De Europese komeetlander Philae kort nadat deze werd losgemaakt van de ruimtesonde Rosetta
Foto: ESA

Na de historische landing op een komeet op woensdag 12 november is er in de nacht van 14 op 15 november wellicht een einde gekomen aan de missie van de Europese komeetlander Philae. De batterij aan boord van de 100 kilogram zware lander is zo goed als leeg waardoor alle instrumenten werden uitgeschakeld. Toch is er nog een waterkansje dat dit nog niet het definitieve einde is van de lander.

Meteen na de historische landing van Philae op de komeet 67P/Churyumov–Gerasimenko bleek dat de landing niet helemaal was gegaan volgens het boekje waardoor dit serieuze gevolgen had voor de levensduur van de lander. Zo was Philae niet één keer maar drie geland op de komeet en was deze uiteindelijk terechtgekomen nabij een rotswand met veel minder zonlicht. Doordat Philae werd voorzien van zonnecellen, die in Nederland werden ontwikkeld, die de interne batterijen moesten opladen, was zonlicht dan ook essentieel voor de operationele levensduur van de lander. Naarmate Philae de afgelopen dagen wetenschappelijke data terugstuurde naar de Aarde werd duidelijk dat de batterij aan boord van de lander steeds leger raakte waardoor de vluchtleiding moest improviseren indien men Philae wou redden. Uiteindelijk werd de lander op vrijdag 14 november 35° gedraaid waardoor men nu hoopt dat de zonnecellen meer zonlicht kunnen opvangen en energie kunnen opwekken zodat de batterij terug kan worden opgeladen. Of dit zal lukken, is tot op heden nog niet duidelijk.

Ondertussen raakte de batterij bijna helemaal leeg waardoor alle wetenschappelijke instrumenten aan boord van Philae werden uitgeschakeld. Eerder had de vluchtleiding in Duitsland al veel wetenschappelijke data ontvangen van Philae afkomstig van de zogeheten 'First Science Sequence' waarbij men zoveel mogelijk wetenschappelijk onderzoek op het oppervlak van de komeet heeft verricht gedurende de eerste uren na de landing. Daarnaast werd ook geprobeerd om te boren in het oppervlak van de komeet zodat de lander bodemstalen kon analyseren. De resultaten hiervan zijn nog niet verwerkt. In de nacht van vrijdag 14 op zaterdag 15 november verloor ESA uiteindelijk omstreeks 01u36 Belgische tijd alle contact met Philae. De lander is officieel niet 'dood' maar werd uit veiligheid in een slaapmodus gebracht tot wanneer deze opnieuw beschikt over genoeg energie. Om opnieuw contact te leggen met de kleine lander moeten de zonnecellen de batterij opnieuw opladen. De eerstvolgende keer dat de vluchtleiding terug contact kan leggen met Philae is op zaterdag 15 november omstreeks 11u00 Belgische tijd. Indien de Rosetta ruimtesonde, die in een baan om de komeet draait en instaat voor het doorsturen van de data van Philae, dan opnieuw signalen van de lander ontvangt, wil dit zeggen dat de zonnecellen genoeg zonlicht opvangen. Indien dit niet het geval is, zal men ook de dagen erna nog steeds proberen om contact te leggen met Philae. 

Ondanks het feit dat Philae nu niet meer operationeel is, kan ESA en haar wetenschappers terugkijken op een zeer geslaagde landing. Zo zette Europa voor het eerst in de geschiedenis een onbemand ruimtetuig op het oppervlak van een komeet en verkreeg men uitgebreide wetenschappelijke data vanop het oppervlak van dit ijzige hemellichaam. Ondertussen publiceerde de Europese ruimtevaartorganisatie al verschillende prachtige foto's afkomstig van Philae en gaan wetenschappers de volgende dagen en weken verder werken met het verwerken van de wetenschappelijke data. Daarnaast bevindt ook de ruimtesonde Rosetta zich nog steeds in een baan om de komeet 67P/Churyumov–Gerasimenko en stuurt deze indrukwekkende foto's terug naar de Aarde. 

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.