Artistieke impressie van de ASTRO-H ruimtetelescoop
Foto: JAXA

Japan heeft op 17 februari 2016 met succes de ASTRO-H ruimtetelescoop in een baan om de Aarde gebracht. De lancering vond plaats vanop het Tanegashima Space Center in het zuiden van Japan en werd uitgevoerd met een krachtige H-2A draagraket. ASTRO-H is een satelliet bedoeld voor röntgenastronomie waarmee astronomen meer hopen te leren over energierijke processen in het heelal zoals de evolutie van clusters van sterrenstelsels en supernova-explosies.

De 53 meter lange Japanse H-2A draagraket vertrok om 09u47 Belgische tijd en zette de satelliet dertien minuten later succesvol uit in een lage baan om de Aarde op een hoogte van 575 kilometer. Dit was de dertigste lancering van een Japanse H-2A raket sinds deze in 2001 voor het eerst werd gebruikt. Röntgenastronomie is een zeer jonge tak binnen de sterrenkunde en bestudeert hemelobjecten aan de hand van de röntgenstraling die zij uitzenden of absorberen. Doordat de dampkring van de Aarde ons beschermd tegen röntgenstraling afkomstig uit het heelal werd het waarnemen van astronomische bronnen van röntgenstraling pas mogelijk met de komst van raketten en satellieten. Zo heeft een satelliet in de ruimte geen last van de absorptie van röntgenstraling door de atmosfeer en kunnen waarnemingen in de ruimte zeer lang worden uitgevoerd. Röntgenstraling wordt in het universum geproduceerd wanneer subatomaire deeltjes voldoende energie meekrijgen zoals bij sterrenexplosies, extreme magnetische velden en onder een extreme zwaartekracht. Japan heeft op vlak van röntgensterrenkunde een rijke ervaring aangezien het land sinds 1979 al vijf röntgensatellieten in de ruimte bracht. ASTRO-H, ook bekend als de 'New X-ray Telescope', is een 2,7 ton zware satelliet die werd gebouwd onder leiding van het Japanse ruimtevaartagentschap JAXA in samenwerking met meer dan zeventig wetenschappelijke instellingen uit Japan, de Verenigde Staten, Canada en Europa. Het ruimtetuig heeft bij zijn lancering van 2,7 ton en is hierdoor het zwaarste observatorium dat Japan ooit in de ruimte bracht. De satelliet werd uitgerust met vier instrumenten en twee telescopen waarvan de High-Resolution Soft X-Ray Spectrometer (SXS) werd ontwikkeld door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en de Canadian Astro-H Metrology System (CAMS). Dankzij deze vier instrumenten kan dit observatorium waarnemingen verrichten in een ruim gedeelte van het elektromagnetische spectrum, van zachte röntgenstraling van 300 eV tot harde röntgenstraling van 600.000 eV. Hierdoor is ASTRO-H veel gevoeliger voor röntgenlicht dan enkele van zijn voorgangers zoals de Advanced Satellite for Cosmology and Astrophysics (ASCA) satelliet die in 1993 werd gelanceerd. Onderaan dit artikel kan u een filmpje bekijken over de ASTRO-H röntgensatelliet!

ASTRO-HDe ASTRO-H satelliet wordt klaargemaakt voor zijn lancering - Foto: JAXA

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.