Toon items op tag: beweging

Albert Einstein hoort bij de kleine groep van bekendste en belangrijkste natuurkundigen, volgens sommigen is hij zelfs de grootste. Zelfs het kleinste kind herkent het gezicht van de man die tegenwoordig synoniem staat voor intelligentie. Zijn belangrijkste verwezenlijkingen zijn waarschijnlijk de twee relativiteitstheorieën, maar hij speelde eveneens een belangrijke rol in de uitbouw van de kwantummechanica en andere theorieën. In 1921 kreeg Albert Einstein de Nobelprijs natuurkunde voor zijn werk over het 'foto-elektrisch effect', dat hij in 1905 publiceerde samen met zijn speciale relativiteitstheorie en drie andere artikels, en andere bijdragen tot de natuurkunde. In de fotochemie is er een eenheid naar hem genoemd en ook het chemisch element nummer 99, 'Einsteinium', is naar de bekende natuurkundige genoemd.

Eventjes vooraf: de bijzondere relativiteitstheorie onderstelt dat de snelheid constant is, terwijl de algemene relativiteitstheorie onderstelt dat de versnelling constant is. (10) In het volgende, eerste hoofdstuk zullen we de zoektocht naar een algemeen punt van rust bespreken.

Als voorafje op de relativiteitstheorie publiceren we hier nu de klassieke of Newtoniaanse mechanica. Sir Isaac Newton was een Engelse wiskundige die in de 17e eeuw leefde. Hij doceerde wiskunde aan de universiteit van Cambridge, op de zgn. Lucasian Chair: de positie die vandaag de dag Stephen Hawking inneemt.

Velen die een eerste telescoop aanschaffen, denken wat teveel aan de optische kant. Een goede telescoopmontering is minstens even belangrijk. Een goede telescoopmontering houdt de telescoop veilig vast, eenvoudig om mee te richten en doet dat zonder veel trillingen. Moderne monteringen hebben zogeheten 'Go-to' mogelijkheden waarmee men sneller objecten kan vinden. Er zijn drie soorten monteringen voor telescopen. We overlopen ze in dit artikel.

Net zoals de Zon naar beneden beweegt ten opzichte van de sterren lijken de planeten oostwaarts ten opzichte van de sterren te bewegen. Af en toe maken de zogenaamde 'buitenplaneten' (Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus) een opvallende beweging. Deze beweging wordt in de sterrenkunde 'retrograde beweging' genoemd.

Aan de nachtelijke hemel kunnen we bij goede omstandigheden soms wel vijf planeten zien zonder hulp van binoculairen of telescopen. Planeten lijken met het blote oog op het eerste zicht op sterren maar je kan makkelijk leren ze van de sterren te onderscheiden. In dit artikel bespreken we de planeten die we met of zonder telescoop kunnen waarnemen.

Een enkele foton dat door een vacuüm wordt verspreid kan een roodverschuiving ondergaan in verschillende manieren. Elk van deze mechanismen produceert een Doppler-achtige roodverschuiving wat betekend dat z onafhankelijk is van de golflengte. Deze mechanismes worden omschreven als Galileo, Lorentz of algemene relativistische transformaties tussen een referentieframe en een ander referentieframe.

De geschiedenis start met de ontwikkeling van golfmechanica in de negentiende eeuw en de verkenning van het fenomeen dat met het zogeheten 'Dopplereffect' wordt gerelateerd. Het effect werd genoemd naar Christian Andreas Doppler die de eerste gekende fysische verklaring had voor het fenomeen in 1842. De hypothese werd in 1845 getest en bevestigd voor geluidsgolven door de Nederlandse wetenschapper Christoph Hendrik Diederik Buys Ballot. Doppler voorspelde correct dat het fenomeen kon worden toegepast op alle golven. Hij veronderstelde in het bijzonder dat de variërende kleuren van sterren konden toegeschreven worden aan hun beweging met betrekking tot de Aarde. Terwijl dit foutief leek (stellaire kleuren zijn indicatoren van de temperatuur van een ster en niet de beweging) zou Doppler later gerechtvaardigd worden door geverifieerde roodverschuivingsobservaties.

De beweging van elektrische ionen en elektronen doorheen de ruimte is sterk beperkt door het magnetisch veld. De basismodus is de draaiing rond de magnetische veldlijnen, terwijl deze tegelijkertijd glijden langsheen deze lijnen en de deeltjes een spiraal pad geven. Bij typische veldlijnen, verbonden met de Aarde aan beide einden, zal deze beweging de deeltjes weldra in de atmosfeer doen leiden waar deze in botsing komen en hun energie verliezen. Een toegevoegde eigenschap van gevangen beweging voorkomt meestal dat dit gebeurd: de glijdende beweging vertraagt als de deeltjes in een gebied komen waar het magnetisch veld sterk is en zelfs kan stoppen en omkeren. Het is net alsof deze deeltjes afgeweerd worden van zulke gebieden, een interessant contrast met ijzer, die aangetrokken wordt wanneer het magnetisch veld sterk is.

De eerste vaststelling dat de zon een wind uitstootte, kwam van de staart van kometen die zich altijd weg van de zon richten. Kepler dacht in de jaren 1600 dat deze staarten er kwamen door de druk van zonlicht. Inmiddels weten we dat kometen ook ionenstaarten hebben die in hun eigen spectraallijnen schijnen, niet enkel in gebroken zonlicht.