De TS 130/910 apo-refractor behoort tot de Photoline reeks van Teleskop Service en kan worden uitgebreid met een resem accessoires
Foto: Philip Corneille

In 1974 kreeg de auteur zijn allereerste refractor, een 30 mm achromaat van Japanse makelij en sindsdien streefde hij naar steeds betere telescopen, refractors in het bijzonder. Na 35 jaren visueel waarnemen met achromaten tot 152 mm werd de drang om aan astro-fotografie te doen groot en was een apo-chromatische refractor een noodzaak geworden. In tegenstelling tot achromaten, gebruiken apo-chromaten minstens 3 lenzen voorin de telescoopbuis. Dankzij het gebruik van dergelijk triplet of quadruplet lenzensysteem wordt de chromatische aberratie (kleurfout afhankelijk van de breking der lichtstralen) gecorrigeerd en het secundaire spectrum geëlimineerd.

De klassieke manier om de kleurfouten te minimaliseren was, om in verhouding tot de apertuur (openingsdiameter) steeds langere brandpuntsafstanden te kiezen, hetgeen tot enorme onpraktische refractors leidde. Met de opkomst van de astrofotografie in de amateur-sterrenkunde ontstond de behoefte aan compacte en lichtsterke refractors, en de vraag naar duurdere apochromaten groter werd. Uiteraard kan men lichtsterke reflectors (spiegel-telescopen) gebruiken maar deze vallen uiteraard buiten deze review. Met een budget van Euro 2500.00 en de vereiste om minimaal een 130 mm apo-refractor aan te schaffen, viel de keuze algauw op de TS 130/910 f/7 apo-refractor uit de Photoline reeks van Teleskop Service in Putzbrunn nabij Munchen in Duitsland. 

De Photoline reeks richt zich zowel op beginnende als op meer gevorderde astro-fotograven en gaat van 70 mm f/6 tot 150 mm f/6,6 apochromaten. In vergelijking met de achromaten, is de eerste indruk van de TS 130/910 overweldigend. De Optical Tube Assembly (OTA - telescoopbuis) voelt zeer stevig aan en is van zeer hoge kwaliteit. De robuuste witte telescoopbuis weegt 10,5 kilogram en de stevige dauwkap wordt in plaats gehouden door een roestvrije inox schroef. In tegenstelling tot de lichte plastieken deksels van achromaten, wordt de OTA afgesloten met een metalen deksel dat op de telescoop wordt geschroefd. Uiteraard beschikt deze goed ontworpen apo-refractor over de nodige interne baffles (zwarte tussenschotten in de buis) om strooilicht te voorkomen. Het is een metalen OTA maar over het gebruik van glasvezel telescoopbuizen, die voornamelijk een gewichtsvoordeel leveren, gaan we niet uitwijden. De OTA wordt geleverd met stevige CNC geproduceerde buisringen, uitgerust met een basis om een volgkijker te plaatsen ( CNC - Computer Numerical Control verwijst naar de automatisch aansturing van machine werktuigen). De OTA wordt geleverd met een koffer en in opgeborgen toestand heeft de telescoopbuis een lengte van 68 cm.

TS 130/910 Apo-RefractorDe TS 130/910 apo-refractor geeft schitterende resultaten bij astro-fotografie van de Maan en
Deep Sky Objecten. De auteur gebruikt de apo-refractor in combinatie met een 90/500 volgkijker
op een Celestron CGE montering met 45 Kg draagcapaciteit - Foto: Philip Corneille

De TS 130/910 beschikt als standaardversie over een 3 inch Crayford focuser maar ik verkoos de TS Linear Power Focuser (LPF) die iets zwaardere CCD's kan dragen. De LPF heeft een 1:11 dubbele focuseersnelheid met 7 kilogram draagcapaciteit en werkt met een massieve stalen rail, aangestuurd door een naaldlager in plaats van kogellagers. Dankzij de grote draagcapaciteit kunnen grotere CCD's met hun koeling en fliterwiel probleemloos worden gebruikt. De focuser kan 360° worden gedraaid zodat men de oriëntatie van het beeldveld kan wijzigen en fixeren met schroeven. Deze focuser beschikt uiteraard over 2 inch en 1,25 inch adapters om kleinere CCD/webcam en oculairen te kunnen gebruiken. 

