Artistieke impressie van Starlink satellieten in een lage baan om de aarde.
Foto: SpaceX

Eind maart dit jaar kon op het nippertje een botsing vermeden worden tussen Starlink en OneWeb satellieten. Dit was de eerste maal dat een botsing kon worden voorkomen sinds SpaceX en OneWeb elk hun netwerk van satellieten volop aan het uitbouwen zijn. Zowel SpaceX alsook OneWeb willen de volgende jaren vele duizenden satellieten in een baan om de aarde brengen die ons op aarde overal moeten voorzien van breedband internet. Nu een eerste potentiële botsing werd vermeden, stellen velen zich openlijk de vraag hoeveel van dergelijke 'near misses' er nog gaan komen in de nabije toekomst? 

Sinds de eerste lancering in 2018 bracht SpaceX al meer dan 1 500 Starlink satellieten in de ruimte met hun Falcon 9 raketten terwijl OneWeb al 146 satellieten in een baan om de aarde heeft cirkelen. Op termijn wil SpaceX maar liefst 12 000 Starlink satellieten in lage banen om de aarde hebben cirkelen terwijl OneWeb een netwerk wil uitbouwen van 648 satellieten. Al vele jaren waarschuwen experts en wetenschappers dat dergelijke constellaties grote risico's met zich meebrengen op vlak van botsingen en mogelijk ruimteafval. Zo kan een botsing tussen dergelijke satellieten leiden tot een gigantische hoop nieuw ruimtepuin dat op zijn beurt opnieuw kan botsen met andere satellieten en ook een gevaar kan vormen voor de bemande ruimtevaart. Een dergelijk scenario is binnen de ruimtevaart gekend als het 'Kesslersyndroom' en werd in 1978 al beschreven en voorspelt door NASA wetenschapper Donald J. Kessler. Zo wees Kessler toen al op mogelijke risico's van te veel satellieten die zich in een lage baan om de aarde bevinden. Ondanks het feit dat de ruimte 'oneindig' groot is en er rondom de aarde genoeg plaats is voor vele satellieten bevinden de satellieten van SpaceX en OneWeb zich vooral in lage banen om de aarde waardoor de kans op botsingen groter is. 

Op 30 maart 2021 gingen bij het 18th Space Control Squadron van de Amerikaanse luchtmacht (USAF) uiteindelijk verschillende alarmen af toen bleek dat de kans op een botsing tussen Starlink en OneWeb satellieten reëel bleek te zijn. Het probleem werd veroorzaakt doordat OneWeb satellieten meteen na hun lancering op 25 april 2021 een baan moesten kruisen van Starlink satellieten aangezien OneWeb satellieten zich in een hogere baan om de aarde bevinden. Volgens berekeningen van het 18th Space Control Squadron zouden twee satellieten op dat moment op een afstand van slechts 57 meter van elkaar vliegen en dit met een snelheid van duizenden kilometers per uur. De kans op een botsing was op dat moment 1,3%. Ondanks het feit dat Starlink satellieten van SpaceX uitgerust zijn met artificiële intelligentie waardoor ze uit zichzelf botsingen kunnen vermijden, werd dit systeem door SpaceX niet gebruikt en was het OneWeb dat de baan van zijn satellieten wijzigde. Uiteindelijk vond er geen botsing plaats en geraakten alle satellieten in hun gewenste baan om de aarde. Toch is dit voor heel wat experts en specialisten opnieuw een 'wake-up call' als het gaat over het uitbouwen van constellaties van duizenden satellieten. Volgens het 18th Space Control Squadron is dit een mooi voorbeeld dat er meer controle moet komen op dergelijke bedrijven en hun constellaties en moet er dringend ook een duidelijke wetgeving komen rond dergelijke projecten. SpaceX heeft hier tot op heden officieel nog geen enkel bericht over de wereld ingestuurd. 

Bron: Phys.org

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.