Lancering van een Russisch Sojoez ruimtevaartuig
Foto: NASA

Op vrijdag 27 maart 2015 werd een internationale crew in de ruimte gebracht waarvan twee ruimtevaarders één jaar lang gaan leven en werken aan boord van het internationale ruimtestation ISS. Het Sojoez TMA-16M ruimtetuig vertrok om 20u42 Belgische tijd vanop de Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan en koppelde zich minder dan zes uur later succesvol aan het 400 ton wegende ruimtestation dat op een hoogte van ongeveer 400 kilometer rond de Aarde cirkelt.

Snelle reis naar het ISS

De meer dan zeven ton zware Sojoez TMA-16M ruimtecapsule vertrok om 20u42 Belgische tijd vanop de Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan en werd in de ruimte gebracht door middel van een bijhorende Sojoez FG draagraket. Bij de start van de lancering had de Sojoez draagraket een gewicht van 440 ton en was deze raket 49 meter lang. Enkele seconden voor lift-off van de Sojoez raket vloog het ISS ook over de Bajkonoer lanceerbasis en liet ISS-gezagvoerder Barry Wilmore weten dat hij vanuit het ISS de lancering kon zien. Iets meer dan twee minuten na de start van de lancering werden de vier boosterraketten afgestoten van de Sojoez draagraket. Nog enkele minuten later werd de onderste trap afgestoten waarna het de tweede rakettrap tot ontbranding werd gebracht. Zoals steeds bij Sojoez-lanceringen werd het ruimtetuig iets minder dan negen minuten na de start van de lancering losgemaakt van de draagraket en uitgezet in een lage baan om de Aarde. Meteen hierna werden de twee zonnepanelen van het ruimtetuig opengevouwen en werden er enkele cruciale baanmanoeuvres uitgevoerd zodat de Sojoez TMA-16M het internationale ruimtestation kon inhalen. Uiteindelijk koppelde de Sojoez TMA-16M zich 5 uur en 50 minuten na de start van de lancering probleemloos aan de Poisk module van het internationale ruimtestation. De koppeling vond om 02u33 Belgische tijd plaats toen beide ruimtetuigen met een snelheid van meer dan 27 000 kilometer per uur boven de kust van Columbia vlogen. In het verleden duurden vluchten van een bemand Sojoez ruimtetuig naar het internationale ruimtestation steeds twee dagen. Ook de Amerikaanse Space Shuttles deden er steeds twee dagen over om het ISS te bereiken. Gedurende voorgaande reizen van Sojoez ruimtetuigen naar het ruimtestation werd de baan van het ruimtetuig geleidelijk opgetrokken aangezien het ISS in een baan om de Aarde draait op een hoogte van ongeveer 418 kilometer. De verkorte reis naar het ruimtestation duurt normaal vier omwentelingen om de Aarde en is voor de ruimtevaarders aan boord van de Sojoez veel aangenamer aangezien zij nu geen twee dagen meer moeten leven in een piepkleine ruimte. Ook voor het Russische vluchtleidingscentrum biedt een korte reis naar het ISS meer voordelen aangezien er veel minder vluchtleiders nodig zijn en men op die manier kosten kan besparen. Onderaan dit artikel kan u de beelden herbekijken van deze lancering!

Sojoez TMA-16MDe Sojoez TMA-16M bemanning - Foto: NASA/Roscosmos

Ervaren bemanning

Tijdens deze lancering werden drie ervaren ruimtevaarders de ruimte in gebracht. Gennady Padalka en Mikhail Korniyenko zijn twee Russische kosmonauten terwijl de derde ruimtevaarders de Amerikaanse astronaut Scott Kelly is. Voor de gezagvoerder aan boord van de Sojoez TMA-16M, Gennady Padalka, is dit al zijn vijfde ruimtevlucht. Padalka werd in 1989 geselecteerd als kosmonaut en verbleef alles samen al meer dan 710 dagen in een baan om de Aarde. Gedurende zijn carrière als kosmonaut bracht hij een bezoek aan zowel het Russische ruimtestation Mir alsook aan het internationale ruimtestation ISS en werd hij in de ruimte gebracht met Amerikaanse ruimteveren en Russische Sojoez ruimtetuigen. Doordat hij in het verleden ook al negen ruimtewandelingen uitvoerde, behoort Padalka vandaag de dag tot één van de meest ervaren Russische kosmonauten. De tweede Rus aan boord van de Sojoez TMA-16M, Mikhail Korniyenko, ging in 2010 al een eerste maal de ruimte in nadat hij in 1998 werd geselecteerd als kosmonaut. Hij verbleef toen gedurende zes maanden aan boord van het ISS nadat hij met de Sojoez TMA-18 ruimtecapsule naar het ISS werd gebracht. Het derde bemanningslid aan boord van de Sojoez TMA-16M, de Amerikaanse astronaut Scott Kelly, verbleef in totaal al meer dan 180 dagen in een baan om de Aarde nadat hij 1996 door NASA werd geselecteerd als astronaut. Kelly was voor zijn carrière als astronaut een ervaren militaire gevecht- en testpiloot voor de Amerikaanse zeemacht (US Navy) met meer dan 8 000 vlieguren op zijn naam in meer dan veertig verschillende toestellen. Tijdens zijn carrière als astronaut was Kelly ook piloot en gezagvoerder van Amerikaanse ruimteveren tijdens de STS-103 en STS-118 missies. Samen met Padalka en Korniyenko zal Kelly aan boord van het ISS deel uitmaken van de ISS Expedition 43 en 44 missies. Terwijl Korniyenko ongeveer zes maanden zal werken en leven aan boord van het ruimtecomplex beginnen Padalka en Kelly aan een historische missie die maar liefst één jaar zal duren. 

Eén jaar de ruimte in

In november 2012 maakte de Russische ruimtevaartorganisatie Roscosmos en de andere ISS-partners bekend dat ze twee ervaren ruimtevaarders hadden geselecteerd voor een bijzonder verblijf aan boord van het internationale ruimtestation dat één jaar lang zou duren en zal starten in 2015. De twee geselecteerde ruimtevaarders waren de Rus Mikhail Korniyenko en de Amerikaan Scott Kelly. Het belangrijkste doel van deze één jaar durende bemande ruimtemissie is om de evolutie van het menselijk lichaam te bestuderen tijdens een lang verblijf in de ruimte en in een gewichtloze omgeving. De resultaten van dit onderzoek moeten bijdragen tot de studie en de voorbereidingen van toekomstige ruimtemissies verder dan de Maan. Zo hopen wetenschappers met deze missie antwoorden te krijgen op belangrijke vragen zoals wat er met de ogen, het immuunsysteem, het beendergestel en de ingewanden van de twee ruimtevaarders gebeurd nadat ze één jaar lang hebben geleefd en gewerkt in de ruimte. De twee ruimtevaarders werden specifiek gekozen omwille van hun ervaring en doordat ze ook al eens deel hebben uitgemaakt van dezelfde missie waardoor ze elkaar goed kennen. Scott Kelly werd anderzijds ook geselecteerd door het feit dat hij een tweelingbroer heeft die eveneens een NASA astronaut is. Zo zal de broer van Scott, Mark Kelly, wetenschappers op Aarde bijstaan in hun wetenschappelijk onderzoek aangezien men beide lichamen continu kan vergelijken en de veranderingen ervan kan opvolgen. Dit is niet de eerste maal dat mensen langer dan zes maanden in de ruimte gaan verblijven. Zo verbleven de twee Russen Vladimir Titov en Musa Manarov eind de jaren '80 maar liefst 365 dagen aan boord van het ruimtestation Mir. Acht jaar later werd dit record gebroken door hun collega Valery Polyakov die uiteindelijk 438 dagen aan boord van Mir verbleef. Tot op heden is Valery Polyakov nog steeds recordhouder van het langste verblijf in een baan om de Aarde. Wanneer Padalka in 2016 zal terugkeren naar de Aarde zal de kosmonaut 878 dagen in de ruimte hebben verbleven tijdens vijf ruimtemissies. Hierdoor wordt hij de meest ervaren ruimtevaarder ter wereld.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.