. Hoewel het gecatalogeerd staat als een onregelmatig stelsel zijn er op foto’s toch aanwijzingen van balkspiraalstructuur terug te vinden. In deze balk zijn vele clusters en gaswolken (relatief veel zelfs voor dit type sterrenstelsel) waarin sterren geboren worden. Rond de centrale balk hangt een wolk van gas met daarin oudere sterren dat, gemeten aan de hemel, een grootte heeft van 15 boogminuten. NGC 4214 werd op 28 april 1785 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William Herschel.