Last but not least komt het lenzensysteem. In theorie komt de kwaliteit van een apo-refractor neer op drie specificaties; apertuur (lensdiameter), glaskwaliteit en de configuratie van het lenzen systeem. De TS 130/910 heeft een f/7 brandpuntsverhouding en kan dus zowel voor Maan & planeten als voor Deep Sky Objecten (DSO) astro-fotografie worden gebruikt. Het triplet lenzensysteem gebruikt drie vershillende glassoorten, waaronder hoge kwaliteit Extra-low Dispersion (ED) FK-61 glas. Andere moderne Photoline apo-refractors gebruiken FPL-51 glas van het bekende Ohara in Japan. Het triplet lenzensysteem heeft lucht tussen de elementen, hetgeen voordeliger is ten opzichte van olie tussen de elementen, die na verloop van tijd luchtbellen kan vertonen.

In de praktijk kon ik de TS 130/910 apochromaat vergelijken met de TS 152/1200 achromaat die ik gedurende 10 jaren heb gebruikt. Tijdens het visueel waarnemen van DSO gebruikte ik een 2 inch 40 mm Swan oculair dat uitstekende beelden opleverde van M13, M31, M57, M81 en M82 maar visueel geen duidelijke verbetering geven op de achromaat. Astro-fotografie van de M57 ringnevel geeft schitterende resultaten en is niet te vergelijken met een achromaat. Voor DSO astrofotografie gebruikt de auteur de 2,5 inch flattener die probleemloos op de LPF focuser kan worden geschroefd. Een TS 90/500 refractor doet dienst als volgkijker.

Het gebruik van een Vixen 4 mm of 9 mm oculair is voldoende om scherpe beelden te geven van de Maan en planeten. Dankzij de orientatie van de ringen van Saturnus sinds de zomer van 2012 verkreeg ik een goed zicht op de Cassini scheiding. Ook het visueel waarnemen van de planeet Jupiter gaf een goede kijk op de wolkenbanden van deze gasreus. Met een TeleVue 4X Barlow fotografeerde ik de Maan met een Canon 600D DSLR hetgeen heldere en scherpe beelden opleverde van de natuurlijke satelliet van de Aarde. Astro-fotografie van Mars en Jupiter gaf echter niet de gewenste resultaten, zelfs met de huidige nieuwe high frame ASI camera's van ZWOptical ws ik niet tevreden over planeet fotografie. In de praktijk is nu eenmaal een grote diameter met een zeer lange brandpuntsafstand de aangewezen combinatie om betere resultaten in planeet fotografie te bekomen. Samengevat voldeed de TS 130/910 uitstekend voor astro-fotografie van de Maan en DSO. Aanvankelijk werd de apo-refractor gebruikt op een Celestron CGEM met draagcapaciteit van 18 kilogram. Echter, DSO astro-fotografie vereist een nauwkeurige opvolging van het hemelobject en een montering type Skywatcher EQ-8 of Celestron CGE, beide met een draagcapaciteit van 45 kilogram, is dan ook aangewezen. Het visueel en astrofotografisch gebruik van deze TS 130/910 gaf mij een beter idee van de Apo-refractor hype die nu reeds bijna een kwart eeuw leeft in het amateur-sterrenkunde wereldtje. In elk geval leidde dit gebruik tot de praktische realisatie van een permanente opstelling in een kleine sterrenwacht in Zuid-Europa.

Philip Corneille

Philip Corneille

Sterrenkunde redacteur.Fellow van de British Interplanetary Society (BIS).Fellow of the Royal Astronomical Society (RAS).

Dit gebeurde vandaag in 1802

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 2 Pallas. Dit was de tweede planetoïde die ooit werd ontdekt. De planetoïde 2 Pallas beweegt zich in een baan om de Zon op een afstand van ongeveer 416 miljoen kilometer en is ongeveer 550 kilometer groot. Deze ruimterots werd genoemd naar Pallas uit de Griekse mythologie, de dochter van Zeus en beschermgodin van de stad Athene. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken