Toon items op tag: Atacama Pathfinder Experiment

Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), waar ESO een partner van is, hebben astronomen een merkwaardige gaswolk ontdekt die het resultaat is van een confrontatie tussen twee sterren. De ene ster is zó groot geworden dat hij de andere overspoelde. In reactie daarop spiraalde deze laatste naar zijn begeleider toe, waardoor die zijn buitenste lagen verloor.

Een team van Leidse en Amerikaanse astronomen heeft een nieuwe manier ontdekt om verre sterrenstelsels in kaart te brengen. Ze gebruikten daarvoor een spectraallijn van atomair zuurstof. Die spectraallijn is normaal gesproken niet goed op te vangen met aardse telescopen. Maar doordat het licht van verre sterrenstelsels komt, is het uitgerekt en kun je het juist wél op aarde meten. Dat is nu gebeurd met een in Nederland gemaakt instrument. De onderzoekers publiceren hun bevindingen binnenkort in het vakblad The Astrophysical Journal Letters.

Deze spectaculaire nieuwe foto van de Melkweg vormt het slotakkoord van de APEX Telescope Large Area Survey of the Galaxy (ATLASGAL). Bij deze survey heeft de APEX-telescoop in Chili voor het eerst het deel van het Melkwegvlak dat waarneembaar is vanaf het zuidelijk halfrond op submillimeter-golflengten – straling die het midden houdt tussen infrarood licht en radiogolven – volledig in kaart gebracht. Het resulterende panorama toont meer details dan recente surveys die vanuit de ruimte zijn gedaan.

Een nieuw instrument dat gekoppeld is aan het 12-meter Atacama Pathfinder Experiment (APEX), 5 000 meter boven zeeniveau in de Chileense Andes, opent een nog onverkend venster op het heelal. De ‘Swedish-ESO PI receiver for APEX’ (SEPIA) zal de zwakke signalen detecteren van water en andere moleculen in de Melkweg, in andere nabije sterrenstelsels en in het vroege heelal.

Een nieuw instrument, ArTeMiS genaamd, is met succes geïnstalleerd op APEX – het Atacama Pathfinder Experiment. APEX is een 12-meter telescoop, hoog in de Chileense Atacamawoestijn, die waarnemingen doet op golflengten van een millimeter en minder.

Op deze spectaculaire nieuwe opname van kosmische wolken in het sterrenbeeld Orion is een soort vurig lint te zien. De oranje gloed stelt zwak licht voor, onzichtbaar voor het menselijk oog, dat door koude interstellaire stofdeeltjes is uitgezonden. Dit licht is vastgelegd met het door ESO beheerde Atacama Pathfinder Experiment (APEX) in Chili. Wolken van interstellair gas en stof zijn de grondstoffen voor de vorming van sterren.

Waarnemingen met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) laten zien dat de hevigste geboortegolven van sterren in het heelal veel eerder plaatsvonden dan tot nu toe werd gedacht. De resultaten verschijnen in een reeks artikelen die op 14 maart 2013 in het tijdschrift Nature en de Astrophysical Journal verschijnen.

Een nieuwe opname van het Atacama Pathfinder Experiment (APEX) in Chili geeft een schitterend beeld van kosmische stofwolken in het sterrenbeeld Orion. Terwijl deze dichte interstellaire wolken op zichtbare golflengten donker en allesverhullend lijken, kan de LABOCA-camera van de APEX-telescoop de warmtegloed van het stof detecteren en de schuilplaatsen van sterren-in-wording zichtbaar maken. Maar één van deze donkere wolken is niet wat het lijkt.

Een internationaal team van astronomen heeft het hart van een verre quasar met ongekende scherpte waargenomen: twee miljoen keer zo scherp als het menselijk oog. De waarnemingen, waarbij de Atacama Pathfinder Experiment (APEX)-telescoop (1) voor het eerst met twee telescopen op andere continenten werd verbonden, zijn een cruciale stap in de richting van het ambitieuze doel van het ‘Event Horizon Telescope’-project (2): het in beeld brengen van de superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels als het onze.

Een nieuwe opname van het gebied rond de reflectienevel Messier 78, even ten noorden van de gordel van Orion, laat zien dat de nevel doorregen is met een ‘parelketting’ van kosmische stofwolken. Bij de waarnemingen, gedaan met de Atacama Pathfinder Experiment (APEX)-telescoop (1), is gebruik gemaakt van de warmtegloed van de interstellaire stofdeeltjes, die astronomen laat zien waar nieuwe sterren worden gevormd. Stof lijkt saai en oninteressant – een laagje vuil dat de schoonheid van een object aantast.