De Orion SkyQuest Intelliscope XT12
Foto: Orion

Wie op zoek is naar een kwalitatieve telescoop waar je haast alles mee kan zien dan is deze telescoop echt wel de moeite. Naast de goede optiek en de 30cm spiegel staat het garant om ook de zwakke deep-sky objecten aan te kunnen. Dankzij de handige intelliscope kan je door middel van push-to elk gewenst object in een mum van tijd in het beeldveld toveren.

Deze Orion telescoop is geen kleintje meer, je mag dit gerust een kanjer van formaat noemen. We overlopen even de details:

  • Diameter: 30,5cm
  • Lengte: 157cm
  • Gewicht telescoop: 23kg
  • Gewicht basis: 15kg
  • Zoeker: 9x50
  • Oculair: Plossl oculairen van 25mm en 10mm
  • Go-to systeem met de optionele Intelliscope controller erbij
  • Pyrex parabolische primaire spiegel die 44% meer licht vangt dan een 10 incher of een 126% meer dan een 8 incher

Het in elkaar steken van de telescoop werd gedaan door de leverancier zelf, na thuiskomst van het werk stond deze dus mooi te pronken en klaargestoomd om mee te waarnemen. Bij deze telescoop heb ik de optionele intelliscope controller aangeschaft om eenvoudig objecten op te zoeken met slechts enkele duwen op de knoppen.

De montering

Deze telescoop heeft een dobson montering, de orion telescopen zijn uitgerust met een handig handvat op de basis waardoor het buitenplaatsen van de basis (die bij deze 12 incher een 15kg weegt) enorm vergemakkelijkt, doch is het met deze grote basis wat moeilijker om het eenvoudig buiten te krijgen wegens de grootte en het relatief zware systeem. Tevens is de montering uitgerust met enkele handige functies zoals het CorrecTension systeem waardoor het regelen van de balancering van de telescoop vergemakkelijkt wordt. Aangezien ik de optionele Intelliscope heb aangeschaft zijn er enkele elektronische plaatjes aangebracht ter hoogte van het CorrecTension systeem. De bekabeling hiervoor ligt los en dien je zelf nog handmatig vast te maken aan de randen van de montering.

De telescoopbuis

Een kanjer van jewelste, 158cm lang en 23kg zwaar, geen eenvoudige klus om dit eenvoudig naar buiten te krijgen, enige oefening is wel vereist voor dit van een leien dakje verloopt. Tevens is het ook aan te raden om de telescoop niet te ver te gaan plaatsen wegens het grote logge gewicht van de telescoop. Het deksel van de telescoop zit bij warm weer goed gekneld en dien je even hard te trekken met vrees dat er brokken van het deksel zullen vliegen, bij frisser weer sluit het deksel goed aan.
Ter hoogte van de primaire spiegel zijn handige collimatieknoppen aangebracht die het collimeren een pak vergemakkelijken, dit bleek ook bij de collimatietest bij het uitproberen van deze telescoop. Op de primaire spiegel is een klein cirkeltje aangebracht (in het midden), deze zit niet in de weg aangezien die in de blinde vlek bevindt va nde secundaire spiegel, dit cirkeltje zorgt ervoor dat het collimeren enorm wordt vergemakkelijkt.

Intelliscope

De intelliscope is een handig elektronisch toestelletje dat je optioneel bij deze telescoop kunt verkrijgen. Met dit toestel kan je eenvoudig duizenden objecten aan de nachtelijke hemel opsoren zonder veel moeite te doen. Voor je de intelliscope gebruikt dien je eerst de telescoop te aligneren met enkele referentiesterren, op basis van dit uitlijningssysteem berekent het toestel de locatie van het object en vertelt je hoeveel graden je nog naar links, rechts, hoger of lager moet gaan. Bij een goede uitlijning waarbij de correctiefactor w tussen -0,5 en 0,5 ligt zal je het object in de onmiddelijke omgeving in het oculair zien staan. Na enkel waarnemingen merk ik wel dat het object net iets buiten het beeldveld staat bij een factor van 0,4; je hoeft echt niet veel bij te sturen voor het juist in beeld staat (bij lage vergrotingen ligt het object meestal net buiten het beeldveld, als de w factor dichter bij nul ligt vindt je het meteen in het beeldveld.

Prestaties

Mijn vorige telescoop was een 76mm telescoop, daarbij zal u geregeld bij de prestaties een vergelijking zien met de 76mm telescoop. De prestaties van de telescoop zijn getest in een niet zo lichtvervuild gebied met een grensmagnitude van minimum 4.8

De maan en planeten

De maan is met deze telescoop perfect zichtbaar, net zoals je ziet op de vele foto's op het internet. Als we dit vergelijken met het beeld door de 76mm valt meteen een groot verschil op: de beelden zijn veel duielijker, scherper en contrastrijker. De kraters vallen veel beter op en zijn ook beter omlijnt; een prachtig en adembenemend zicht die bij grotere vergrotingen nog meer details weergeeft.

Veel planeten heb ik nog niet kunnen bekijken, het bleef bij enkele marswaarnemingen in de periode van de oppositie van het jaar 2005. Mars is bij een vergroting van 63x als een zeer heldere bol zichtbaar, echter ziet men dan nog geen details; pas bij een vergroting van 157x zie je al mooie details. Wegens gebrek aan grotere oculairen die meer vergroten kan ik enkel tot 157x vergroten maar het resultaat dat men dan al ziet is al verbluffend. Bij goede seeing ziet men onderaan de poolkap duidelijk en ook de grote donkere zone op mars, Syrthis Major, kon ik goed onderscheiden.

Deep-Sky

Deze telescoop is zeker geschikt om deep-sky te gaan, de resultaten dat met deze telescoop behaalt worden zijn dan ook verbluffend:

M13 de grootste bolvormige sterrenhoop was door een 76mm telescoop zichtbaar als een wazig hoopje waarvan je amper enkele sterren kon onderscheiden, toen ik M13 terug opzocht kon ik mijn ogen bijna niet geloven, een massa sterren die je kan onderscheiden en dit tot in de kern van M13, tevens zie je ook een pak van de zwakkere strren die M13 bevat wat van het geheel een prachtig plaatje maakt.

Over naar een ander bekend object, de andromedagalaxie en nabijgelegen M31. M32, de andromedagalaxie was één van de weinige galaxieën die ik kon zien door een 76mm telescoop, het resultaat met de orion was terug verbluffend. In plaats van zeer licht grijs zie je een heldere vlek die nog wat helderder is naar het centrum toe. De nabijgelegen galaxie M32 is ook zeergoed zichtbaar, klein maar zeer fijn.

Over naar M27 beter gekend als de Dumbbel nebula of in het Nederlands de halternevel. Deze was enorm duidelijk zichtbaar, en je kon de vorm ervan duidelijk in zien (zandloper). De kleine dumbbell nevel is met deze telescoo vrij goed waarneembaar, echter moet je al goed kijken om deze op te merken.

Messier 11, de Wild Duck Cluster, een open sterenhoop met enorm veel detail te zien door telescoop, de sterenhoop was mooi afgelijnd en er waren massa's sterren te zien, ook de veel zwakkere sterren die het bevatte kon je zo zien, met grotere vergroting was er enkel meer te zien.

Op naar de zwanenevel, beter gekend als M17; deze heb ik slechts in een vlucht gezien voor ze verdween achter de bomen, ik vond het meer op een vliegend stukje dons lijken, detail was er genoeg in te zien.

M92 is een kleine bolvormige sterenhoop, is eens goed om een kleinere sterrenhoop te bekijken om te zien wat detail we daarin kunnen zien, alweer was de kern enorm goed te zien met daarrond een zwakkere halo van sterren die tot de bolhoop behoren, een enorm prachtige sterrenhoop.

De ringnevel, iets wat ik nooi zag met een 76mm maar wel al eens door het elfje van Karel had gezien. Door de telescoop een duidelijke bol te zien, veel groter dan ik had verwacht, alweer enorm goed te zien en viel mooi op tussen de omliggende steren, de centrale ster is bij perifeer kijken nipt zichtbaar.

Dubbelsterren hebben we nog niet gezien, snel even Albireo opzoeken, de dubbelster enorm goed waarneembaar en mooi van elkaar gescheiden met en 10mm oculair. De ene ster is duidelijk geelachtig terwijl de andere een witte kleur heeft, een mooie combinatie en mooi zicht door de telescoop. Als laatste Mizar bekijken, een andere dubbelster, de twee sterren staan ditmaal dichter bij elkaar maar zijn goed te onderscheiden met grotere vergroting staan ze nog meer van elkaar gescheiden en zijn ze beter zichtbaar

Conclusie

Kortom met deze telescoop haal je echt kwaliteit in huis, dit in combinatie met de intelliscope maakt het geheel enkel compleet. Deze telescoop is echt wel voor de meer gevorderde waarnemer en is absoluut geen beginners telescoop, een minder gevorderde waarnemer zal dan ook wat kleine problemen ondervinden bij het waarnemen.

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.